Europees burgerinitiatief: Commissie stelt geleidelijke afschaffing van kooien voor landbouwdieren voor
Vandaag heeft de Commissie besloten positief te reageren op het Europees burgerinitiatief (EBI) “End the Cage Age”, het zesde succesvolle burgerinitiatief, dat door meer dan 1 miljoen burgers in de hele EU wordt gesteund. In haar reactie op het initiatief zet de Commissie het plan uiteen om tegen 2023 een voorstel te doen voor wetgeving waarbij kooien voor een aantal landbouwdieren worden verboden. Het voorstel zal deel uitmaken van de herziening van de dierenwelzijnswetgeving die momenteel al in het kader van de “van boer tot bord”-strategie loopt.
Dit burgerinitiatief weerspiegelt de behoefte aan een omschakeling naar landbouwsystemen die ethischer en duurzamer zijn en aan het herzien van de bestaande EU-regels inzake dierenwelzijn. Ingaan op dergelijke behoeften van de samenleving is een hoge prioriteit voor de Commissie, en sluit aan bij haar toezeggingen in de “van boer tot bord”-strategie en de Europese Green Deal.
Antwoord van de Commissie op het EBI
Alle landbouwdieren vallen onder de huidige wetgeving inzake de bescherming van dieren, maar alleen legkippen, vleeskuikens, zeugen en kalveren vallen onder de voorschriften voor kooien. In haar reactie op het EBI verbindt de Commissie zich ertoe uiterlijk eind 2023 een voorstel te doen voor wetgeving waarbij het gebruik van kooisystemen voor alle in het initiatief genoemde dieren uitgefaseerd en op termijn verboden wordt.
Het voorstel van de Commissie heeft met name betrekking op
-
-reeds onder de wetgeving vallende dieren, te weten legkippen, zeugen en kalveren, en
-
-andere in het EBI genoemde dieren, te weten konijnen, jonge hennen, leghenouderdieren, vleeskuikenouderdieren, kwartels, eenden en ganzen. Voor deze dieren heeft de Commissie de EFSA (Europese Autoriteit voor voedselveiligheid i) reeds verzocht de bestaande wetenschappelijke gegevens aan te vullen om de voorwaarden voor het verbod op kooien vast te kunnen stellen.
In het kader van haar “van boer tot bord”-strategie heeft de Commissie zich er reeds toe verbonden een herziening voor te stellen van de dierwelzijnwetgeving, onder meer wat betreft de aspecten vervoer en fokken. Dat voorstel wordt momenteel aan een geschiktheidscontrole onderworpen die tegen de zomer van 2022 afgerond moet zijn.
Parallel aan de wetgeving en om een evenwichtige en economisch levensvatbare overgang naar kooivrije landbouw te vergemakkelijken, zal de Commissie streven naar specifieke ondersteunende maatregelen op belangrijke gerelateerde beleidsterreinen, zoals handel en onderzoek en innovatie. Met name zal het nieuwe gemeenschappelijke landbouwbeleid financiële steun en stimulansen bieden — zoals het nieuwe instrument voor ecoregelingen — om landbouwers te helpen om hun bedrijven diervriendelijker te maken, in overeenstemming met de nieuwe normen. Daarnaast kunnen de lidstaten een beroep doen op het Fonds voor een rechtvaardige transitie en de faciliteit voor herstel en veerkracht om landbouwers te ondersteunen bij de overgang naar kooivrije systemen.
Volgende stappen
Aangezien het niet meer gebruiken van kooien betekent dat de huidige landbouwsystemen zullen moeten veranderen, zal de Commissie in een voor eind 2022 af te ronden effectbeoordeling niet alleen rekening houden met de voordelen voor het dierenwelzijn, maar ook met de sociaal-economische en milieugevolgen van de te nemen maatregelen. In dit verband zal uiterlijk begin 2022 een openbare raadpleging worden gehouden. De Commissie zal nagaan of het haalbaar is om de voorgestelde wetgeving vanaf 2027 in werking te laten treden.
