Onderhandelingen over een nieuwe post-Cotonou-partnerschapsovereenkomst EU/Afrika - Caribisch gebied - Stille Oceaan afgerond
De parafering vandaag van de nieuwe partnerschapsovereenkomst tussen de Europese Unie (EU) en leden van de Organisatie van staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (OACPS, voorheen ACS-Groep van Staten) door de hoofdonderhandelaars, Europees commissaris voor Internationale Partnerschappen i Jutta Urpilainen i, en de minister van Buitenlandse Zaken van Togo Robert Dussey, vormt de formele afsluiting van de onderhandelingen over de post-Cotonou-overeenkomst, waarin het kader voor politieke, economische en sectorale samenwerking voor de komende twintig jaar wordt vastgesteld.
Jutta Urpilainen, Europees commissaris voor Internationale Partnerschappen en hoofdonderhandelaar namens de EU: “Dit nieuwe en alomvattende partnerschap met de grootste groep partnerlanden is een politieke mijlpaal en markeert een keerpunt. In het licht van de nieuwe internationale realiteiten en uitdagingen zal de overeenkomst naar verwachting baanbrekend zijn door de bilaterale betrekkingen van de EU met elke afzonderlijke OACPS-staat en hun respectieve regio's te versterken. Het partnerschap tussen de OACPS en de EU wordt een internationale kracht om gemeenschappelijke ambities op het wereldtoneel te bevorderen.”
Professor Robert Dussey, Togolees minister van Buitenlandse Zaken, regionale integratie en Togolezen in het buitenland, voorzitter van de centrale onderhandelingsgroep en hoofdonderhandelaar van de OACPS, verklaarde bij de formele afsluiting van de onderhandelingen: “De nieuwe overeenkomst belichaamt de ambities van beide partijen om de voorwaarden van hun samenwerking te vernieuwen en hun partnerschap te herpositioneren rond nieuwe doelstellingen in een drastisch gewijzigde wereld die nog steeds voortdurend verandert. Het onderhandelingsproces is zeker niet probleemloos verlopen, maar ik ben ingenomen met het eindresultaat en feliciteer alle betrokkenen wier werkzaamheden hebben geleid tot een overeenkomst die een gemeenschappelijke kern en drie regionale protocollen omvat. Door rekening te houden met de zorgen en verwachtingen van de OACPS-staten vormt de nieuwe overeenkomst een solide basis voor de verdere versterking van de reeds sterke betrekkingen met de EU. Wij zullen gezamenlijke inspanningen leveren om mondiale problemen aan te pakken en wij zullen dit doen in nauwe samenwerking met andere partners op het wereldtoneel.”
Versterkte politieke samenwerking op internationaal niveau
De overeenkomst, die in de plaats komt van de Overeenkomst van Cotonou zodra beide partijen hun interne procedures voor ondertekening en sluiting hebben voltooid, zet het tracé uit voor alliantievorming en meer gecoördineerde acties op het wereldtoneel, waar de groep aanzienlijke impact kan hebben op de aanpak van een aantal van de meest acute mondiale problemen. Samen vertegenwoordigen de EU en de leden van de OACPS meer dan 1,5 miljard mensen en meer dan de helft van de zetels in de Verenigde Naties i.
De nieuwe overeenkomst moderniseert de samenwerking aanzienlijk en breidt het toepassingsgebied en de omvang van de ambities van de EU en de OACPS uit om de huidige en toekomstige uitdagingen beter aan te pakken. De partners gaan sterkere verbintenissen aan op prioritaire gebieden zoals: mensenrechten, democratie en bestuur, vrede en veiligheid, menselijke ontwikkeling (met inbegrip van gezondheid, onderwijs en gendergelijkheid), alsook milieuduurzaamheid, klimaatverandering, duurzame ontwikkeling en groei, en migratie en mobiliteit. De overeenkomst omvat ook een sterke nieuwe regionale focus en governancestructuur, afgestemd op de behoeften van elke regio. Het is de eerste keer in meer dan veertig jaar samenwerking dat voor een dergelijke aanpak is gekozen.
Volgende stappen
Voor ondertekening, voorlopige toepassing en sluiting van de overeenkomst is de goedkeuring van de Raad van de Europese Unie i vereist, op basis van voorstellen van de Europese Commissie i. Deze voorstellen zullen samen met de uit de onderhandelingen voortgekomen tekst die in alle EU-talen is vertaald, de komende weken aan de Raad worden toegezonden.
De Raad neemt pas een besluit over de sluiting na goedkeuring door het Europees Parlement, overeenkomstig artikel 218, lid 6, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).
De ondertekening van de overeenkomst wordt verwacht in de tweede helft van 2021. Voor de inwerkingtreding ervan zullen de partijen hun respectieve interne procedures moeten afronden.
Achtergrondinformatie
De onderhandelingen over de post-Cotonou-overeenkomst gingen in september 2018 van start in de marge van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties i in New York. Doel was overeenstemming te bereiken over een nieuwe overeenkomst ter vervanging van de Overeenkomst van Cotonou en de betrekkingen tussen de EU en de OACPS aan de nieuwe realiteiten aan te passen.
De Overeenkomst van Cotonou zou aanvankelijk in 2020 aflopen, maar de toepassing ervan werd verlengd tot en met 30 november 2021, tenzij de nieuwe overeenkomst vóór die datum in werking treedt of voorlopig wordt toegepast.
De ontwerptekst waarover na meer dan tweeënhalf jaar onderhandelingen overeenstemming is bereikt, bevat een ambitieus en versterkt politiek partnerschap tussen de EU en de leden van de OACPS met als doel wederzijds voordelige resultaten met betrekking tot gemeenschappelijke belangen tot stand te brengen.
Zo omvat de nieuwe partnerschapsovereenkomst een “gemeenschappelijke grondslag”, waarin de waarden en beginselen zijn opgenomen die de partners delen, alsook de strategische prioritaire gebieden waarmee beide partijen samen aan de slag willen gaan, te weten: i) mensenrechten, democratie en bestuur in mensgerichte en op rechten gebaseerde samenlevingen, ii) vrede en veiligheid, iii) menselijke en sociale ontwikkeling, iv) duurzaamheid en klimaatverandering, v) inclusieve duurzame economische groei en ontwikkeling, vi) migratie en mobiliteit.
In de partnerschapsovereenkomst wordt deze basis gecombineerd met drie specifieke, actiegerichte protocollen die zijn afgestemd op de behoeften van elke regio (Afrika, Caribisch gebied, Stille Oceaan). De regionale protocollen zullen hun eigen specifieke bestuursstructuur hebben om de betrekkingen met de EU en de verschillende regio's te beheren en te sturen, onder meer via regionale parlementaire vergaderingen. Er zal ook een overkoepelend gezamenlijk OACPS-EU-kader worden ingesteld, met een sterke parlementaire dimensie.
Na de inwerkingtreding van de herziene overeenkomst van Georgetown werd de ACS-Groep van Staten in april 2020 de Organisatie van staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (OACPS), een internationale organisatie met 79 leden.
Nadere informatie
Nieuwe partnerschapsovereenkomst EU/Afrika - Caribisch gebied - Stille Oceaan