Artikel 121: Openbaarheid terechtzitting; motivering vonnissen
Met uitzondering van de gevallen bij de wet bepaald vinden de terechtzittingen in het openbaar plaats en houden de vonnissen de gronden in waarop zij rusten. De uitspraak geschiedt in het openbaar.
In andere talen:
Inhoudsopgave van deze pagina:
Rechtszittingen zijn openbaar en voor iedereen toegankelijk, tenzij de wet i anders bepaalt. De rechter zal altijd de uitslag van de rechtszitting, het vonnis, in het openbaar uitspreken. Daarbij moet hij ook uitleggen waarom en op grond waarvan hij die beslissing genomen heeft.
Dit is verder geregeld in de Wet op de rechterlijke organisatie i).
De terechtzittingen moeten in beginsel openbaar zijn en vonnissen dienen gemotiveerd te worden (artikel 121). Op het beginsel, dat de rechterlijke uitspraak in het openbaar dient te geschieden, laat de Grondwet geen uitzonderingen toe.
Iedereen mag naar rechtszaken komen kijken en luisteren. In de wet kunnen uitzonderingen staan. De rechter moet uitleggen waarom hij een beslissing neemt. De rechter doet zijn uitspraak altijd in het openbaar.
Uitleg
De drie dingen die in dit artikel staan, zorgen voor een goede en eerlijke rechtspraak in Nederland:
-
1.in de eerste plaats mag iedereen naar rechtszaken komen kijken en luisteren. Rechtszaken gebeuren niet in het geheim;
-
2.in de tweede plaats moet de rechter zijn beslissing altijd uitleggen. Hij mag bijvoorbeeld niet zeggen 'Je bent schuldig, je krijgt een jaar gevangenisstraf en ik leg niet uit waarom.' De rechter moet altijd precies uitleggen waarom je schuldig bent en waarom je de straf krijgt;
-
3.ten slotte vertelt de rechter zijn uitspraak in het openbaar. Ook nu kan iedereen meeluisteren en meekijken. Ook uitspraken gebeuren nooit in het geheim.
In de wet kunnen wel uitzonderingen staan op deze regels. Als de rechtszaak bijvoorbeeld gaat over erge misdaden van vaders of moeders tegen hun kinderen, kan een deel van de rechtszaak in het geheim plaatsvinden. De uitspraak doet de rechter wel altijd in het openbaar.
Buiten de wettig aangestelde Magten i, kan geen Burger, noch ook eenig gedeelte des Volks, eenig openbaar gezag uitoefenen. Het is alleen in de Grond-Vergaderingen, dat alle Staatkundige Regten door de Burgeren worden geöefend.
De rechterlyke Magt wordt alleen uitgeoefend door Rechters, welke by of ingevolge de Staatsregeling vastgesteld zyn of zullen worden.
De Regterlijke Magt wordt alleen uitgeoefend door Regters, ingevolge de Staatsregeling aangesteld. Geene Politieke Magt oefent eenigen invloed op de Regterlijke Magt uit.
De Regterlijke Magt wordt alleen uitgeoefend door Regters, ingevolge de Wet aangesteld. Geene Politieke Magt vermag de onafhankelijkheid der Regters in de uitoefening van eenig gedeelte van hunne werkzaamheden te belemmeren.
Ten einde aan de Ingezetenen dezer Landen te waarborgen de onschatbare voorregten van burgerlijke vrijheid en persoonlijke veiligheid, zullen de volgende regelen de grondslagen der wettelijke beschikkingen uitmaken.
-
a.Wanneer een Ingezeten in buitengewone omstandigheden door het politiek gezag mogt worden gearresteerd, is hij, op wiens bevel zoodanige arrestatie heeft plaats gehad, gehouden daarvan terstond aan den plaatselijken regter kennis te geven, en voorts den gearresteerden binnen den tijd van drie dagen aan deszelfs competenten regter overteleveren.
De criminele regtbanken zijn bevoegd en verpligt, elk in haar ressort, te zorgen, dat zulks stiptelijk worde nagekomen.
-
b.De regterlijke magt wordt alleen uitgeoefend door regtbanken, welke bij of ten gevolge dezer grondwet worden ingesteld.
-
c.Niemand kan tegen zijnen wil worden afgetrokken van den regter, dien de wet hem toekent.
-
d.Op geene misdaad mag ten straf gesteld worden de verbeurdverklaring der goederen, den schuldigen toebehoorende.
-
e.Bij criminele vonnissen, ten laste van eenen beschuldigden gewezen, moet de misdaad worden uitgedrukt.
-
f.Alle vonnissen moeten met opene deuren worden uitgesproken.
In alle criminele vonnissen, ten laste van eenen beschuldigden gewezen moet de misdaad worden uitgedrukt en omschreven, met aanhaling van de artikelen der wet, waarop de uitspraak is gegrond.
Alle vonnissen moeten de gronden, waarop zij rusten, en in strafzaken de artikelen der wet, waarop de veroordeeling rust, vermelden, en met open deuren worden uitgesproken.
De teregtzittingen zijn openbaar, behoudens de uitzonderingen in het belang der openbare orde en zedelijkheid, door de wet vast te stellen.
Alle vonnissen moeten de gronden, waarop zij rusten, inhouden en in strafzaken de wettelijke voorschriften, waarop de veroordeeling rust, aanwijzen.
De uitspraak geschiedt met open deuren.
Behoudens de uitzonderingen door de wet bepaald zijn de terechtzittingen openbaar.
De rechter kan in het belang der openbare orde en zedelijkheid van dezen regel afwijken.
Voor de door de wet aan te wijzen strafbare feiten kan ook van het bepaalde in het eerste en in het tweede lid worden afgeweken.
Met uitzondering van de gevallen bij de wet bepaald vinden de terechtzittingen in het openbaar plaats en houden de vonnissen de gronden in waarop zij rusten. De uitspraak geschiedt in het openbaar.