De Commissie stelt een betrouwbare en veilige digitale identiteit voor alle Europeanen voor — Vragen en antwoorden

Wat is digitale identificatie?

Identificatie is een middel om te bewijzen wie we zijn. Daarom hebben we in ons dagelijks leven een paspoort of identiteitskaart. Digitale identificatie is tijdbesparend en maakt transacties eenvoudiger. Meerdere particuliere en publieke partijen bieden momenteel digitale identificatiemiddelen aan, waarmee gebruikers online toegang kunnen krijgen tot bijvoorbeeld verschillende overheidsdiensten of bankieren. Digitale identiteiten hebben uiteenlopende niveaus van betrouwbaarheid en beveiliging. Grote platforms stellen hun gebruikers in staat om in te loggen op diverse onlinediensten, zoals om te winkelen of nieuwsberichten te lezen, maar geven die gebruikers geen volledige zeggenschap over de gegevens die ze delen om zich bij onlinediensten te identificeren.

Wat is de Europese portemonnee voor digitale identiteit?

Talloze burgers maken op hun smartphone al gebruik van digitale portemonnees om hun instapkaart te bewaren wanneer ze op reis gaan of een virtuele bankpas om gemakkelijker te kunnen betalen. Met de nieuwe regels zal iedereen over een Europese portemonnee voor digitale identiteit kunnen beschikken. De Europese portemonnee voor digitale identiteit is een persoonlijke digitale portemonnee waarmee burgers zich digitaal kunnen identificeren en hun identiteitsgegevens en officiële documenten elektronisch kunnen opslaan en beheren. Het kan daarbij gaan om een rijbewijs, doktersvoorschriften of diploma's. Met deze portemonnee zullen burgers hun identiteit kunnen bewijzen als dat nodig is om online toegang te krijgen tot diensten, digitale documenten te delen of simpelweg een specifiek persoonlijk kenmerk te bewijzen, zoals hun leeftijd, zonder dat ze hun identiteit of andere persoonlijke details hoeven prijs te geven. Burgers zullen te allen tijde volledige zeggenschap houden over de gegevens die zij delen.

Wat verandert er voor de Europeanen?

De belangrijkste nieuwigheid met de nieuwe regels is dat iedereen recht zal hebben op een Europese portemonnee voor digitale identiteit die in alle lidstaten wordt aanvaard. De portemonnee wordt echter niet verplicht. Gebruikers zullen zelf kunnen bepalen welke persoonsgegevens zij met onlinediensten willen delen. Publieke diensten en bepaalde particuliere diensten zullen verplicht worden om de Europese digitale identiteit te erkennen; vanwege de beveiligingskenmerken die deze identiteit zal krijgen, zal het echter voor alle particuliere dienstverleners interessant zijn om deze te erkennen voor diensten die sterke authenticatie vereisen, wat nieuwe zakelijke mogelijkheden zal bieden.

Wat kan ik met de nieuwe Europese portemonnee voor digitale identiteit doen?

U zult deze kunnen gebruiken om toegang te krijgen tot zowel publieke als particuliere onlinediensten in de EU, met name diensten die een sterke gebruikersauthenticatie vereisen. Mogelijke voorbeelden hiervan zijn de toegang tot een bankrekening of de aanvraag van een lening, de indiening van een belastingaangifte, de inschrijving aan een universiteit in binnen- of buitenland en talloze andere zaken waarvoor u nu een “gewoon” identificatiemiddel gebruikt.

Waarvoor kan ik mijn Europese portemonnee voor digitale identiteit gebruiken?

Hieronder volgen enkele mogelijke toepassingen van de Europese portemonnee voor digitale identiteit:

De portemonnee voor digitale identiteit gebruiken: Peter heeft een persoonlijke digitale portemonnee op zijn mobiele telefoon geïnstalleerd. Hij heeft deze gekregen van zijn thuisland, dat de portemonnee aan hem persoonlijk heeft toegewezen. Met zijn digitale portemonnee kan Peter zijn belangrijkste persoonsgegevens, een rijbewijs, een diploma en een bankpas downloaden, bewaren en gebruiken - allemaal zaken die hij voordien in de vorm van fysieke kaarten in zijn fysieke portefeuille bij zich had.

Je leeftijd bewijzen: Myra staat in de rij bij een nachtclub en de veiligheidsagent aan de deur vraagt haar identiteitsbewijs. In plaats van haar fysieke identiteitskaart te tonen, gebruikt ze haar Europese portemonnee voor digitale identiteit. De veiligheidsagent kan zo nagaan of zij de wettelijke minimumleeftijd heeft, aangezien Myra met haar portemonnee haar leeftijd kan bewijzen zonder andere persoonsgegevens te tonen.

Een auto huren op een luchthaven: Om een auto op de luchthaven te huren, wachtte Sarah altijd haar beurt af aan de balie. Het autoverhuurbedrijf moest dan een kopie van haar paspoort of identiteitskaart, rijbewijs en creditcard maken, waarna zij nog alle documenten moest ondertekenen. Met haar digitale identiteit zal Sarah alle papierwerk, zelfs van tevoren, kunnen afhandelen zonder in een rij te hoeven aanschuiven. Ze zal haar auto direct in de parkeergarage kunnen ophalen en naar het hotel rijden. Het verhuurbedrijf kan haar de sleutel in de parkeergarage overhandigen of er zelfs voor zorgen dat de auto met de mobiele telefoon kan worden gestart.

Jezelf aanmelden bij een onlinedienst en je identiteit bewijzen: Kurt is voor zijn werk naar het buitenland verhuisd. Hij moet zich daar als inwoner registreren en kan hiervoor zijn Europese portemonnee voor digitale identiteit gebruiken. Kurt kan zijn portemonnee ook gebruiken om zijn identiteit te bewijzen voor diverse onlinediensten in zijn nieuwe woonland, zoals om een bankrekening te openen, een simkaart voor zijn mobiele telefoon te kopen of een abonnement op het openbaar vervoer te nemen.

