Minister Leers: voorkomen van onnodig stapelen asielprocedures

Asielzoekers die 6, 8 soms wel 12 jaar procedures voeren, zonder dat zij perspectief hebben op verblijf. Die situaties mogen niet meer voorkomen. Om dat te bereiken is een pakket maatregelen gemaakt. De belangrijkste maatregelen zijn: een zorgvuldige volledige toetsing van het eerste asielverzoek waarbij álle aspecten worden meegenomen en snellere afhandeling van de vervolgaanvragen. Ook worden prikkels weggenomen waardoor asielzoekers onnodig doorprocederen.

Door het keer op keer opnieuw starten van procedures, kunnen volgens Leers i steeds weer situaties ontstaan waarin vreemdelingen dusdanig lang in Nederland verblijven dat zij, en met name hun kinderen, enerzijds geïntegreerd raken, terwijl zij anderzijds niet volledig mee kunnen doen in de maatschappij. Dat leidt volgens Leers in individuele zaken tot bijzonder moeilijke situaties als het oordeel blijft dat de vreemdeling niet in Nederland wordt toegelaten.

Dat staat in de brief met de uitwerking van het Programma Stroomlijning Toelatingsprocedures, die Leers vandaag naar de Tweede Kamer i heeft gestuurd. “Vreemdelingen die recht hebben op bescherming, zullen die in Nederland krijgen”, stelt Leers. Het besluit over die beschermingsstatus moet volgens hem zorgvuldig, maar ook snel worden genomen. “Dat is goed voor de asielzoeker die sneller weet waar hij aan toe is, en goed voor de samenleving omdat mensen hun verblijf niet onnodig kunnen rekken.”

De problematiek is volgens Leers urgent en vraagt om een daadkrachtige aanpak. Ieder uitstel heeft immers direct effect op de situatie van vreemdelingen en op het draagvlak voor het vreemdelingenbeleid. De voorgestelde nieuwe maatregelen met zorgvuldigheid, snelheid en duidelijkheid als doel, kunnen volgens Leers de eerste helft van 2013 worden ingevoerd.

Zorgvuldig

Alle asiel en humanitaire gronden zullen voortaan tegelijkertijd worden getoetst in de eerste procedure. Het gaat dan bij voorbeeld om zaken als gezinsleven, medische aspecten, slachtofferschap van mensenhandel en of sprake is van een schrijnende zaak. Zo wordt voorkomen dat er opeenvolgende procedures moeten worden gevoerd: alles wordt de eerste keer meegetoetst.

Aanvragen voor regulier (gewoon) verblijf (studie, arbeid etc) worden altijd vanuit het buitenland gedaan.

Snel

Doorlooptijden in procedures in de hele vreemdelingenketen worden versneld. Bij een vervolgaanvraag zal voortaan in één dag worden beoordeeld of er sprake is van nieuwe feiten en omstandigheden en of die ergens toe leiden.

als er wel sprake is van nieuwe feiten en omstandigheden die nader onderzoek vergen, dan zal de IND het vervolg van de procedure zo snel mogelijk afhandelen.

Duidelijk

Als de vreemdeling bij een tweede of volgende aanvraag niet in het gelijk wordt gesteld zal een substantieel lagere vergoeding voor de rechtsbijstand worden gegeven. Het huidige systeem, waarbij een advocaat altijd een volle vergoeding krijgt, ongeacht de uitkomst van een procedure, kan doorprocederen in de hand werken en zelfs stimuleren.

Een herschikking van de asielgronden zal de gronden in lijn brengen met de internationale en Europese beschermingsgronden. Uitgangspunt is dat de asielstatus is voorbehouden aan vreemdelingen die een individueel risico lopen bij terugkeer.

Inzet is om de vreemdeling direct na de afwijzing, ook bij humanitaire reguliere procedures, over te dragen aan de Dienst Terugkeer en Vertrek, zodat het perspectief, meer dan nu, gericht is op de terugreis naar het land van herkomst.

Na invoering zal het pakket maatregelen volgens Leers gemonitord gaan worden of de beoogde effecten worden gerealiseerd. De volledige effecten zullen naar verwachting in de loop van de jaren zichtbaar worden. Daarnaast heeft Leers de uitvoeringsorganisaties gevraagd voortdurend in de gaten te houden hoelang (ex-)asielzoekers in vreemdelingrechtelijke procedures en de opvang zitten, zodat er zo snel mogelijk een oplossing kan worden gezocht. Als de situatie te lang voortduurt, zal er waar mogelijk met prioriteit worden ingegrepen, om snel duidelijkheid te kunnen geven aan de vreemdeling.

Documenten en publicaties

Kamerbrief Uitwerking Stroomlijning Toelatingsprocedures

Op 22 februari 2011 stuurde de minister aan de Tweede Kamer de beleidsvisie ‘Stroomlijning Toelatingsprocedures’ (Kamerstukken II, ...

Kamerstuk | 22-05-2012 | BZK

Ex ante uitvoeringstoets stroomlijning toelatingsprocedures

Rapport | 03-11-2011 | BZK

Uitwerking Stroomlijning Toelatingsprocedures - bijlage

Rapport | 22-05-2012 | BZK

---