Artikel 130: Kiesrecht vreemdelingen

129
Artikel 130
131

De wet kan het recht de leden van de gemeenteraad te kiezen en het recht lid van de gemeenteraad te zijn toekennen aan ingezetenen, die geen Nederlander zijn, mits zij tenminste voldoen aan de vereisten die gelden voor ingezetenen die tevens Nederlander zijn.


In andere talen:

English

The right to elect members of a municipal council and the right to be a member of a municipal council may be granted by Act of Parliament to residents who are not Dutch nationals provided they fulfil at least the requirements applicable to residents who are Dutch nationals.

Français

La loi peut conférer le droit délire les membres du conseil municipal et d'être membres du conseil municipal à des résidents n'ayant pas la nationalité néerlandaise, pourvu qu'ils répondent pour le moins aux conditions qui s'appliquent aux résidents de nationalité néerlandaise.

Deutsch

Das Gesetz kann das Recht, Mitglieder des Gemeinderats zu wählen, und das Recht, Mitglied des Gemeinderats zu sein, Landesansässigen zuerkennen, die keine Niederländer sind, sofern sie zumindest die Voraussetzungen erfüllen, die für Landesansässige gelten, die Niederländer sind.

Español

La ley podrá conceder el derecho de elegir a los miembros del Concejo Municipal y el derecho de ser miembro del Concejo Municipal a residentes de nacionalidad extranjera, siempre que reúnan al menos los requisitos de aplicación a residentes de nacionalidad neerlandesa.

Inhoudsopgave van deze pagina:

1.

Toelichting

Rood potlood om stem mee uit te brengen

In een wet i kan staan dat ingezetenen die geen Nederlander zijn actief i en passief kiesrecht i voor de gemeenteraad hebben. Dit geldt alleen voor hen die voldoen aan de vereisten voor Nederlandse ingezetenen.

Als uitwerking hiervan is in 1985 de Kieswet i aangepast. Het actief en passief kiesrecht bij gemeenteraadsverkiezingen voor burgers van de Europese Unie i is tevens gebaseerd op artikel 8A van het Verdrag van Maastricht i.

2.

Formele toelichting

Artikel 130 geeft de wetgever de bevoegdheid het actief en passief kiesrecht voor de gemeenteraad toe te kennen aan ingezetenen die geen Nederlander zijn, mits zij ten minste voldoen aan de vereisten die gelden voor de Nederlandse ingezetenen.

In 1985 is de Kieswet aangepast, waarbij het actief en passief kiesrecht voor de gemeenteraad ook aan niet-Nederlandse ingezetenen is toegekend.

Het actief en passief kiesrecht bij gemeenteraadsverkiezingen voor burgers van de Europese Unie is tevens gebaseerd op artikel 8A van het Verdrag van Maastricht i. (*)

Noot (*)

In Maastricht werd een nieuw Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) ingesteld. Artikel G VEU wijzigde het Verdrag van Rome (instelling van de Europese Economische Gemeenschap, VEG) op tal van punten, onder meer op het gebied van het Burgerschap van de Unie.

In 2002 verscheen een geconsolideerde versie van de Verdragen, die een nieuwe nummering van de artikelen introduceerde, in het hernummerde verdrag regelt artikel 19 VEG het actief en passief kiesrecht van de burgers van de Unie.

3.

In eenvoudig Nederlands

In de wet kan staan dat buitenlanders die in Nederland wonen, mogen stemmen bij verkiezingen voor de gemeenteraad. En dat zij lid mogen zijn van de gemeenteraad. Voor hen gelden alle andere regels die gelden voor Nederlanders bij verkiezingen.

Uitleg

In ons land mogen alleen Nederlanders meedoen met verkiezingen. In dit artikel maakt de Grondwet een uitzondering voor buitenlanders bij gemeenteraadsverkiezingen.

Buitenlanders mogen dus meedoen met gemeenteraadsverkiezingen. En zij mogen ook lid zijn van de gemeenteraad. Zij moeten wel al vijf jaar in Nederland wonen. En zij moeten hier wel mogen wonen. Illegalen die al vijf jaar in Nederland wonen, mogen natuurlijk niet stemmen.

