EU-VK relatie: hoe het werkt
Het vertrek van het VK uit de EU betekent niet het einde van hun samenwerking. Binnenkort starten de gesprekken over de samenwerking op het gebied van handel en de strijd tegen terrorisme.
De EU en het VK worden geconfronteerd met dezelfde uitdagingen, van klimaatverandering tot terrorisme, en hebben er veel baat bij om hierover samen te werken.
Hoewel er al over een terugtrekkingsovereenkomst onderhandeld is, gaat het huidige akkoord voornamelijk over de bescherming van EU-burgers die in het VK wonen en Britse burgers die in de EU wonen, eerdere financiële engagementen van het VK als lidstaat en grensgeschillen (hoofdzakelijk tussen het VK en de Republiek Ierland).
Toekomstige betrekkingen zullen deel worden van een afzonderlijk akkoord, maar deze onderhandelingen kunnen pas beginnen wanneer het VK de EU verlaten heeft.
Wat wordt er opgenomen in het akkoord over toekomstige betrekkingen?
De onderwerpen in het nieuwe akkoord over toekomstige betrekkingen zullen nogal uiteenlopen - van de strijd tegen terrorisme tot het milieu, onderzoek, onderwijs, enz.
Eén van de belangrijkste onderhandelingen heeft betrekking tot de voorwaarden en uitgangspunten voor handel in de toekomst, inclusief vragen over mogelijke tarieven, productnormen, een gelijk speelveld en afspraken om geschillen op te lossen.
Burgers
De rechten van burgers worden beschermd in het terugtrekkingsakkoord. EU-burgers in het VK en Britten in de EU hebben het recht om te blijven wonen en werken in hun huidig land.
Dit blijft van groot belang voor het Parlement, met onderwerpen zoals bewegingsvrijheid en gezondheidszorg voor EU-burgers in het VK.
Tijdlijn
Volgens het terugtrekkingsakkoord zal er een transitieperiode zijn tot eind december 2020. Tijdens deze periode zal het VK nog toegang hebben tot de interne markt en onderworpen blijven aan de EU-wetgeving, terwijl het geen inspraak meer heeft in wetsontwerpen. Daarnaast zal het VK wel nog bijdragen tot het EU-budget, maar zal het geen inspraak meer hebben over de jaarlijkse begroting of de meerjarenbegroting, waar dit jaar over onderhandeld wordt.
Het doel is om de gesprekken af te ronden vóór het einde van de transitieperiode. Deze periode kan nog één keer verlengd worden, maar de beslissing hierover moet vóór 1 juli genomen worden.
Als er geen akkoord bereikt wordt aan het einde van de transitieperiode, zal handel tussen het VK en de EU de regels van de Wereldhandelsorganisatie i volgen.
Lees hier over wat de maatregelen zijn als het VK de EU zonder akkoord verlaat.
Hoe gebeuren de onderhandelingen?
Voormalig commissaris Michel Barnier zal in naam van de EU de onderhandelingen leiden over de toekomstige betrekkingen, gebaseerd op de richtlijnen van de Europese Raad i. Barnier zal ook de onderhandelingen over het terugtrekkingsakkoord leiden.
EP-leden zullen invloed kunnen uitoefenen op de onderhandelingen via resoluties over ingenomen standpunten van het Parlement. Het Parlement heeft ook een Britse contactgroep opgesteld, met de voorzitter van de commissie buitenlandse zaken (AFET) David MacAllister (EVP, Duitsland) aan het hoofd, om samen te werken met Barnier en om met de betrokken parlementaire commissies te coördineren.
Elk akkoord kan alleen in werking treden wanneer het goedgekeurd wordt door het Europees Parlement en de Raad i. In tegenstelling tot het terugtrekkingsakkoord, is het ook mogelijk dat het akkoord over de toekomstige betrekkingen goedgekeurd moet worden door de nationale parlementen als er bevoegdheden worden gedeeld tussen de EU en de lidstaten. Het zal ook goedgekeurd moeten worden door het VK.
Standpunt van het Parlement
In een resolutie die in september 2019 werd aangenomen, heeft het Parlement al gezegd dat de toekomstige betrekkingen tussen de EU en het VK strenge veiligheidsmaatregelen en voorzieningen voor een gelijk speelveld vereisen. Deze maatregelen zijn nodig om de interne markt van de EU veilig te stellen, om te vermijden dat bedrijven in de EU blootgesteld worden aan enig oneerlijk concurrentienadeel en om ervoor te zorgen dat elk vrijhandelsakkoord dat er niet in slaagt om dit niveau van bescherming te respecteren, niet bekrachtigd wordt door het Parlement.