Achtergrond: Wat voor sancties kan de EU opleggen?

DEN HAAG (PDC i) - De Europese Unie besluit vanmiddag tot het opleggen van nieuwe sancties tegen Rusland. Dit volgt op de Russische erkenning van separatistische regio's in Oost-Oekraïne als onafhankelijke volksrepublieken. De EU-ministers van Buitenlandse Zaken beslissen hoe het sanctiepakket eruit zal zien.

De crisis rondom Oekraïne heeft duidelijk gemaakt dat het opleggen van sancties een belangrijk instrument is van het Gemeenschappelijk Buitenland en Veiligheidbeleid van de EU. De EU kan sancties opleggen tegen regeringen, bedrijven, groeperingen en organisaties, en individuele personen. Het doel van sancties is om het beleid of de activiteiten van de betrokkene te veranderen. Maar wat voor soort sancties kan de EU opleggen?

De algemene procedures voor sancties zijn omschreven in artikel 215 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie i. Gedetailleerde regels, ook over wat voor soort sancties de EU kan opleggen, zijn omschreven in de Richtsnoeren inzake sancties die de Raad van de Europese Unie i heeft goedgekeurd.

Ten eerste kan de EU diplomatieke sancties opleggen. Dit omvat het onderbreken van de diplomatieke betrekkingen met een land, of het terugroepen van diplomatieke vertegenwoordigers van de EU en haar lidstaten.

Om financiële en economische sancties te kunnen opleggen, is een rechtsgrondslag in de EU-verdragen noodzakelijk. Deze sancties bestaan uit:

• - 

  wapenembargo's. Dit is een internationale sanctie waarbij een partij geen wapens kan aankopen
• - 

  reisverboden voor op een lijst geplaatste personen. De personen aan wie de sanctie is gericht mogen de EU niet binnenkomen.
• - 

  het bevriezen van tegoeden van op een lijst geplaatste personen of bedrijven. Dit wordt ook wel de 'zwarte lijst' genoemd. De financiële tegoeden en vermogens in de EU worden bevroren. Ook mogen personen en bedrijven uit de EU hun geen financiële middelen beschikbaar stellen, of zaken met hen doen.
• - 

  Economische sancties. Dit is de meest verstrekkende maatregel. Hieronder vallen het verbod op invoer naar de EU of uitvoer vanuit de EU van specifieke goederen, diensten, of investeringen.

In het geval van Rusland zou de EU bijvoorbeeld Russische bedrijven of personen op de zwarte lijst kunnen plaatsen. De EU zou ook importverboden voor essentiële goederen in kunnen stellen of restricties op kunnen leggen voor financiering op kapitaalmarkten.

Volgens het ANP zullen zowel personen, organisaties als bedrijven die betrokken zijn bij de Russische erkenning van de volksrepublieken worden geraakt door Europese sancties. De EU-landen zouden werken aan een lijst met honderden personen en entiteiten. Ook denken ze erover de handel in Russische staatsobligaties te verbieden.

De sancties zouden bijvoorbeeld Russische banken kunnen raken die een rol spelen in de separatistenrepublieken. Personen die in aanmerking komen zijn de leden van het Russische parlement, de Doema, die hebben ingestemd met de erkenning van de beide regio's en de rebellenleiders.

Op zondag maakte de voorzitter i van de Europese Commissie i Ursula von der Leyen i bekend dat grootschalige sancties zullen volgen als Rusland Oekraïne binnenvalt. Rusland zou worden afgesneden van internationale financiële markten en de toegang tot essentiële goederen uit Europa worden ontzegd.

Reglement inzake sancties op de site van de Raad van de Europese Unie

Bron: Raad van de Europese Unie, ANP