Migratiebeheer: nieuwe EU-strategie inzake vrijwillige terugkeer en re-integratie

Vandaag keurt de Commissie de eerste EU-strategie inzake vrijwillige terugkeer en re-integratie goed. De strategie bevordert vrijwillige terugkeer en re-integratie als integraal onderdeel van een gemeenschappelijk EU-systeem voor terugkeer, een kerndoelstelling in het kader van het nieuwe migratie- en asielpact. Zij bevat praktische maatregelen om het juridische en operationele kader voor vrijwillige terugkeer uit Europa en de doorreislanden te versterken, de kwaliteit van de programma's voor terugkeer en re-integratie te verbeteren, betere koppelingen tot stand te brengen met ontwikkelingsinitiatieven en de samenwerking met de partnerlanden te versterken.

Margaritis Schinas i, vicevoorzitter voor de bevordering van onze Europese levenswijze: “De EU werkt aan een nieuw ecosysteem inzake terugkeer, met het oog op meer samenwerking op het gebied van overname, een verbetering van het bestuurskader, het verlenen van een nieuw operationeel mandaat inzake terugkeer aan Frontex en de benoeming van een EU-terugkeercoördinator. De strategie van vandaag inzake vrijwillige terugkeer en re-integratie is een volgend stuk van die puzzel. Terugkeer is doeltreffender wanneer hij op vrijwillige basis plaatsvindt en gepaard gaat met echte re-integratiemogelijkheden voor repatrianten. Deze strategie zal een meer uniforme en gecoördineerde aanpak tussen de lidstaten tot stand brengen zodat zij hun volledige potentieel kunnen benutten.”

Ylva Johansson i, commissaris voor Binnenlandse Zaken: “Slechts ongeveer een derde van de mensen die geen recht hebben op verblijf in de EU, keert terug naar het land van herkomst, en van degenen die terugkeren, doet minder dan 30 % dat vrijwillig. Vrijwillige terugkeer is altijd de betere optie: de individuele persoon komt op de eerste plaats, het is doeltreffender en de kosten zijn minder groot. Onze allereerste strategie inzake vrijwillige terugkeer en re-integratie zal repatrianten uit de EU en derde landen helpen kansen in hun thuisland te benutten, bij te dragen aan de ontwikkeling van hun gemeenschap en vertrouwen te scheppen in ons migratiesysteem om het effectiever te maken.”

Een doeltreffend juridisch en operationeel kader

De kloof tussen de asielprocedure en de terugkeerprocedure, de uitdagingen om onderduiken te voorkomen, een gebrek aan middelen en gegevens, algemene fragmentatie en beperkte administratieve capaciteit om gevolg te geven aan terugkeerbesluiten dragen er allemaal toe bij dat programma's voor begeleide vrijwillige terugkeer slechts beperkt worden benut. Met de voorgestelde herschikking van de terugkeerrichtlijn, het gewijzigde voorstel voor een verordening asielprocedures, de verordening asiel- en migratiebeheer en de herziene Eurodac-verordening zet de Commissie de invoering van snelle en eerlijke gemeenschappelijke procedures en regels inzake asiel en terugkeer voort; zij blijft daarmee ook toezicht houden op de toekenning van bijstand voor terugkeer en re-integratie en het risico op ongeoorloofde verplaatsingen beperken. Dankzij zijn versterkte mandaat kan Frontex de lidstaten ondersteunen in alle stadia van het proces van vrijwillige terugkeer en re-integratie, onder meer op het gebied van advisering vóór terugkeer, ondersteuning na aankomst en toezicht op de doeltreffendheid van de bijstand voor re-integratie. De terugkeercoördinator en het netwerk op hoog niveau voor terugkeer zullen de lidstaten verdere technische ondersteuning bieden om de verschillende onderdelen van het terugkeerbeleid van de EU samen te brengen.

Betere kwaliteit voor de programma's voor begeleide vrijwillige terugkeer

Het verstrekken van vroegtijdige, op maat gesneden en effectieve advisering bij terugkeer, waarbij rekening wordt gehouden met individuele omstandigheden, de behoeften van kinderen en kwetsbare groepen, en het verstrekken van ondersteuning na terugkeer, verbetert de kansen van repatrianten op succesvolle en duurzame re-integratie in hun gemeenschap van herkomst. De Commissie zal met Frontex werken aan de ontwikkeling van een gemeenschappelijk curriculum voor terugkeeradviseurs. Hierdoor wordt de bestaande steun van het Agentschap aangevuld en zullen webinstrumenten zoals de inventaris van terugkeer- en re-integratiebijstand en het instrument voor re-integratiebijstand beter worden benut. De Commissie zal, in samenwerking met de lidstaten, Frontex en het Europees netwerk voor terugkeer en re-integratie, tevens een kwaliteitskader ontwikkelen voor aanbieders van re-integratiediensten op basis van gemeenschappelijke normen voor het beheer van projecten, ondersteund door EU-financiering.

Versterkte samenwerking met de partnerlanden

De samenwerking op het gebied van vrijwillige terugkeer en re-integratie vormt een essentieel onderdeel van migratiepartnerschappen, die de EU in het kader van het nieuwe migratie- en asielpact zal versterken. De EU zal de partnerlanden helpen verantwoordelijkheid te nemen voor re-integratieprocedures door middel van ondersteuning voor capaciteitsopbouw, door het personeel uit te rusten met de nodige vaardigheden of door bestuursstructuren ondersteuning te bieden om tegemoet te komen aan de specifieke economische, sociale en psychosociale behoeften van repatrianten. De EU zal ook bijstand blijven verlenen voor de vrijwillige terugkeer en re-integratie van migranten die in andere landen gestrand zijn, onder meer door nieuwe partnerschappen te verkennen. Tot slot zal de EU de koppeling tussen re-integratieprogramma's en andere relevante ontwikkelingsinitiatieven in de partnerlanden versterken. De Commissie zal zorgen voor een meer gecoördineerd gebruik van de financiële middelen die in het kader van verschillende EU-fondsen beschikbaar zullen zijn ter ondersteuning van het proces van vrijwillige terugkeer en re-integratie in zijn geheel.

Achtergrondinformatie

De strategie van vandaag past binnen de werkzaamheden van de EU om een gemeenschappelijk terugkeersysteem in te stellen in het kader van het nieuwe migratie- en asielpact.

De strategie is gebaseerd op de resultaten van en de ervaring die is opgedaan met de uitvoering van nationale programma's en door de EU gefinancierde initiatieven in de partnerlanden, met inbegrip van de werkzaamheden van het Europees netwerk voor terugkeer en re-integratie, Frontex en het gezamenlijk initiatief van de EU en de Internationale Organisatie voor migratie inzake de bescherming en re-integratie van migranten.

Meer informatie

Mededeling: De EU-strategie inzake vrijwillige terugkeer en re-integratie

Werkdocument van de diensten van de Commissie: Het EU-kader voor advisering bij terugkeer en het instrument voor re-integratiebijstand

Vragen en antwoorden: De EU-strategie inzake vrijwillige terugkeer en re-integratie