Artikel 48: Ondertekening benoemings- en ontslagbesluiten ministers en staatssecretarissen

De minister-president i mede-ondertekent zijn eigen benoemingsbesluit. Dat betekent dus dat hij zelf verantwoordelijk is voor zijn eigen benoeming. Hij ondertekent ook de benoemings- en onstlagbesluiten van de overige ministers i en staatssecretarissen i. Daarmee wordt de verantwoordelijkheid van de minister-president voor zijn aandeel in de vorming van het kabinet i onderstreept.

Na een kabinetsformatie i leest de minister-president tijdens de vergadering van de Tweede Kamer de regeringsverklaring i voor. Hij doet daarbij verslag over zijn aandeel in de kabinetsformatie. Het wordt wel als een gemis gezien dat de informateur, de niet geslaagde formateur en de formateur die zelf buiten het kabinet blijft, niet ter verantwoording kunnen worden geroepen. Ook kan men zich afvragen of de verantwoording voor het handelen van de Koning i waterdicht is geregeld,

Het besluit waarbij de minister-president wordt benoemd wordt mede door de nieuwe minister-president ondertekend. Dit accentueert zijn positie.

In de Grondwet wordt voorts de verantwoordelijkheid van de minister-president voor het optreden van een nieuw kabinet onderstreept, doordat is bepaald dat ook de besluiten waarbij de overige ministers en de staatssecretarissen worden benoemd mede door hem worden ondertekend (artikel 48).

De Koning en de minister-president ondertekenen het koninklijk besluit waarin staat wie de minister-president en wie de ministers en staatssecretarissen worden. Zij ondertekenen ook het koninklijk besluit waarin de minister-president en de ministers en de staatssecretarissen ontslag krijgen.

Uitleg

In het vorige artikel stond dat de Koning niet zelfstandig beslissingen mag nemen. En dat dus ook een minister of een staatssecretaris zijn handtekening moet zetten.

In dit artikel staat dat de minister-president het koninklijk besluit ondertekent, waarin staat wie de minister-president, de ministers en de staatssecretarissen worden. Hij doet dat ook met het koninklijk besluit waarin ze ontslag krijgen.

Hieruit blijkt de bijzondere positie van de minister-president. Hij is niet zomaar een minister. Hij is de baas van de ministers en staatssecretarissen. Of beter: de voorzitter van de ministerraad.

In 2008 heeft prof. dr. C.A.J.M. Kortmann een voorstel gedaan voor een "goede grondwet die inzichtelijk en bij de tijd is". Voor dit artikel deed hij de volgende suggestie:

Artikel 12.3

Regeringsbesluiten worden ondertekend door een of meer ministers

The Royal Decree appointing the Prime Minister shall be countersigned by the latter. Royal Decrees appointing or dismissing Ministers and State Secretaries shall be countersigned by the Prime Minister.

Le décret royal portant nomination du Premier Ministre est contresigné par lui. Les décrets royaux portant nomination ou révocation des autres ministres et des secrétaires d'État sont contresignés par le Premier Ministre.

Der königliche Erlass, durch den der Ministerpräsident ernannt wird, wird von ihm mitunterzeichnet. Die königlichen Erlasse, durch die die übrigen Minister und die Staatssekretäre ernannt und entlassen werden, werden vom Ministerpräsidenten mitunterzeichnet.

El real decreto de nombramiento del Primer Ministro tiene que ser confirmado por este último, mediante su firma. Los reales decretos de nombramiento o separación de los demás Ministros y de los Secretarios de Estado serán confirmados por el Primer Ministro.