Artikel 78a: Nationale Ombudsman

Ieder Burger heeft het onvervreemdbaar regt, om eene schriftelijke en eigenhandig onderteekende aanklagt te doen tegen zoodanigen zijner Medeburgers, het zij Ambtelozen of Ambtenaren, Geconstitueerde Magten, of bijzondere Leden van dien, door welken hij oordeelt dat de Wetten, hetzij ten zijnen bijzonderen nadeele, of ten nadeele der Maatschappij, geschonden zijn, mids bij zoodanige Magt, als in dezen bevoegd zal zijn, en overeenkomstig de wijze, door de Burgerlijke wet voorgeschreven. In geval van laster, zal hij onderworpen zijn aan de straffen, door de Wet ten dezen opzichte bepaald.

Behalven den gewonen Publieken Aanklager worden by dit Gerechtshof aangesteld drie Nationale Procureurs of Syndici, voor de eerstemaal te benoemen op dezelfde wyze, als omtrent de verkiezing der Leden van het Gerechtshof by Art. 89 i is bepaald; dezelve zullen moeten zyn Meesters in de Rechten, en voorts de vereischten bezitten, by Art. 29 i voorgeschreven.

Deze drie Personen zullen te samen uitmaken het Nationaal Syndicaat. Ingeval van vacature zal door het Nationaal Gerechtshof eene nominatie worden gemaakt van drie Personen, uit welk de keuze van een nieuw Lid door het Wetgevend Lichaam zal geschieden.

Het Nationaal Syndicaat surveilleert alle Collegiën en Magistraten, Nationale en Departementale of andere Geconstitueerde Autoriteiten, Rechtbanken of Amptenaren , en ziet toe of dezelve ook iets verrichten, strydig met de Constitutie of vastgestelde Wetten, en neemt alle klagten deswegens aan om op dezelve te inquireeren. Zo er reden van beschuldiging door hetzelve wordt geoordeeld te zyn, institueert hetzelve zyne aanklagt, bepleit dezelve voor het Nationaal Gerechtshof, hetwelk uitspraak doet zonder hooger beroep ingeval van vryspraak; doch by condemnatie wordt, op begeerte van den Aangeklaagden, het vonnis gerevideerd door het Nationaal Gerechtshof, met adjunctie van vier Leden uit de Gerechtshoven door den Gecondemneerden zelven te benoemen. De Aangeklaagden kunnen hunne zaak laten verdedigen, zoo ter eerste instantie als in revisie door zodanige Pleitbezorgeren, als zy zelven verkiezen. Alle magt en gezag van den Aangeklaagden wordt door de aanklagt dadelyk gesuspendeerd, uitgezonderd der Vergadering van het Wetgevend Lichaam of van het Staats-Bewind.

• 1. 

  De wet stelt regels omtrent de instelling, bevoegdheid en werkwijze van een of meer algemene, onafhankelijke organen voor het onderzoek van klachten betreffende overheidsgedragingen.

• 2. 

  Strekt de werkzaamheid zich uit tot gedragingen van de rijksoverheid, dan geschiedt benoeming door de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Ontslag kan plaatsvinden in gevallen bij de wet aangewezen.

• 1. 

  De Nationale ombudsman verricht op verzoek of uit eigen beweging onderzoek naar gedragingen van bestuursorganen van het Rijk en van andere bij of krachtens de wet aangewezen bestuursorganen.

• 2. 

  De Nationale ombudsman en een substituut-ombudsman worden voor een bij de wet te bepalen termijn benoemd door de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Op eigen verzoek en wegens het bereiken van een bij de wet te bepalen leeftijd worden zij ontslagen. In de gevallen bij de wet aangewezen kunnen zij door de Tweede Kamer der Staten-Generaal worden geschorst of ontslagen. De wet regelt overigens hun rechtspositie.

• 3. 

  De wet regelt de bevoegdheid en werkwijze van de Nationale ombudsman.

• 4. 

  Bij of krachtens de wet kunnen aan de Nationale ombudsman ook andere