SURE: Verslag bevestigt dat het instrument erin slaagt banen en inkomens te beschermen
De Commissie heeft haar tweede verslag bekendgemaakt over de effecten van SURE. Het instrument, waarvoor 100 miljard euro is uitgetrokken, is opgezet om banen en inkomens te beschermen in de nasleep van de COVID-19-pandemie.
Uit het verslag blijkt dat SURE erin geslaagd is de zware sociaal-economische gevolgen van de COVID-19-pandemie op te vangen. De door SURE ondersteunde nationale arbeidsmarktmaatregelen hebben volgens ramingen de werkloosheid in 2020 met bijna 1,5 miljoen mensen doen dalen. SURE heeft geholpen om de stijging van de werkloosheid in de begunstigde lidstaten tijdens de crisis doeltreffend in te dammen. Dankzij SURE en andere steunmaatregelen is deze stijging van de werkloosheid aanzienlijk geringer gebleken dan tijdens de mondiale financiële crisis, ondanks de veel forsere daling van het bbp.
SURE is een essentieel instrument in de alomvattende strategie van de EU om burgers te beschermen en de negatieve gevolgen van de COVID-19-pandemie te beperken. Het biedt financiële steun in de vorm van leningen die de EU onder gunstige voorwaarden toekent aan de lidstaten. Daarmee worden nationale regelingen voor werktijdverkorting en soortgelijke maatregelen ter bescherming van banen en ter ondersteuning van inkomens, met name voor zelfstandigen, gefinancierd, alsmede een aantal gezondheidsmaatregelen.
Tot dusver is in totaal 94,3 miljard euro aan financiële bijstand goedgekeurd voor 19 lidstaten, waarvan 89,6 miljard euro is uitbetaald. Van het totale budget van 100 miljard euro kan SURE nog bijna 6 miljard euro aan financiële bijstand aan de lidstaten verstrekken.
Belangrijkste bevindingen
SURE heeft in 2020 ongeveer 31 miljoen mensen ondersteund, waarvan 22,5 miljoen werknemers en 8,5 miljoen zelfstandigen. Dit komt neer op meer dan een kwart van het totale aantal werknemers in de 19 begunstigde lidstaten.
Voorts hebben ongeveer 2,5 miljoen door de COVID-19-pandemie getroffen bedrijven steun van SURE genoten, waardoor ze werknemers in dienst hebben kunnen houden.
Gezien de sterke kredietrating van de EU hebben de begunstigde lidstaten dankzij SURE naar schatting 8,2 miljard euro aan rentebetalingen bespaard.
De Commissie heeft sinds het opstellen van het eerste verslag van maart 2021 nog eens 36 miljard euro aangetrokken via drie uitgiften. Deze uitgiften werden in ruime mate overtekend. Alle middelen zijn aangetrokken als sociale obligaties, waardoor beleggers erop kunnen vertrouwen dat hun geld naar een sociaal doel gaat, en de EU de grootste emittent van sociale obligaties ter wereld is.
Op 4 maart heeft de Commissie een aanbeveling over doeltreffende actieve steun voor werkgelegenheid na de COVID-19-crisis (EASE) voorgesteld. Hierin wordt een strategische aanpak beschreven om geleidelijk over te gaan van noodmaatregelen ter bescherming van banen tijdens de pandemie naar nieuwe maatregelen die nodig zijn voor een herstel met veel banen. Met EASE promoot de Commissie banencreatie en transities op de arbeidsmarkt, onder meer naar de digitale en de groene sector, en nodigt zij de lidstaten uit om van de beschikbare EU-middelen gebruik te maken.
