Vaals gaat werkloze nieuwkomers weren

Het Limburgse Vaals gaat buitenlanders zonder werk voortaan weren. Nieuwkomers van elders uit de Europese Unie met een uitkering drukken te zwaar op de begroting en zorgen voor verpaupering, redeneert de gemeente. Brussel heeft Den Haag om opheldering gevraagd.

Vaals - bekend van het Drielandenpunt - kondigde onlangs aan dat Europeanen zonder werk of eigen vermogen niet meer welkom zijn. Op een inwonertal van krap 10.000 zijn er 300 uitkeringsgerechtigden. Van alle nieuwkomers vraagt maar liefst 9 procent een uitkering aan: een tendens die de gemeente wil keren.

Ook het straatbeeld speelt een rol, vertelt wethouder Jean-Paul Kompier van de partij Betaalbaar en Duurzaam Vaals. 'Als je heel veel bijstandsgerechtigden hebt, dan heb je heel veel inactieven. En dat kun je zien aan de panden in Vaals. Je kunt zien dat die mensen daar nagenoeg geen onderhoud aan plegen.'

Goedkoop

Vlak over de grens in Duitsland ligt Aken, een stad met 280.000 inwoners en tal van voorzieningen. Maar in Vaals kun je goedkoper wonen, zegt Kompier. 'Een deel van de stad heeft een verouderd woningbestand, en dat betekent in de regel lage lasten. Dat is natuurlijk een enorme trekker.'

Verhuurders adverteren landelijk. Soms is het mogelijk om voor maar 80 euro per maand woonruimte in Vaals te huren. Vaals telt op dit moment 72 nationaliteiten. Maar volgens Kompier gaat het vooral om Polen, die vanwege hun beperkte kennis van het Nederlands moeilijk aan een baan te helpen zijn.

Voorwaarden

Om buitenlanders zonder werk te weren, beroept Vaals zich als eerste Nederlandse gemeente op de voorwaarden in de Europese richtlijn uit 2004 over vrij verkeer van burgers. Daarin staat dat iemand die langer dan drie maanden wil blijven, genoeg middelen moet hebben om het gastland 'niet tot last' te zijn.

De Belgische buurgemeente Plombières past de regel al langer toe en diende als voorbeeld. Maar in de richtlijn staat ook dat landen en gemeentes niet zomaar zelf mogen bepalen wat ze als toereikende eigen middelen zien. De Europese Commissie i wil daarom zo snel mogelijk opheldering van Den Haag.

Rotterdam

De plannen van Vaals zijn deels vergelijkbaar met maatregelen die Rotterdam heeft genomen. In wijken zoals Charlois werden niet alleen werkloze buitenlanders geweerd maar ook Nederlanders zonder werk. Daardoor is er de afgelopen tien jaar veel verbeterd, zegt deelraadvoorzitter Ed Goverde (PvdA i).

Toch is Goverde niet overtuigd dat Vaals nu hetzelfde moet doen om de verpaupering tegen te gaan. 'De gemeente ligt nota bene op het Drielandenpunt. Volgens mij hebben ze dus altijd heel veel instroom van mensen uit allerlei windhoek gehad. Dat ze daar nu zo'n issue van maken verbaast me.'

Drugsdealer

De Rotterdamse deelraadvoorzitter vindt dat juist de Poolse nieuwkomers een goede invloed op de wijk Charlois hebben. Poolse gezinnen herenigen zich, volgen inburgeringscursussen en sturen hun kinderen naar school. Liever een Pool dan een drugsdealer: dat staat wat hem betreft vast.