Burgers van de Europese Unie mogen altijd onmiddellijk stemmen voor de gemeenteraden in de gemeente waar ze wonen.

Daarnaast moeten buitenlanders natuurlijk ook voldoen aan de regels in artikel 54: ze moeten achttien jaar of ouder zijn, ze mogen geen erge misdaden hebben gedaan en ze mogen niet geestelijk gestoord zijn.

4.

Literatuur

Wetenschappelijk

  • Handboek van het Nederlandse staatsrecht, Van der Pot (bewerkt door D.J. Elzinga, R. de Lange), 15e druk, De decentrale rechtsgemeenschappen, 833 t/m 958.

5.

Praktijkvragen

Via de Rijksoverheid komen veel vragen over binnen, zoals:

Hebt u een andere vraag? Bel 1400 (U betaalt alleen de gebruikelijke belkosten).

6.

Ontwikkeling artikel

1798

Zij, die zig mogen doen inschrijven in zoodanig Stemregister, moeten hebben de navolgende vereischten:

  • a. 
    Dat zij den vollen ouderdom van twintig jaaren hebben bereikt, in de lasten der Maatschappij hun aandeel dragen, en, Inboorlingen zijnde, ten minsten geduurende de laatste twee Jaaren, doch, Vreemdelingen i zijnde, ten minsten geduurende de laatste tien Jaaren, in deze Republiek hunne vaste woonplaats gehouden hebben, en in staat zijn de Nederduitsche Taal te lezen en te schrijven.

    Dit laatste vereischte zal, onmiddellijk na de aanneming der Staatsregeling, gelden, ten aanzien van allen, die door het Volk tot eenige openbaare daad, post, of ambt, geroepen worden; doch voor het overige, een jaar na de invoering dezer Staatsregeling, ten aanzien van alle Stembevoegden, die alsdan in het Stemregister worden ingeschreven.

    Ook kunnen Vreemdelingen, die de Republiek te Water of te Lande gediend hebben, volstaan met eene inwooning van zeven jaaren.

  • b. 
    Dat zij in handen van den Vóórzitter van het Plaatslijk Bestuur, hebben afgelegd, en geteekend de navolgende Verklaaring :

    "Ik houde het Bataafsche Volk voor een vrij en onafhanglijk Volk, en beloof aan hetzelve trouw. Ik verklaar mijnen onveranderlijken afkeer van het Stadhouderlijk Bestuur, het Foederalismus, de Aristocratie en Regeeringloosheid. Ik beloof, dat ik, in alle mijne verrigtingen, hetzij als stemoefenend Burger, hetzij als Kiezer, alle de voorschriften der Staatsregeling getrouwlijk zal opvolgen, en nimmer mijne Stem geven aan iemand, wien ik houde te zijn een voorstander van het Stadhouderlijk, Foederatief Bestuur, de Aristocratie en Regeeringloosheid."

    "Dit verklaar ik op mijne Burgertrouw!"

1801

Om Stemgerechtigd Burger te zyn wordt vereischt;

  • 1. 
    De inschrijving in het Nationaal Stemregister van elke woonplaats;
  • 2. 
    De volle ouderdom van twintig Jaren of Lidmaatschap der Gewapende Burgermagt;
  • 3. 
    Bestendige inwoning binnen de Republiek, geduurende het laatste Jaar voor Inboorlingen, en geduurende de laatste zes Jaren voor Vreemdelingen;
  • 5. 
    Het afleggen van de volgende belofte: "Ik belove trouw aan de Constitutie, en onderwerping aan de Wet."
1983

De wet kan het recht de leden van de gemeenteraad te kiezen en het recht lid van de gemeenteraad te zijn toekennen aan ingezetenen, die geen Nederlander zijn, mits zij tenminste voldoen aan de vereisten die gelden voor ingezetenen die tevens Nederlander zijn.

1987: art 130, 1995: art 130, 1999: art 130, 2000: art 130, 2002: art 130, 2005: art 130, 2006: art 130, 2008: art 130, 2017: art 130, 2018: art 130, 2022: art 130