Macedonië moet kiezen tussen naam en NAVO

De Macedoniërs vinden dat de Grieken niet zo moeten zeuren over de naam van hun land. Luister naar de reportage van Thijs Papôt (3'51'')

Opper-Macedonië, Nieuw-Macedonië, Macedonië-Skopje... Allemaal namen waar de Oost-Europese republiek Macedonië geen zin in heeft. Buurland Griekenland eist dat Macedonië zijn naam verandert vanwege een gelijknamige Noord-Griekse provincie. Athene dreigt anders de toetreding van Macedonië tot de NAVO i te blokkeren.

"Ons land heeft maar één naam en dat is Republiek Macedonië", verwoordt studente Elena de nagenoeg unanieme opvatting van haar twee miljoen landgenoten. "En dat is ook de naam die de rest van de wereld móet accepteren."

Tot nu toe hebben 120 landen Macedonië als zodanig erkend. Maar sinds het Balkanland zich in 1991 -geweldloos- afscheidde van voormalig Joegoslavië, maakt buurland Griekenland al bezwaar tegen deze naam. De Grieken vrezen dat Macedonië op termijn territoriale claims zou kunnen maken op de gelijknamige Noord-Griekse provincie.

FYROM

Beide landen lieten in 1993 in een verdrag vastleggen dat Macedonië nooit aanspraak zou kunnen maken op Grieks territorium. Macedonië zou lid kon worden van internationale organisaties, zoals de Verenigde Naties, onder de naam 'Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië', in het Engels afgekort tot FYROM. Een provisorische naam waar de Macedoniërs nu dringend van af willen.

De kwestie dient zich opnieuw aan nu Macedonië lid van de NAVO wil worden. Tijdens de NAVO-top in Boekarest, later deze week, hoopt Macedonië, samen met Kroatië en Albanië een uitnodiging tot lidmaatschap te ontvangen. Vóór of tijdens de top moet er met Griekenland een compromis worden bereikt over de toekomstige naam van het land.

Frustratie

In Macedonië heerst onbegrip en frustratie over de tegenwerking van Griekenland. "Het is alsof België zegt zich bedreigd te voelen door Luxemburg, omdat er een gelijknamige provincie in België bestaat. En dat is totaal absurd", zegt Vladimir Gjorcev van de conservatieve regeringspartij OVRM.

De parlementariër wijst ook op de verdiensten van het Macedonische leger bij internationale militaire operaties in onder meer Kosovo, Irak en Afghanistan. "Vier procent van de Macedonische manschappen is op dit moment operationeel in het buitenland. Dat kunnen de Grieken niet zeggen. Macedonië verdient het lidmaatschap."

Europese steun

En Macedonië weet zich gesteund door andere Europese NAVO-lidstaten, waaronder Nederland. "Een naam is geen criterium voor lidmaatschap", zegt minister Verhagen van Buitenlandse Zaken. Maar Griekenland lijkt niet van plan om te zwichten voor diplomatieke druk en heeft als NAVO-lid de mogelijkheid om de toetreding van een nieuw land te blokkeren.

Een speciale VN i-bemiddelaar probeert de beide partijen alsnog tot een compromis te bewegen. Griekenland wil hoe dan ook dat er een geografische verwijzing in de naam wordt opgenomen. Zo kan wat de Grieken betreft gekozen worden uit Noord-Macedonië, Opper-Macedonië of Nieuw-Macedonië.

Die opties zijn tot dusverre allemaal door de Macedonische regering weggewuifd. Een concessie van Macedonische kant om te kiezen voor 'Democratische Republiek Macedonië' werd vorige week door de Grieken van tafel geveegd.

Meer op het spel

Zowel de Macedonische regering als de Griekse regering staat onder grote druk van de bevolking om niet te zwichten. Maar voor Macedonië staat uiteindelijk veel meer op het spel. Lidmaatschap is van cruciaal belang' zegt de Macedonische politicoloog Petar Atanasov. 'Het betekent zekerheid over onze grenzen, en stabiliteit en vertrouwen, dat weer tot buitenlandse investeringen leidt.'

Wil Macedonië over een paar jaar lid worden van de Europese Unie i, dan zal het bovendien op dezelfde bezwaren van Griekenland stuiten. 'Republiek Macedonië (Skopje)' wordt nu als mogelijk alternatief genoemd. Komen de partijen er niet uit voor of tijdens de NAVO-top in Boekarest, dan wordt Macedonië vermoedelijk naar de wachtkamer teruggewezen.