Voorzitter Politieke Voorbereidingsgroep Mensenhandel: over het EU-Turkije akkoord

Met dank overgenomen van Tweede Kamer der Staten Generaal (Tweede Kamer) i, Eerste Kamer der Staten Generaal (Eerste Kamer) i, gepubliceerd op maandag 21 maart 2016.

Er wordt invulling gegeven aan een akkoord met Turkije over de vluchtelingenstroom over de Egeïsche Zee naar Griekenland. Er is geen land in Europa i waar deze vluchtelingenstroom het publieke en politieke debat níet domineert - en terecht. De opvang van vluchtelingen is één van de grootste uitdagingen van deze tijd. En het is geen abstractie of ver-van-m’n-bedshow; de zoektocht naar opvanglocaties brengt het, eigenlijk voor iedereen in Europa, heel dichtbij.

Het thema 'migratie’ is daarom toegevoegd aan het programma van de derde interparlementaire conferentie die we in het licht van het Nederlandse EU-Voorzitterschap i organiseren. Die vond plaats op 14 maart in de Ridderzaal. Staatssecretaris Klaas Dijkhoff i, verantwoordelijk voor migratie, en experts van bijvoorbeeld Frontex en het Europees Ondersteuningsbureau voor Asielzaken i praatten ons bij over de aantallen en de veelgebruikte routes, over de stappen die inmiddels zijn gezet en over wat er moet gebeuren om dit immense probleem op te lossen. Het werd een gesprek over solidariteit, over medemenselijkheid, maar ook over de noodzaak van realisme en concessies. Voor ons als volksvertegenwoordigers is het van groot belang om dit soort informatie te blijven uitwisselen. Het leert ons waar andere parlementen staan, en het helpt ons om invulling te geven aan onze controlerende en medewetgevende rol.

Paradoxaal genoeg is het thema dat we als parlement primair agendeerden - mensenhandel - juist níet zichtbaar. Het onttrekt zich grotendeels aan ons gezichtsveld. Slachtoffers van mensenhandel zijn niet vrij. Ze zijn afhankelijk, vaak in de meest elementaire zin van het woord. Ze hebben geen eigen geld, geen eigen dak boven hun hoofd. Ze worden gebruikt, uitgebuit en gedwongen, gechanteerd en misleid, maar ze kunnen geen kant op. Ze zijn iemands eigendom.

Deze vorm van criminaliteit - eigenlijk moderne slavernij - is zelden zichtbaar; áls je er al iets hoort of leest, is dat vaak het topje van de ijsberg. Leif Coorlim, een bekroond journalist en executive director van het CNN Freedom Project, heeft tot doel om deze verborgen misdaad aan het licht te brengen. Dat is waarom we hem uitnodigden voor een film- en debatavond, voorafgaand aan de conferentie. Coorlim liet fragmenten zien uit de documentaires die CNN heeft gemaakt, waarin meer dan 450 verhalen over mensenhandel worden samengebracht. Daarbij focuste hij zich op de vraag wat de invloed is van moderne technologieën. In dit digitale tijdperk wordt de wereld steeds kleiner; lijnen worden korter, contact is steeds eenvoudiger gelegd. Geldt dat ook voor mensenhandelaars? Is het voor hen gemakkelijker om slachtoffers te vinden? En biedt het internet ook kansen om daders op te sporen en te vervolgen?

Coorlim’s inleiding maakte de problematiek heel concreet. Zijn fragmenten waren moeilijk om naar te kijken, maar vormden de beste opmaat naar een gesprek erover. Dat geldt ook voor het verhaal van Henriette Akofa Siliadin, één van de vele slachtoffers van mensenhandel. Zij vertelde haar verhaal tijdens de conferentie. Zelden heb ik parlementariërs zo stil en aangedaan zien luisteren. Henriette Akofa Siliadin werd onder valse voorwendselen naar Parijs gehaald - zij was toen veertien jaar oud. De opleiding die haar was beloofd kwam er niet. Haar paspoort werd afgepakt, contact met thuis was niet mogelijk. Ze werkte dag en nacht in het huishouden van een Frans gezin, onder mensonterende omstandigheden. Haar verhaal staat niet op zichzelf; het symboliseert álle slachtoffers, en wereldwijd zijn dat er tussen de 20 en 36 miljoen, die leren dat je niemand moet vertrouwen - zelfs niet de personen of instituties waar je op denkt te kunnen terugvallen - en nog maar al te vaak zélf als crimineel worden weggezet. Ik vind het ongelooflijk moedig dat zij haar verhaal met ons wilde delen.

Ik denk dat ik namens de hele Politieke Voorbereidingsgroep spreek als ik zeg dat ik positief ben over dat gesprek dat daarop volgde. Er kwam veel nieuwe informatie op tafel, maar belangrijker: het was open, toekomstgericht en met een positieve ondertoon. De Nationaal Rapporteur Mensenhandel, Corinne Dettmeijer-Vermeulen, refereerde aan onderzoek dat aantoont dat technologie kan worden ingezet om slachtoffers en daders op te sporen aan de hand van de drie p’s: prevention, protection en prosecution. Een hoopvol gegeven. De verantwoordelijkheid die wij als volksvertegenwoordigers hebben is om aandacht te (blijven) vragen voor problemen die we misschien niet direct zien, maar die heel wezenlijk zijn en die grote groepen mensen raken. Want, in de woorden van Henriette Akofa Siliadin, ieder leven is er één en dat leven is de moeite waard. “Iedereen moet de kans krijgen om het beste van het leven te maken, om het lot in eigen handen te nemen. Voor iedereen is een rol weggelegd in deze wereld. Iedereen heeft mogelijkheden.”