Wat is de toegevoegde waarde ten opzichte van het huidige systeem?

De Europese portemonnees voor digitale identiteit zullen worden ontwikkeld op basis van betrouwbare digitale identiteiten die door de lidstaten worden verstrekt; zij zullen deze doeltreffender maken, de voordelen ervan uitbreiden tot de particuliere sector en persoonlijke digitale portemonnees creëren die veilig, gratis en gebruiksvriendelijk zijn en de persoonsgegevens beschermen.

Voor dit initiatief bouwt de Commissie voort op het bestaande grensoverschrijdende rechtskader voor betrouwbare digitale identiteiten, het Europese initiatief voor elektronische identificatie en vertrouwensdiensten (eIDAS-verordening).

Deze verordening werd in 2014 aangenomen en vormt de basis voor grensoverschrijdende elektronische identificatie, authenticatie en websitecertificering in de EU. Zij verplicht de lidstaten evenwel op geen enkele wijze om hun burgers en bedrijven een systeem voor digitale identificatie te verschaffen dat een beveiligde toegang tot publieke diensten biedt of in de hele EU kan worden gebruikt. Zij bevat ook geen bepalingen betreffende het gebruik van een dergelijke identificatie voor particuliere diensten of met mobiele toestellen. Dit leidt tot discrepanties tussen de verschillende landen.

Sommige landen bieden hun burgers een identificatiesysteem aan terwijl andere dat niet doen, en niet alle systemen kunnen in het buitenland worden gebruikt. Op dit moment zijn er 19 aangemelde eID-regelingen in gebruik in 14 lidstaten; zij bestrijken bijna 60 % van de EU27-bevolking maar hebben weinig succes, het gebruiksgemak laat te wensen over en de zakelijke toepassingen zijn beperkt.

Met de coronapandemie en het toegenomen gebruik van digitale diensten is gebleken dat deze situatie verre van volmaakt is en dringend moet worden aangepakt.

Wat gebeurt er met mijn bestaande eID? Moet ik nog een registratieproces doorlopen?

Nee. De Europese portemonnee voor digitale identiteit zal voortbouwen op nationale systemen die al bestaan in een aantal lidstaten. Op dit ogenblik heeft niet iedereen die in de EU woont, toegang tot een digitaal identificatiemiddel.

Hoe kan ik een Europese portemonnee voor digitale identiteit krijgen?

De portemonnee zal op nationaal niveau door de lidstaten aan hun burgers en inwoners worden verstrekt. Iedereen zal de mogelijkheid hebben om een Europese portemonnee voor digitale identiteit op zijn eigen smartphone of apparaat te downloaden, installeren en gebruiken.

Hoe zal de veiligheid, privacy en bescherming van persoonsgegevens worden gewaarborgd?

Het voorstel voorziet in een hoog niveau van beveiliging. De Commissie zal standaarden, technische specificaties en operationele aspecten voorstellen en met de lidstaten overeenkomen om te garanderen dat de portemonnees voor digitale identiteit van de lidstaten aan de hoogste beveiligingseisen voldoen. De lidstaten zullen hun portemonnees certificeren om te garanderen dat zij aan deze eisen voldoen. Persoonsgegevens zullen online alleen worden gedeeld als de burger in kwestie die informatie wil delen.

Zal de Commissie een unieke Europese digitale identiteit aanbieden die nationale digitale identiteiten vervangt?

Nee, dat is niet het doel van de verordening. De lidstaten zullen digitale identiteiten blijven verstrekken. Het Europese kader voor digitale identiteit bouwt voort op deze basis en breidt de functionaliteit en bruikbaarheid van nationale eID's uit met een persoonlijke digitale portemonnee.

Hoe wordt ervoor gezorgd dat de systemen interoperabel zijn en dus in verschillende lidstaten functioneren?

De Commissie zal in een uitvoeringshandeling standaarden, technische specificaties en operationele aspecten voorstellen en met de lidstaten overeenkomen.

Wanneer zal ik mijn persoonlijke digitale portemonnee kunnen gebruiken?

De lidstaten moeten de nieuwe Europese portemonnees voor digitale identiteit één jaar na de inwerkingtreding van deze nieuwe verordening aanbieden.

Wat is het doel van de gemeenschappelijke toolbox die samen met het Europese kader voor digitale identiteit wordt voorgesteld?

De coronapandemie heeft de behoefte aan doeltreffende en gebruikersvriendelijke digitale diensten in de hele EU versneld. Er is geen tijd te verliezen. Het is van essentieel belang dat de lidstaten de tenuitvoerlegging van het Europese kader voor digitale identiteit samen met de Commissie en de particuliere sector onmiddellijk beginnen voor te bereiden. De Commissie zal vanaf dag één na de goedkeuring van het voorstel een nauwe samenwerking opzetten om de technische implementatie te bespreken en gemeenschappelijke standaarden vast te leggen.

Wat is het tijdschema voor de ontwikkeling, vaststelling en implementatie van de toolbox?

De werkzaamheden om samen met de lidstaten de te volgen koers uit te stippelen, zullen onmiddellijk van start gaan. Het streefdoel is dat de lidstaten, in nauwe samenwerking met de Commissie, ten laatste in september 2022 overeenstemming bereiken over de toolbox om het Europese kader voor digitale identiteit ten uitvoer te leggen, en dat de Commissie de toolbox in oktober 2022 publiceert. Zodra het technische kader is overeengekomen, kan dit in proefprojecten worden getest.