Enkele reacties van leden van de Commissie:
Valdis Dombrovskis i, uitvoerend vicevoorzitter voor een economie die werkt voor de mensen: “De SURE-regeling heeft haar nut bewezen en blijft haar doel vervullen. We hebben de regeling in een noodsituatie ingevoerd om het inkomen van mensen te ondersteunen, hun gezinnen te beschermen en hun bestaansmiddelen te veilig te stellen wanneer zij die het hardst nodig hadden. Het succes ervan kan worden afgemeten aan de cijfers in het verslag van vandaag, waaruit blijkt dat vele miljoenen Europeanen dankzij SURE tijdens het dieptepunt van de crisis hun baan hebben kunnen behouden. SURE heeft een belangrijke rol gespeeld in de algehele respons van Europa, waarvoor wij ook de nationale regeringen moeten bedanken. Nu we de pandemie te boven komen, moet onze aanpak geleidelijk worden gericht op het bevorderen van de creatie van hoogwaardige banen en het vergemakkelijken van transities op de arbeidsmarkt via opleiding en andere maatregelen.”
Johannes Hahn i, commissaris voor Begroting en Administratie: “Het is geruststellend dat het geld dat in het kader van SURE op de markt is aangetrokken, EU-landen geholpen heeft om op korte tijd indrukwekkende resultaten te behalen. Voor de Commissie heeft SURE het pad geëffend voor het opnemen van leningen in het kader van het veel grotere herstelinstrument NextGenerationEU. Met 49 miljard euro die tot dusver aan 13 EU-landen is uitgekeerd, naast enkele miljarden euro voor EU-begrotingsprogramma's, is ook NextGenerationEU ervoor aan het zorgen dat het herstel voor iedereen werkt.”
Nicolas Schmit i, commissaris voor Werkgelegenheid en Sociale Rechten: “Het SURE-instrument is innovatief en onontbeerlijk gebleken. Het is een schitterend voorbeeld van een Europa dat beschermt en ten dienste staat van de mensen. Uit het vandaag gepubliceerde verslag blijkt dat de beschikbaarstelling van financiering voor lidstaten via SURE heeft geholpen om te voorkomen dat tot wel 1,5 miljoen mensen in 2020 werkloos werden. SURE heeft geholpen de werkloosheid in te dijken. Nu moeten we even resoluut en snel handelen om een actief arbeidsmarktbeleid te voeren voor een herstel met veel banen op de veranderende arbeidsmarkt.”
Paolo Gentiloni i, commissaris voor Economie: “Dit tweede verslag over de effecten van SURE bevestigt de waarde van dit ongekende solidariteitsinstrument. De cijfers spreken voor zich: 1,5 miljoen werklozen minder, 31 miljoen werknemers en 2,5 miljoen bedrijven die ondersteuning hebben gekregen, en meer dan 8 miljard euro aan rentebesparingen. Ik ben trots op het Europese succesverhaal SURE: een succesverhaal waarop we moeten voortbouwen!”
Achtergrond
De Commissie heeft de SURE-verordening op 2 april 2020 voorgesteld als onderdeel van de eerste reactie van de EU op de pandemie. De verordening werd op 19 mei 2020 door de Raad aangenomen en SURE werd beschikbaar nadat alle lidstaten de garantieovereenkomsten ondertekenden op 22 september 2020. De eerste uitbetaling vond plaats vijf weken nadat SURE beschikbaar werd.
Het verslag van vandaag is het tweede verslag over SURE, dat aan de Raad, het Europees Parlement, het Economisch en Financieel Comité (EFC) en het Comité voor de werkgelegenheid (EMCO) gericht is. Op grond van artikel 14 van de SURE-verordening is de Commissie wettelijk verplicht binnen zes maanden nadat het instrument beschikbaar wordt, een dergelijk verslag uit te brengen. Het eerste verslag werd op 22 maart 2021 gepubliceerd. De volgende verslagen zullen om de zes maanden uitkomen zolang SURE beschikbaar blijft.
De Commissie geeft sociale obligaties uit om het SURE-instrument te financieren en gebruikt de opbrengsten om back-to-backleningen aan begunstigde lidstaten te verstrekken. Nadere informatie over deze obligaties, samen met een volledig overzicht van de middelen die bij elke uitgifte zijn opgehaald, en van de begunstigde lidstaten, is hier online beschikbaar.
Meer informatie