Artikel 118: Hoge Raad; cassatie
-
1.De leden van de Hoge Raad der Nederlanden worden benoemd uit een voordracht van drie personen, opgemaakt door de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
-
2.De Hoge Raad is in de gevallen en binnen de grenzen bij de wet bepaald, belast met de cassatie van rechterlijke uitspraken wegens schending van het recht.
-
3.Bij de wet kunnen aan de Hoge Raad ook andere taken worden opgedragen.
In andere talen:
Inhoudsopgave van deze pagina:
De leden van de Hoge Raad worden bij koninklijk besluit i benoemd, nadat de Tweede Kamer drie personen heeft voorgedragen.
De hoofdtaak van de Hoge Raad is het onderzoeken van rechterlijke uitspraken. Dat wordt 'cassatie' genoemd. De Hoge Raad onderzoekt dan of de uitspraak wegens schending van het recht vernietigd moet worden.
Bij de wet i kan de Hoge Raad ook andere taken opgedragen krijgen,
De artikelen 118 en 119 i van de Grondwet betreffen de wijze van benoeming van de leden van de Hoge Raad en de taken van dit college.
De leden van de Hoge Raad worden bij koninklijk besluit uit een voordracht van de Tweede Kamer benoemd. Van de taken van de Hoge Raad vermeldt de Grondwet er twee uitdrukkelijk: de Hoge Raad is belast met de cassatie van rechterlijke uitspraken wegens schending van het recht, en met de berechting in eerste en enige instantie van ambtsmisdrijven van kamerleden, ministers en staatssecretarissen.
Wat de laatstgenoemde taak betreft: de opdracht tot vervolging wordt gegeven bij koninklijk besluit of bij besluit van de Tweede Kamer.
-
1.De regering bepaalt wie lid is van de Hoge Raad. De regering moet kiezen uit drie personen die zijn uitgekozen door de Tweede Kamer.
-
2.De Hoge Raad vernietigt beslissingen van rechters wanneer deze beslissingen niet kloppen met het recht. In de wet staat wanneer de Hoge Raad dit doet.
-
3.In de wet kunnen ook andere taken voor de Hoge Raad staan.
Uitleg
De Hoge Raad is de hoogste rechter in Nederland. De Hoge Raad kan beslissingen van rechters vernietigen, als zij niet kloppen met het recht. Dit heet cassatie.
Wat is 'het recht'? Het recht dat zijn alle regels waarvan we vinden dat je je eraan moet houden. Die regels staan vaak in de wet. Vaak zijn het ook geschreven regels van lagere overheidsbesturen, zoals de gemeenteraad. Heel soms zijn er ook regels die nergens zijn opgeschreven. Dit noemen we het ongeschreven recht.
Zulke regels kunnen ontstaan wanneer bijvoorbeeld een rechter vindt dat iets op een bepaalde manier moet gebeuren. Bijvoorbeeld heeft een rechter bedacht dat als je achttien jaar bent, je het recht hebt om te weten wie je vader en je moeder zijn.
Dat is belangrijk voor kinderen die zijn geadopteerd of voor kinderen die zijn verwekt met het zaad van een spermadonor. Deze regel is dus nergens opgeschreven. Maar het is wel een regel van ons recht.
Dus als je vindt dat een rechter geen goede uitspraak heeft gedaan, kun je bijna altijd naar de Hoge Raad. De Hoge Raad zal dan bekijken of de rechter zich aan het recht heeft gehouden.
Omdat de Hoge Raad ook ministers kan berechten die misdaden hebben gepleegd, kan de regering niet helemaal zelf kiezen wie lid is van de Hoge Raad. Hoe word je lid van de Hoge Raad? Om te beginnen kiest de Hoge Raad zelf zes namen. Hieruit kiest de Tweede Kamer er drie. Uit deze drie namen moet de regering er één kiezen.
In de wet kunnen ten slotte ook andere taken staan voor de Hoge Raad. Zoals het geven van adviezen aan de regering.
In 2008 heeft prof. dr. C.A.J.M. Kortmann een voorstel gedaan voor een "goede grondwet die inzichtelijk en bij de tijd is". Voor dit artikel deed hij de volgende suggestie:
Artikel 20
-
1.De leden van de Hoge Raad worden benoemd uit een voordracht van drie personen, opgemaakt door het parlement.
-
2.De organieke wet regelt de bevoegdheid tot cassatie
Hetzelve is zaamgesteld uit Leden der Departementaale Geregtshoven.
Uit ieder dezer Hoven worden, bij Loting drie Leden gekozen, om als Regters te handelen.
Uit deze, aldus gekozen, vier-en-twintig Regters, kan zoo wel de beschuldigde, als beschuldiger, agt derzelver weigeren, zonder redengeving.
De redenen van weigering, tegen de overige Regters aangevoerd, worden beoordeeld door zoodanig Departementaal Geregtshof, als beschuldigdd of beschuldiger zal benoemen. Aan deszelfs uitspraak zullen zij zig onderwerpen. De redenen gegrond wordende geijordeeld, worden de Plaatsen dier geweigerde Leden, bij loting, vervuld, zonder de weigering te herhaalen.
Onder de zestien Regters, die alzoo zijn toegelaten, geschied eene uitloting van vier Leden.
De overige twaalf Regters vormen alzoo het Hoog Nationaal Geregtshof.
Uit dit getal word, bij loting, Één derzelven tot openbaaren Aanklaager benoemd. De overige elf Regters verkiezen uit hun midden eenen Voorzitter.
De Wet bepaalt de Belofte, en andere voorbereidselen, tot deze Zitting behoorende.
Dezelve zitten gedurende hun leven, en moeten alle de vereischten bezitten, welke in de Leden van het Staats-Bewind Art. 29 i gevorderd worden. In cas van vacature formeeren dezelve een dubbeltal, by het welk door het Staats-Bewind insgelyks twee Personen gevoegd worden, uit welk viertal de electie geschiedt door het Wetgevend Lichaam.
Er zal een Hoog Nationaal Geregtshof zijn; de Leden zullen ten aanzien van ouderdom en inwoning dezelfde vereischten moeten bezitten, als hij Art. 52 i voor de Leden der Vergadering van Hun Hoog Mogenden zijn bepaald, en zich, overeenkomstig het gestatueerde bij Art. 67 i, niet mogen bestaan in of binnen den vierden graad van Bloedverwantschap of Zwagerschap.
Er zal een opperste Geregtshof worden ingesteld onder den naam van Hoogen Raad der Vereenigde Nederlanden. Deszelfs leden worden, zoo veel mogelijk, uit alle de Provinciën of Landschappen genomen.
Er bestaat voor het geheele Rijk een opperste Geregtshof, onder den naam van Hoogen Raad der Nederlanden.
Deszelfs leden worden, zoo veel mogelijk, uit alle de Provinciën genomen.
Er bestaat voor het geheele Rijk een opperste geregtshof, onder den naam van Hooge Raad der Nederlanden, waarvan de leden door den Koning, uit eene nominatie, volgens art. 158 i, worden benoemd.
-
1.De leden van de Hoge Raad der Nederlanden worden benoemd uit een voordracht van drie personen, opgemaakt door de Tweede Kamer der Staten-Generaal.
-
2.De Hoge Raad is in de gevallen en binnen de grenzen bij de wet bepaald, belast met de cassatie van rechterlijke uitspraken wegens schending van het recht.
-
3.Bij de wet kunnen aan de Hoge Raad ook andere taken worden opgedragen.