Zorg over rechtsstaat Polen: werking artikel 7-procedure
De leden stemmen op 1 maart over een voorstel voor het vaststellen van een risico van schending van de EU-waarden in Polen. Lees meer over de artikel 7-procedure.
Zorgen van de Europese Commissie i
De Commissie maakt zich zorgen over de onafhankelijkheid van het Constitutioneel Hof en de rechtbanken in Polen na verschillende wijzigingen in de nationale wetgeving. De Commissie volgt sinds november 2015 de ontwikkelingen en spreekt nu al meer dan twee jaar met de Poolse autoriteiten. Zij heeft vier aanbevelingen gedaan binnen het kader van de rechtsstaat dat de escalatie van dreigingen moet voorkomen maar is nog niet tevreden met de reactie van de Poolse regering.
De rechtsstaat is een sleutelprincipe in democratische staten dat de onafhankelijkheid van het rechtsstelsel waarborgt. Artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie noemt de eerbiediging van de rechtsstaat één van de waarden waarop de EU is gegrondvest. Een inbreuk op de EU-waarden rechtvaardigt een reactie op EU-niveau en dit is wat de procedure van artikel 7 van het Verdrag betreffende de Europese Unie beoogt te bereiken.
De artikel 7-procedure
De artikel 7-procedure voor de bescherming van EU-waarden is in 1997 in het Verdrag van Amsterdam ingevoerd en is tot dusver nooit gebruikt. Het omvat twee mechanismen: voor preventieve maatregelen, als er een duidelijk risico bestaat dat de EU-waarden worden geschonden en sancties, als een dergelijke schending al heeft plaatsgevonden. Mogelijke sancties tegen het betreffende EU-land zijn niet duidelijk vastgelegd in de EU-verdragen, maar kunnen stemrecht in de Raad i en de Europese Raad i omvatten.
Bij beide mechanismen moet de eindbeslissing worden genomen door de vertegenwoordigers van de lidstaten in de Raad, maar de drempels om tot een besluit te komen, zijn verschillend. In het preventieve mechanisme is voor een besluit in de Raad een meerderheid van vier vijfde van de lidstaten vereist, terwijl voor het vaststellen van het bestaan van een schending, eenparigheid van stemmen tussen de staatshoofden en regeringsleiders van de EU vereist is. De betrokken lidstaat neemt niet deel aan beide stemmingen. Zie onze infografiek voor alle details.
In het geval van Polen maakt de Commissie gebruik van het preventieve mechanisme.
De rol van het Parlement
Het Parlement moet zijn toestemming geven voordat de Raad kan vaststellen dat er een duidelijk risico bestaat op een schending van de EU-waarden. De instemming van het Parlement is vereist indien de staatshoofden wordt gevraagd te bepalen dat er sprake is van een schending van de EU-waarden.
Het Parlement heeft al in november 2017 in een resolutie verklaard dat de situatie in Polen een duidelijk risico inhoudt van een ernstige schending van de Europese waarden, met inbegrip van de rechtsstaat. In december 2017 heeft de Commissie besloten de artikel 7-procedure van start te laten gaan. De leden zullen nu stemmen om hun mening te geven over deze stap van de Commissie.
Het Parlement heeft ook zijn zorg geuit over de situatie van de rechtsstaat in Hongarije en heeft gepleit om een beroep te doen op artikel 7 tegen Boedapest. De commissie Burgerlijke vrijheden bereidt een formele resolutie voor plenaire stemming voor. Op grond van artikel 7 kan het Parlement ook het preventieve mechanisme inleiden door de Raad op te roepen om vast te stellen dat er een risico bestaat van schending van de EU-waarden.
Volg het plenaire debat live op woensdagmiddag.
Productinformatie
REF.: 20180222STO98434
Gecreëerd: 27-02-2018 - 17:35