Team Europa presenteert initiatief van 1 miljard euro voor productie van en toegang tot vaccins, geneesmiddelen en gezondheidstechnologieën in Afrika

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op vrijdag 21 mei 2021.

Ursula von der Leyen i, de voorzitter van de Europese Commissie i, kondigde vandaag tijdens de Wereldgezondheidstop van de G20 in Rome een initiatief aan van Team Europa om de productie van en de toegang tot vaccins, geneesmiddelen en gezondheidstechnologieën in Afrika te vergroten. Hiermee moeten de mogelijkheden worden gecreëerd om vaccins lokaal in Afrika te produceren en belemmeringen aan zowel de vraag- als de aanbodzijde weg te nemen. Voor het initiatief wordt 1 miljard euro beschikbaar gesteld uit de EU-begroting en via de Europese instellingen voor ontwikkelingsfinanciering, zoals de Europese Investeringsbank i (EIB). Dit bedrag wordt verder aangevuld met bijdragen van EU-lidstaten.

Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie: “Lokale capaciteit en instellingen op gezondheidsgebied vormen de ruggengraat van de wereldwijde gezondheidszorg, maar momenteel importeert Afrika 99 % van zijn vaccins en 94 % van zijn geneesmiddelen. Daar moet verandering in komen. Team Europa zal Afrika met meer dan 1 miljard euro en expertise ondersteunen om zijn eigen farmaceutische, biotechnologische en medisch-technologische industrieën te helpen ontwikkelen en billijke toegang tot hoogwaardige en veilige producten en technologieën te vergemakkelijken. Ook zal worden bijgedragen tot de ontwikkeling van een aantal regionale productiehubs op het hele continent, zodat heel Afrika hiervan kan profiteren.”

Jutta Urpilainen i, commissaris voor Internationale Partnerschappen: “Het initiatief van Team Europa zal bijdragen tot de inspanningen van onze Afrikaanse partners om de toegang tot betaalbare levensreddende gezondheidsproducten te verbeteren, universele dekking van de gezondheidszorg te bevorderen en zorgstelsels te versterken. Het zal ook de vaardigheden van de jongere generaties in Afrika stimuleren en banen en kansen voor hen helpen scheppen. Dit initiatief komt voort uit een belangrijke les die uit deze pandemie werd getrokken en belichaamt de geest van solidariteit en wederzijds voordelige partnerschappen waarvoor de EU pleit.”

Bestrijding van COVID-19 en voorbereiding op een volgende pandemie

De wereld beschikt nu over veilige en doeltreffende vaccins tegen COVID-19. Voor Team Europa blijft het daarom de hoogste prioriteit om vaccinatiecampagnes in partnerlanden te ondersteunen en versnellen, voornamelijk door vaccins te delen via COVAX, logistieke problemen op te lossen en de capaciteit van zorgpersoneel en gezondheidsautoriteiten uit te breiden.

Door COVID-19 is een achterliggend structureel probleem aan het licht gekomen: de grote discrepantie in de wereldwijde productiecapaciteit. Europa heeft bijvoorbeeld tot dusver 400 miljoen doses COVID-19-vaccins kunnen produceren, en de helft daarvan geëxporteerd. Tegelijkertijd heeft de crisis aangetoond hoe belangrijk het is de mondiale waardeketens te diversifiëren, en biedt zij kansen voor Afrika en Europa. Afrikaanse leiders pleitten ervoor de farmaceutische productie in Afrika op te voeren en Team Europa geeft gehoor aan de oproep om het continent te steunen bij de ontwikkeling van zijn eigen productiecapaciteit. Het nieuwe initiatief zal een aanvulling vormen op de bestaande inspanningen in het kader van de “Access to COVID-19 Tools Accelerator” (ACT) en de productietaskforce van COVAX.

Een holistisch initiatief, met steun op korte, middellange en lange termijn

Het initiatief van Team Europa betreft een geïntegreerd en overkoepelend steunpakket om belemmeringen voor de productie van en de toegang tot gezondheidsproducten en -technologieën in Afrika uit alle invalshoeken weg te nemen, waarbij de eigen actoren en instellingen van het continent centraal worden gesteld.

Aan de aanbodzijde zullen investeringen in lokale farmaceutische en biotechbedrijven worden gestimuleerd en zal het risico van dergelijke investeringen worden beperkt, in samenwerking met de EIB en ontwikkelingsbanken. Zo kondigen de Europese Commissie en de EIB vandaag een coördinatieplatform aan voor Europese ontwikkelingsbanken om investeringen in de gezondheidssector in Afrika te vergemakkelijken.

In het kader van het initiatief zal technologieoverdracht worden ondersteund en zullen regionale productiehubs worden ontwikkeld, in samenwerking met de Afrikaanse Unie en de Afrikaanse centra voor ziektepreventie en ‑bestrijding (Africa CDC), die onlangs de partnerschappen voor de Afrikaanse vaccinproductie hebben gelanceerd. Samen met verschillende Afrikaanse en internationale actoren is de Commissie al actief betrokken bij veelbelovende projecten in Zuid-Afrika, Senegal, Egypte, Marokko en Rwanda.

Aan de vraagzijde zal worden samengewerkt met Afrikaanse leiders en gemeenschappen om de versnippering van lokale markten aan te pakken, de vraag te consolideren en de marktintegratie en het gebruik van lokaal geproduceerde goederen te vergemakkelijken.

Het initiatief moet de farmaceutische en gezondheidsstelsels aanzienlijk versterken en zo een gunstig klimaat voor duurzaamheid scheppen. Het zal bijdragen tot de ontwikkeling van menselijke hulpbronnen door te investeren in vaardigheden en opleiding, door de Afrikaanse onderzoekscapaciteit te vergroten en de wetenschappelijke samenwerking tussen beide continenten te bevorderen. Ook wordt het probleem van vervalste producten aangepakt en wordt het vertrouwen in lokale goederen vergroot door de regelgevingskaders te versterken. In dit verband kan het toekomstige Afrikaanse Geneesmiddelenbureau (AMA) rekenen op zijn Europese tegenhanger EMA i. De Europese Commissie wil ook digitale oplossingen ondersteunen, bijvoorbeeld om vaccins en geneesmiddelen in de hele toeleveringsketen te traceren.

Dit specifieke initiatief van Team Europa zal verder worden ondersteund door andere nationale, regionale en mondiale gezondheidsinitiatieven in het kader van “Europa als wereldspeler”. De Commissie ijvert voor versterking van gezondheidsstelsels, bevordering van gezondheidsbeveiliging en vergroting van de pandemieparaatheid.

Volgende stappen

De eerste voorbereidingen om de desbetreffende toezeggingen waar te maken zijn al in gang gezet. De Commissie werkt hier al een aantal maanden aan, samen met Afrikaanse partners, EU-lidstaten, de EIB, Europese instellingen voor ontwikkelingsfinanciering en de particuliere sector. Een aantal EU-lidstaten heeft laten weten dat zij willen meedoen aan dit initiatief van Team Europa. De overkoepelende strategie en de operationele stappen zullen worden voorbereid in nauwe samenwerking met de Afrikaanse partners. Team Europa zal dit jaar intensief werken aan dit initiatief, zodat tijdens de volgende top EU-Afrika de eerste resultaten kunnen worden aangekondigd.

Meer informatie

Factsheet over het initiatief van Team Europa voor productie van en toegang tot vaccins, geneesmiddelen en gezondheidstechnologieën in Afrika