Verklaringen van de leden van de Commissie
Věra Jourová i, vicevoorzitter voor Waarden en Transparantie: “Zoals blijkt uit het succes van dit initiatief, kan de inbreng van de burgers een echt verschil maken en leiden tot concrete wetgevingsvoorstellen van de Commissie. We hebben geluisterd naar de bezorgdheid van miljoenen mensen over de leefomstandigheden van landbouwdieren en wij zullen op het initiatief reageren. Mijn boodschap aan EU-burgers is eenvoudig: het EBI is er voor jullie, aarzel niet om het te gebruiken!”
Stella Kyriakides i, commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid: “Dieren zijn wezens met gevoel, en wij hebben een morele en maatschappelijke verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de omstandigheden in de landbouw dit weerspiegelen. Het antwoord van vandaag is een belangrijke stap in de richting van een ambitieuze herziening van de dierenwelzijnswetgeving in 2023 die al vanaf het begin van mijn mandaat een prioriteit was. Onze betrokkenheid spreekt voor zich: de geleidelijke afschaffing van kooien voor landbouwdieren zal deel uitmaken van onze acties in het kader van de “van boer tot bord”-strategie en zal duurzamere landbouw- en voedselsystemen tot gevolg hebben. Ik ben vastbesloten ervoor te zorgen dat de EU op het wereldtoneel voorop blijft lopen op het gebied van dierenwelzijn en dat we de verwachtingen van de samenleving waarmaken.”
Janusz Wojciechowski i, commissaris voor Landbouw: “Een voedselsysteem kan niet duurzaam zijn zonder strenge dierenwelzijnsnormen. Dankzij onze burgers zal de Commissie in dit opzicht nog ambitieuzer zijn en het gebruik van kooisystemen voor veehouderijen geleidelijk afschaffen. De Green Deal i en de “van boer tot bord”-strategie, ondersteund door het nieuwe gemeenschappelijke landbouwbeleid, zullen van cruciaal belang zijn voor de overgang naar duurzame voedselsystemen. Dit burgerinitiatief bevestigt dat deze overgang ook beantwoordt aan de maatschappelijke vraag naar landbouwpraktijken die ethischer en duurzamer zijn.”
Achtergrond
Het Europees burgerinitiatief (EBI) is in april 2012 van start gegaan om op een groot aantal beleidsterreinen burgers de mogelijkheid te bieden de agenda te bepalen. Als minstens één miljoen burgers uit ten minste zeven EU-lidstaten aan een EBI deelnemen, kunnen zij de Europese Commissie verzoeken actie te ondernemen op de gebieden waarvoor zij bevoegd is.
Het EBI is een van de belangrijkste innovatieve instrumenten om participatieve democratie op EU-niveau te bevorderen.
Tot op heden heeft de Commissie 104 verzoeken ontvangen om een EBI te lanceren, waaronder de twee nieuwe ECIs die vandaag zijn geregistreerd. 81 van deze verzoeken hadden betrekking op gebieden die onder de bevoegdheid van de EU vallen, en konden worden geregistreerd. Zes daarvan hebben tot nu toe de drempel van één miljoen handtekeningen bereikt en zijn bij de Commissie ingediend; “End the Cage Age” is de meest recente daarvan.
De eerste EU-wetgeving inzake dierenwelzijn werd in 1974 aangenomen en is sindsdien geëvolueerd en uitgebreid. Het huidige rechtskader voor het houden van landbouwdieren bestaat uit één algemene richtlijn ter bescherming van dieren die voor landbouwdoeleinden worden gefokt en gehouden, en vier specifieke richtlijnen. De algemene richtlijn bevat algemene beginselen en laat de lidstaten de ruimte om strengere bepalingen vast te stellen, mits deze verenigbaar zijn met de EU-regels. De vier specifieke richtlijnen regelen het welzijn van legkippen, vleeskuikens, kalveren en varkens. Er bestaat geen specifieke EU-wetgeving voor het welzijn van de andere dieren waarnaar in het EBI wordt verwezen.
Nadere informatie