Defensie-industrie: Commissie brengt het Europees Defensiefonds op gang met 1,2 miljard euro en gunt 26 nieuwe industriële samenwerkingsprojecten ter waarde van 158 miljoen euro

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op woensdag 30 juni 2021.

De Commissie heeft vandaag een pakket besluiten vastgesteld waarmee het concurrentie- en innovatievermogen van de defensie-industrie in de EU wordt ondersteund. Door de goedkeuring van het eerste jaarlijkse werkprogramma van het Europees Defensiefonds (EDF) kunnen onmiddellijk 23 oproepen tot het indienen van voorstellen worden uitgeschreven, die samen goed zijn voor 1,2 miljard euro aan EU-financiering ter ondersteuning van samenwerkingsprojecten op het gebied van defensieonderzoek en -ontwikkeling. Bovendien zijn in het kader van de voorloper van het EDF, het industrieel ontwikkelingsprogramma voor de Europese defensie (EDIDP), 26 nieuwe projecten met een budget van meer dan 158 miljoen euro voor financiering geselecteerd. Daarnaast hebben twee grote vermogensontwikkelingsprojecten vandaag een directe subsidie van 137 miljoen euro in het kader van het EDIDP ontvangen.

Margrethe Vestager i, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk: “Het Europees Defensiefonds speelt nu een belangrijke rol bij het permanent maken van industriële samenwerking op het gebied van defensie. Hierdoor wordt het concurrentievermogen van de EU bevorderd en bijgedragen tot het verwezenlijken van onze technologische ambities. Grote en kleine bedrijven uit de hele EU nemen deel aan het fonds, dat uitstekende kansen biedt om innovatie en geavanceerde vermogens te bevorderen. Het feit dat 30 % van de financiering naar kleine en middelgrote ondernemingen gaat, is een veelbelovend begin.”

Thierry Breton i, commissaris voor de Interne Markt: “Het Europees Defensiefonds ziet in 2021 het levenslicht. Met dit eerste specifieke defensieprogramma van de EU wordt Europese samenwerking op het gebied van defensie de norm. Overheidsinstellingen zullen samen betere uitgaven doen, en bedrijven uit alle lidstaten — van groot tot klein — zullen hiervan profiteren. Dit leidt tot meer geïntegreerde waardeketens in de Europese defensie-industrie. Het EDF zal alleen al in 2021 tot 1,2 miljard euro uittrekken voor projecten op het gebied van geavanceerde defensievermogens, zoals de volgende generatie gevechtsvliegtuigen, tanks of schepen, alsook voor kritieke defensietechnologieën zoals militaire cloudtoepassingen, AI, halfgeleiders, en tegenmaatregelen op ruimtevaart-, cyber- of medisch gebied.”

EDF-werkprogramma 2021: de ambitie opvoeren

In het eerste jaar worden vanuit het EDF grootschalige en complexe projecten ter waarde van 1,2 miljard euro gecofinancierd. Om dit ambitieuze begin te financieren, is het EDF-budget van 2021 van 930 miljoen euro aangevuld met 290 miljoen euro uit het EDF-budget van 2022. Zo kunnen grootschalige en ambitieuze projecten voor vermogensontwikkeling op gang worden gebracht, en kan tegelijkertijd voor brede thematische dekking van andere veelbelovende onderwerpen worden gezorgd.

Met het werkprogramma van het EDF voor 2021 zullen een aantal projecten voor vermogensontwikkeling en normalisatie worden bevorderd en ondersteund, met als doel de fragmentatie van de defensievermogens van de EU te verminderen, en het concurrentievermogen van de defensie-industrie van de EU en de interoperabiliteit van defensieproducten en -technologieën te vergroten.

In het eerste jaar zal ongeveer 700 miljoen euro vanuit het EDF worden bestemd voor de voorbereiding van grootschalige en complexe defensieplatformen en -systemen, zoals gevechtssystemen of voertuigen van de volgende generatie, digitale en modulaire schepen, en verdediging tegen ballistische raketten.

Ongeveer 100 miljoen euro zal worden bestemd voor essentiële technologieën waarmee de prestaties en veerkracht van defensiematerieel, zoals onderdelen voor artificiële intelligentie en cloudtoepassingen voor militaire operaties en halfgeleiders voor de infrarood- en radiofrequenties, zullen worden verbeterd.

In het kader van het EDF zullen ook meer synergieën met andere civiele EU-beleidsmaatregelen en -programma's worden gecreëerd, met name op het gebied van ruimtevaart (ongeveer 50 miljoen euro) en medische respons (ongeveer 70 miljoen euro), en op digitaal en cybergebied (ongeveer 100 miljoen euro). Hiermee wordt beoogd kruisbestuiving te bevorderen, de instroom van nieuwe deelnemers mogelijk te maken en de technologische afhankelijkheid te verkleinen.

Met het fonds wordt de innovatie aangejaagd doordat meer dan 120 miljoen euro wordt bestemd voor disruptieve technologieën en specifieke openbare procedures voor kmo's. Baanbrekende innovaties, met name op het gebied van kwantumtechnologieën, additieve productie en “over the horizon”-radar, zullen worden bevorderd en het potentieel van veelbelovende kmo's en start-ups zal worden benut.

