Reacties op een half jaar Sarkozy als voorzitter van de EU

"Ik heb geprobeerd Europa te veranderen, maar Europa heeft mij veranderd". De Franse president Nicolas Sarkozy i oogstte applaus met deze opmerking. In een rede tot het parlement blikte Sarkozy terug op zes maanden EU-voorzitterschap. En de afgevaardigden gaven hem een ruime voldoende.

"Als je de kans krijgt om gedurende zes maanden de problemen van alle 27 lidstaten te doorgronden, word je toleranter en begripvol, en begrijp je dat Europa zonder twijfel het beste idee is dat in de 20ste eeuw is uitgevonden, en dat we Europa meer dan ooit nodig hebben. Ik heb geprobeerd Europa te veranderen, maar Europa heeft mij veranderd".

Nicolas Sarkozy, sloeg na zes maanden EU-voorzitterschap i de spijker op zijn kop. De Franse president, de man die zijn publiek altijd perfect weet te bespelen, had grootse en vooral Franse plannen toen hij in juli begon. De populist Sarkozy wilde zich opwerpen als de Europese leider die de burger beschermt tegen het ongebreidelde liberalisme, tegen immigratie en tegen gevaren van buitenaf in het algemeen.

Daartoe had hij klassieke Franse stokpaarden van stal gehaald: de Europese defensie moest worden versterkt en de immigratie beperkt. Maar uiteindelijk bereikte hij juist op deze punten betrekkelijk weinig. Het Ierse "nee" tegen het nieuwe EU-verdrag, de oorlog in Georgië in augustus en daarna de kredietcrisis haalden zijn agenda volledig overhoop.

Initiatief terug bij Europa

Van de grote leider die Europa zou voortstuwen in de toekomst, werd hij de crisismanager die Europa behoedde voor de ondergang. En die rol bleek hem op het lijf geschreven te zijn. Bij de oorlog in Bosnië stond Europa langs de zijlijn en nam Washington het initiatief, benadrukte Sarkozy, maar in Georgië was het Europa die ingreep. Dat Washington destijds een sterke president had en dit keer een verzwakte president in zijn nadagen, liet Sarkozy voor het gemak buiten beschouwing. Hier sprak de populistische redenaar in optima forma.

En misschien kwam de financiële crisis voor de Franse presiddent wel als een geschenk uit de hemel. Dankzij zijn ontembare daadkracht kon hij zich alsnog opwerpen als de beschermer van de burger en de man die Europa weer op de kaart zette.

"Europa heeft met één stem gezegd dat men een kapitalisme van ondernemers en niet van speculanten wilde, dat het een hervorming van het financiële systeem wilde, dat het de opkomende markten een eigen plaats wilde geven, dat het een moreel verantwoord kapitalisme wilde. Europa heeft geprobeerd om met één stem deze eisen op tafel te leggen."

Net als in Georgië nam Europa ook in de crisis het voortouw, concludeerde Sarkozy. Het nam het intitiatief om een moreel verantwoord kapitalisme en een hervorming van de financiële markt te eisen.

Lof in Europarlement

De Franse president maakte behendig gebruik van de zwakte van de VS om Europa op de kaart te zetten. Maar Sarkozy die gewend is tegen alle stromen in zijn zin door te drijven, ging de afgelopen maanden het compromis niet uit de weg.

En daarmee ontwikkelde hij zich volgens Martin Schulz, leider van de socialisten in het Europees parlement, van een Franse leider tot een Europese leider.

"Ja het Franse voorzitterschap was een succes. Ik feliciteer U vooral daarom omdat U zich als pro-Europeaan heeft uitgesproken. Omdat U gezegd hebt: ik sta voor dit Europese project. Geregeld had ik in het verleden mijn twijfels. Ik ken veel van uw toespraken. Maar U hebt tijdens uw voorzitterschap getoond dat U staat voor wat U aan het begin gezegd heeft."

De lof die Sarkozy in het parlement kreeg toegezwaaid was niet onterecht. Hij heeft bewezen dat ook een Europa waarin de lidstaten sterk aan hun eigen bevoegdheden hechten, kan optreden als eenheid. En misschien is dat wel de grootste verdienste van de doener en pragmaticus, Nicolas Sarkozy.

Meer over: Europees parlement, Nicolas Sarkozy