Eventjes is Spanje verenigd
Auteur: Rop Zoutberg
Na het laatste fluitsignaal volgde de ontlading. Honderdduizenden Spanjaarden trokken afgelopen nacht de straten op en vierden de overwinning van hun land. Het beeld was identiek in alle uithoeken. Toeterende auto's en scootertjes, wapperende roodgeelrode vlaggen en eindeloos gespetter in fonteinen. Er was een enkel incident in Madrid. Maar het mocht geen naam hebben.
De Europese titel van Spanje was op zijn minst opmerkelijk. Je moet ver terug - naar 1964 -om de enige zege van het Spaanse elftal te vinden. Toen won het land tegen een ploeg bestaande uit communistische voetballers van de USSR. In Moskou heerste nog het Politbureau, in de Spaanse hoofdstad zetelde een dictator.
Irrelevant
Andere tijden, andere leiders. Na de komst van de democratie lukte het Spanje nog een keer om tot een voetbalfinale door te dringen, al gingen ze in 1984 onderuit tegen de Fransen. Daarna werd het alleen maar moeilijker. Het Spaanse elftal was vaak favoriet, maar ging net zo vaak onderuit door kwesties die niets met het voetbal te maken hadden.
Ging het niet over de vraag hoeveel spelers van Real Madrid er eigenlijk voor Spanje op het veld stonden, dan wel over de netelige kwestie van het woordenloze Spaanse volkslied. Op andere momenten zochten media de polemiek over de vraag of een Catalaan eigenlijk wel met een Spaanse vlag kon zwaaien. En wat vonden ze daar van het stierenvechten? Het schrille nationalisme in de deelstaten vergiftigde uiteindelijk het voetbal en veel Spanjaarden verloren de hoop dat het ooit nog wat zou worden.
Podemos!
Het was tijdens dit Europese kampioenschap vrijwel onmogelijk versierde straten in het land te vinden. "Ach, we zijn zo vaak teleurgesteld. Dan ga je toch niet van te voren al de vlag uithangen?", schamperden de Madrilenen die je er naar vroeg. Die reserve hielden ze tot gisteravond vol. De kreet die rondging was in volle bescheidenheid en klonk haast therapeutisch: "Podemos". Letterlijk: "We kunnen het."
Podemos! Je hoorde het steeds vaker. Spanje won tot zijn verbazing van Italië en klopte later het fysiek sterke Rusland van Guus Hiddink. Misschien kon Spanje het wel echt. Net zo goed voetballen als de Fransen. Of als Italië. Of Nederland.
Podemos! Wellicht kon het land ook zelfs wel winnen van Duitsland. En daarmee voor een keer breken met de ijzeren wet dat de Duitsers nu eenmaal altíjd winnen. Zelfs als ze slecht spelen.
Geen issue meer
De oude tegenstellingen zijn verdwenen, het Spaanse voetbal is met dit toernooi gemoderniseerd, geloven de analisten in de kranten. Bij de ploeg gaat het niet langer om de vraag hoeveel spelers Real Madrid of FC Barcelona leveren. Goed, er renden meer Catalanen dan Madrilenen om de bal. Maar die kwestie was geen issue meer - eenvoudigweg omdat het de spelers van het elftal niet interesseerde.
Tel daarbij op de contracten die een aantal spelers met Engelse voetbalclubs hebben. Ze spelen allang niet meer in het verbrokkelde Spanje, maar in Liverpool of bij Arsenal. Ver weg van de dampende paella en van verstikkende vlaggen. "Deze spelers sluiten niemand buiten. Ze trappen niet in gevoelige kwesties en zijn simpelweg verenigd door het voetbal", aldus een commentaar in El País.
In navolging
Daarmee nam het Spaanse voetbal een horde die andere sporten al maakten. Bij een succesvolle wielrenner als Alberto Contador hindert niet langer zijn afkomst uit Madrid. Basketbalspeler Pau Gasol - toch op en top Catalaans - wordt zonder onderscheid in het hele land toegejuicht. Dat geldt ook voor tennisser Rafael Nadal (Mallorca) of Formule 1-coureur Fernando Alonso (Asturias). Ze verrichten uitzonderlijke sportprestaties. Dat telt. Al het andere niet.
Baskenland
Zelfs in Barcelona durfden ze het, zij het bescheiden. Fans gingen er met Spaanse vlaggen de straat op om de overwinning op Duitsland te vieren. "Spanje won terecht de Europese titel", schrijft enthousiast de radicaal Baskische krant 'Gara'. Vanavond is de huldiging en staan de spelers op het podium. Afkomstig uit Asturias. Andalucia. Catalonië. Baskenland. Madrid. Valencia. Een genaturaliseerde Braziliaan.
Maar dat maakt voor het gejuich even niets meer uit.
Wedstrijd voor het leven
Oud-spelers van de Argentijnse voetbalselectie, kampioen van het WK in 1978, hebben zondag de slachtoffers van de militaire dictatuur (1976-1983) geëerd. Zij speelden een voetbalwedstrijd 'voor het leven'. In het River Plate Stadion keken vertegenwoordigers van mensenrechtenorganisaties toe. De match werd voorafgegaan aan een optocht van slachtoffers van de dictatuur en hun familieleden. De tocht startte bij de Escuela de Mecánica de la Armada (ESMA), dichtbij het stadion, en eindigde op de grasmat. Op een vlag die werd meegevoerd waren de gezichten van de vermisten geschilderd. De ESMA, omgebouwd tot Herdenkingsmuseum, was vroeger één van de grootste clandestiene gevangenissen van de dictatuur, waar de politieke tegenstanders van het regime werden gemarteld en vermoord.
Meer over...
