Sacharovprijs 2021: de kandidaten

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op maandag 27 september 2021.

Ontdek de kandidaten voor de 2021 Sacharovprijs voor de vrijheid van denken uitgereikt door het Europees Parlement.

Het Parlement reikt elk jaar de Sacharovprijs uit om eer te bewijzen aan uitzonderlijke mensen en organisaties die de mensenrechten en de fundamentele vrijheden verdedigen. In 2020 werd de prijs uitgereikt aan de Belarussische oppositie voor het verdedigen van vrijheid in het land.

Kandidaturen voor de Sacharovprijs kunnen worden voorgedragen door politieke fracties en/of een groep van minstens 40 EP-leden. De kandidaten van dit jaar werden op 28 september 2021 voorgesteld tijdens een gezamenlijke vergadering van de commissie buitenlandse zaken, de commissie ontwikkelingssamenwerking en de subcommissie mensenrechten. Ze zijn:

Alexei Navalny, genomineerd door de EVP en Renew Europe voor zijn moed in de strijd voor vrijheid, democratie en mensenrechten, is een Russische oppositiepoliticus, anti-corruptie activist en belangrijke politieke tegenstander van President Putin. Hij is bekend dankzij zijn LiveJournal blog, YouTube- en Twitter-kanaal waar hij miljoenen volgers heeft, maar hij kreeg vooral internationale bekendheid door het organiseren van betogingen, zich kandidaat te stellen voor de verkiezingen en te pleiten voor hervormingen tegen corruptie in Rusland, President Vladimir Putin en zijn regering. In augustus 2020 werd hij vergiftigd terwijl hij op een reis was in Siberië. Nadat hij maanden in Berlijn spendeerde om te herstellen, werd hij in januari 2021 na zijn terugkomst in Moskou gearresteerd. In februari kreeg hij een gevangenisstraf van 2,5 jaar. Nu hij opgesloten zit in een streng beveiligde strafkolonie, ging hij in april op een 23-dagenlange hongerstaking tegen het gebrek aan medische zorgen. In juni 2021 verbood een Russische rechtbank zijn regionale kantoren en zijn Anti-Corruptie Stichting.

Afghaanse vrouwen werden genomineerd door de S&D en de Groenen/EVA voor hun moedige strijd voor vrijheid en mensenrechten. Onder het voormalige Talibanregime, kregen vrouwen te maken met gedwongen huwelijken, hoge sterfte rondom zwangerschap, lage geletterdheid, gedwongen maagdelijkheidstesten en konden ze zich niet verplaatsen zonder een man. Na de machtsovername van de Taliban, worden vrouwen opnieuw uitgesloten uit de regering en onderwijs, en lopen hun rechten en vrijheden in gevaar. Dit zijn de vrouwen die genomineerd zijn:

  • Shaharzad Akbar - voorzitter van Afghaanse Onafhankelijke Mensenrechtencommissie (AIHRC);
  • Mary Akrami - hoofd van het Afghaanse Vrouwennetwerk
  • Zarifa Ghafari - burgermeester van Maidan Shar sinds 2018
  • Palwasha Hassan - activiste en directrice van AWEC (Afghaanse Vrouwen Onderwijscentrum)
  • Freshta Karim - stichter van een mobiele bibliotheek en voorvechter van onderwijs en studie
  • Sahraa Karimi - eerste vrouwelijke voorzitter van de Afghaanse staatsfilmmaatschappij
  • Metra Mehran - verdediger van vrouwenemancipatie & onderwijs en mede-stichter van de Vrouwelijke Perspectieven Beweging
  • Horia Mosadiq - mensen- en vrouwenrechten activiste
  • Sima Samar - mensenrechtenverdediger, voormalig Minister van Vrouwenzaken en voormalig voorzitter van de Afghaanse onafhankelijke Mensenrechtencommissie
  • Habiba Sarabi - lid van het onderhandelingsteam van de Islamitische Republiek van Afghanistan
  • Anisa Shaheed - politieke verslaggever

Jeanine Áñez, genomineerd door ECH, is een Boliviaanse politica en symbool van de onderdrukking tegen dissidenten en het gebrek aan een eerlijke rechtsbedeling in Latijns-Amerika. Ze werd interim-president in november 2019, na vermeende verkiezingsfraude van zittend President Evo Morales. In november 2020, na vrije en eerlijke verkiezingen was er een vreedzame machtsoverdracht. Maar op 13 maart 2021 werd ze gearresteerd op beschuldiging van “terrorisme, opruiing en samenzwering”. Ze zit sindsdien in de gevangenis, op beschuldiging van het beramen van een staatsgreep tegen Morales.

Sultana Khaya, genomineerd door de Linkse Fractie, is een Sahrawi activiste en mensenrechtenverdediger die woont en werkt in de Westerse Sahara. Ze promoot het zelfbeschikkingsrecht van de Sahrawi bevolking. Ze is President van de League for the Defence of Human Rights and against Plunder of Natural Resources in Boujdour/Western Sahara en lid van het Sahrawi Orgaan tegen de bezetting van Marokko (ISACOM). Sinds november 2020, staat ze onder de facto huisarrest zonder een bevelschrift. Sinds 2005 is ze slachtoffer geweest van fysieke aanvallen, doodsbedreigingen, folteringen en seksueel geweld. Tijdens het voorbije jaar, is de onderdrukking van de Sahrawi activisten en journalisten door de Marokkaanse autoriteiten toegenomen, en worden ze mishandeld, willekeurig aangehouden en geïntimideerd, om ze het zwijgen op te leggen of ze te straffen voor hun geweldloze acties tegen de bezetting van de Westelijke Sahara. Op 1 juli 2021, veroordeelde de Speciale VN-Rapporteur inzake mensenrechtenverdedigers Mary Lawlor de vergeldingsacties tegen Sultana Khaya.

Global Witness, genomineerd door Europarlementslid Marie Toussaint (De Groenen, Frankrijk) en 42 andere EP-leden, is een ngo gebaseerd in het VK, en onderzoekt en ontmaskert al 25 jaar milieu-en mensenrechtenschendingen in de olie-, gas-, mijnbouw- en houtsectoren. Ze traceren geldstromen en beïnvloeding doorheen het globale financiële en politieke systeem. Tegenwoordig concentreert de ngo zich ook op de klimaatnoodtoestand, aanvallen op de publieke ruimte en civiele vrijheden, en de bescherming van milieubeschermers op globaal niveau. Sinds 2011 brengt Global Witness samen met hun 22 lokale partners machtsmisbruik aan het licht om mensenrechten te beschermen via een jaarlijkse publicatie van het aantal activisten die wereldwijd gedood werden.

Achtergrond

De Sacharovprijs voor de vrijheid van denken wordt jaarlijks uitgereikt door het Europees Parlement. Het werd opgezet in 1988 om individuen en organisaties te lauweren die zich inzetten voor mensenrechten en fundamentele vrijheden. De prijs werd genoemd naar Sovjetfysicus en politiek dissident Andrej Sacharov en het prijzengeld is 50 000 euro.

Tijdlijn

  • 14 oktober: de AFET- en DEVE-commissies zullen tijdens een gezamenlijke vergadering de drie finalisten selecteren
  • 21 oktober: de Conferentie van voorzitters maakt de prijswinnaar bekend
  • 15 december: officiële uitreiking van de Sacharovprijs in Straatsburg

Meer informatie

Productinformatie

REF.: 20210916STO12702