Er wordt invulling gegeven aan een akkoord met Turkije over de vluchtelingenstroom over de Egeïsche Zee naar Griekenland. Er is geen land in Europa waar deze vluchtelingenstroom het publieke en politieke debat níet domineert - en terecht. De opvang van vluchtelingen is één van de grootste uitdagingen van deze tijd. En het is geen abstractie of ver-van-m’n-bedshow; de zoektocht naar opvanglocaties brengt het, eigenlijk voor iedereen in Europa, heel dichtbij.

Het thema 'migratie’ is daarom toegevoegd aan het programma van de derde interparlementaire conferentie die we in het licht van het Nederlandse EU-Voorzitterschap organiseren. Die vond plaats op 14 maart in de Ridderzaal. Staatssecretaris Klaas Dijkhoff, verantwoordelijk voor migratie, en experts van bijvoorbeeld Frontex en het Europees Ondersteuningsbureau voor Asielzaken praatten ons bij over de aantallen en de veelgebruikte routes, over de stappen die inmiddels zijn gezet en over wat er moet gebeuren om dit immense probleem op te lossen. Het werd een gesprek over solidariteit, over medemenselijkheid, maar ook over de noodzaak van realisme en concessies. Voor ons als volksvertegenwoordigers is het van groot belang om dit soort informatie te blijven uitwisselen. Het leert ons waar andere parlementen staan, en het helpt ons om invulling te geven aan onze controlerende en medewetgevende rol.

Paradoxaal genoeg is het thema dat we als parlement primair agendeerden - mensenhandel - juist níet zichtbaar. Het onttrekt zich grotendeels aan ons gezichtsveld. Slachtoffers van mensenhandel zijn niet vrij. Ze zijn afhankelijk, vaak in de meest elementaire zin van het woord. Ze hebben geen eigen geld, geen eigen dak boven hun hoofd. Ze worden gebruikt, uitgebuit en gedwongen, gechanteerd en misleid, maar ze kunnen geen kant op. Ze zijn iemands eigendom.

Deze vorm van criminaliteit - eigenlijk moderne slavernij - is zelden zichtbaar; áls je er al iets hoort of leest, is dat vaak het topje van de ijsberg. Leif Coorlim, een bekroond journalist en executive director van het CNN Freedom Project, heeft tot doel om deze verborgen misdaad aan het licht te brengen. Dat is waarom we hem uitnodigden voor een film- en debatavond, voorafgaand aan de conferentie. Coorlim liet fragmenten zien uit de documentaires die CNN heeft gemaakt, waarin meer dan 450 verhalen over mensenhandel worden samengebracht. Daarbij focuste hij zich op de vraag wat de invloed is van moderne technologieën. In dit digitale tijdperk wordt de wereld steeds kleiner; lijnen worden korter, contact is steeds eenvoudiger gelegd. Geldt dat ook voor mensenhandelaars? Is het voor hen gemakkelijker om slachtoffers te vinden? En biedt het internet ook kansen om daders op te sporen en te vervolgen?

Coorlim’s inleiding maakte de problematiek heel concreet. Zijn fragmenten waren moeilijk om naar te kijken, maar vormden de beste opmaat naar een gesprek erover. Dat geldt ook voor het verhaal van Henriette Akofa Siliadin, één van de vele slachtoffers van mensenhandel. Zij vertelde haar verhaal tijdens de conferentie. Zelden heb ik parlementariërs zo stil en aangedaan zien luisteren. Henriette Akofa Siliadin werd onder valse voorwendselen naar Parijs gehaald - zij was toen veertien jaar oud. De opleiding die haar was beloofd kwam er niet. Haar paspoort werd afgepakt, contact met thuis was niet mogelijk. Ze werkte dag en nacht in het huishouden van een Frans gezin, onder mensonterende omstandigheden. Haar verhaal staat niet op zichzelf; het symboliseert álle slachtoffers, en wereldwijd zijn dat er tussen de 20 en 36 miljoen, die leren dat je niemand moet vertrouwen - zelfs niet de personen of instituties waar je op denkt te kunnen terugvallen - en nog maar al te vaak zélf als crimineel worden weggezet. Ik vind het ongelooflijk moedig dat zij haar verhaal met ons wilde delen.

Ik denk dat ik namens de hele Politieke Voorbereidingsgroep spreek als ik zeg dat ik positief ben over dat gesprek dat daarop volgde. Er kwam veel nieuwe informatie op tafel, maar belangrijker: het was open, toekomstgericht en met een positieve ondertoon. De Nationaal Rapporteur Mensenhandel, Corinne Dettmeijer-Vermeulen, refereerde aan onderzoek dat aantoont dat technologie kan worden ingezet om slachtoffers en daders op te sporen aan de hand van de drie p’s: prevention, protection en prosecution. Een hoopvol gegeven. De verantwoordelijkheid die wij als volksvertegenwoordigers hebben is om aandacht te (blijven) vragen voor problemen die we misschien niet direct zien, maar die heel wezenlijk zijn en die grote groepen mensen raken. Want, in de woorden van Henriette Akofa Siliadin, ieder leven is er één en dat leven is de moeite waard. “Iedereen moet de kans krijgen om het beste van het leven te maken, om het lot in eigen handen te nemen. Voor iedereen is een rol weggelegd in deze wereld. Iedereen heeft mogelijkheden.”