Resultaten van het EDIDP 2020: 26 nieuwe projecten en twee rechtstreekse gunningen

De laatste EDIDP-financieringscyclus heeft geleid tot ondersteuning van de ontwikkeling van een aantal nieuwe defensievermogens op diverse en complementaire gebieden zoals maritieme veiligheid, situatiebewustzijn op cybergebied, of grond- en luchtgevechten.

Meer bepaald zijn er 26 nieuwe projecten voor financiering geselecteerd, die samen goed zijn voor meer dan 158 miljoen euro. Bij die selectie is de nadruk gelegd op surveillancevermogens (zowel in de ruimte als op zee), veerkracht (detectie van chemische, biologische, radiologische en nucleaire dreigingen; systeem voor bescherming tegen onbemande luchtvaartuigen) en geavanceerde vermogens (precisieaanvallen; grond- en luchtgevechten).

Uit de EDIDP-cyclus van 2020 blijkt ook de geschiktheid van het model van het Europees Defensiefonds van dit jaar, omdat:

  • het een zeer aantrekkelijk programma is: er zijn 63 voorstellen ingediend, waarbij meer dan 700 entiteiten betrokken zijn;
  • het de defensiesamenwerking versterkt: er nemen gemiddeld 16 entiteiten uit zeven lidstaten deel aan elk project;
  • het een brede geografische spreiding heeft: er nemen 420 entiteiten uit 25 lidstaten deel aan de projecten;
  • er sprake is van veel betrokkenheid van kmo's: 35 % van de entiteiten zijn kmo's en zij ontvangen 30 % van de totale financiering;
  • het in overeenstemming is met andere defensie-initiatieven van de EU, met name de permanente gestructureerde samenwerking: 15 van de 26 projecten zijn PESCO-projecten.

Tien entiteiten onder zeggenschap van derde landen waren in het kader van het EDIDP 2020 betrokken bij bepaalde voorstellen, nadat zij hadden aangetoond aan passende veiligheidsgaranties te voldoen.

Daarnaast hebben twee grote vermogensontwikkelingsprojecten in totaal 137 miljoen euro subsidie ontvangen vanwege hun groot strategisch belang:

  • MALE RPAS, ook bekend als Eurodrone, waarmee de ontwikkeling van een drone voor middelgrote hoogte en lange vliegduur wordt ondersteund (100 miljoen euro). Samen met andere geselecteerde projecten ter ondersteuning van het laadvermogen van tactische drones, zwermen drones, sensoren en moeilijk waarneembare tactische systemen, zal meer dan 135 miljoen euro worden geïnvesteerd in de opbouw van technologische soevereiniteit op het gebied van drones, die essentieel zijn voor de strijdkrachten van de EU;
  • ESSOR, de Europese beveiligde softwaregedefinieerde radio (37 miljoen euro), waarmee de interoperabiliteit van de strijdkrachten van de EU wordt bevorderd door communicatietechnologieën (softwareradio's) op Europees niveau te normaliseren. Samen met andere projecten die ter ondersteuning van veilige en veerkrachtige communicatie (met gebruik van kwantumcryptografie), optische punt-tot-puntcommunicatie tussen militaire platforms en oplossingen voor tactische netwerken, zal meer dan 48 miljoen euro worden geïnvesteerd in beveiligde communicatiesystemen.

Achtergrond

Het Europees Defensiefonds is het voornaamste instrument van de Unie om defensiesamenwerking in Europa te ondersteunen en vormt een opstap voor de EU in de richting van strategische autonomie. Het fonds dient tot aanvulling van de inspanningen van de lidstaten en moedigt tegelijkertijd samenwerking tussen bedrijven van iedere omvang en actoren op het gebied van onderzoek in de hele EU aan. Het fonds heeft een budget van 7,953 miljard euro in lopende prijzen, waarvan ongeveer een derde zal worden besteed aan concurrerende en collaboratieve onderzoeksprojecten, met name in de vorm van subsidies, en twee derde zal worden gebruikt om de investeringen van de lidstaten aan te vullen door de kosten voor de ontwikkeling van defensievermogens na voltooiing van de onderzoeksfase te cofinancieren.

De voorlopers van het EDF waren het industrieel ontwikkelingsprogramma voor de Europese defensie (EDIDP), met een budget van 500 miljoen euro voor de 2019-2020, en de voorbereidende actie inzake defensieonderzoek, met een budget van 90 miljoen euro voor 2017-2019. Het doel van die programma's was vergelijkbaar met dat van het Europees Defensiefonds, namelijk om een innovatieve en concurrerende technologische en industriële basis voor defensie te bevorderen en bij te dragen aan de strategische autonomie van de EU. Met de voorbereidende actie inzake defensieonderzoek werd de onderzoeksfase van defensieproducten, met inbegrip van disruptieve technologieën, gedekt, terwijl met het EDIDP collaboratieve projecten met betrekking tot ontwikkeling, met inbegrip van ontwerp en de ontwikkeling van prototypen, zijn ondersteund.

Meer informatie

Informatieblad over het EDF, juni 2021

Projecten in het kader van het EDF in 2021, juni 2021

Projecten in het kader van het EDIDP in 2020, juni 2021

Uitleg van één pagina per EDIDP-project in 2020, juni 2021

Versterking van EU-defensie door realisatie van het EDF, 29 april 2021

Website van DG DEFIS — Defensie-industrie en Ruimtevaart