De industrie van de EU: Commissie in actie voor meer synergie tussen civiele, defensie- en ruimtevaartindustrie
Vandaag presenteert de Commissie een actieplan gericht op de synergieën tussen de civiele, de defensie- en de ruimtevaartindustrie, bedoeld om de technologische voorsprong van Europa verder te versterken en haar industriële basis te ondersteunen. Het actieplan biedt ruimte om voor het eerst EU-financiering in te zetten om innovatie in Europa te versterken door het disruptieve potentieel van technologieën op het snijvlak van defensie, ruimtevaart en civiele toepassingen, zoals cloudcomputing, processoren, cyber, kwantumcomputing en kunstmatige intelligentie, te verkennen en te vervullen.
Margrethe Vestager i, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk: “Het Europees Defensiefonds maakt het mogelijk te profiteren van synergieën tussen innovaties in ruimtevaart, defensie en civiele onderzoeks- en innovatieactiviteiten. Voor een aantal kritieke technologieën is dit zeer relevant. Met dit actieplan wordt een systematische en methodologische benadering gezocht om voor kritieke technologieën uit deze drie domeinen, domeinoverstijgende synergievoordelen te behalen. Het idee is om de nieuwe technologie systematisch, en doelbewust, multi-inzetbaar te maken. We willen zo ook het enorme innovatiepotentieel van onderzoekers en start-ups benutten.”
Thierry Breton i, commissaris voor de Interne Markt: “Als we de mogelijkheden van het Europees Defensiefonds optimaal benutten en voor sterke synergieën tussen defensie-, ruimtevaart- en civiele technologieën zorgen, zal dat disruptieve innovaties voortbrengen en kan Europa op mondiale schaal een normbepalende rol blijven spelen. Het zal ons ook minder afhankelijk maken op het gebied van kritieke technologieën, en het industriële leiderschap dat we nodig hebben om van de crisis te herstellen, een stimulans geven.”
De belangrijkste doelstellingen van het actieplan zijn:
-
-de complementariteit tussen relevante EU-programma's en -instrumenten op het gebied van onderzoek, ontwikkeling en uitrol te versterken om de efficiëntie van investeringen en de doeltreffendheid van de resultaten te vergroten (de synergieën);
-
-te bevorderen dat EU-financiering voor onderzoek en ontwikkeling, onder meer op het gebied van defensie en ruimtevaart, economische en technologische voordelen oplevert voor de Europese burger (de spin-offs), en
-
-ervoor te zorgen dat onderzoeksresultaat uit de civiele industrie en innovaties van onderaf hun weg vinden naar Europese samenwerkingsprojecten op defensiegebied (de “spin-ins”).
Met het oog op deze doelstellingen kondigt de Commissie elf gerichte acties aan die zich toespitsen op de wisselwerking tussen de civiele, de defensie- en de ruimtevaartindustrie. Hiermee wordt:
-
-een kader tot stand gebracht dat synergieën en kruisbestuiving tussen alle relevante EU-programma's en -instrumenten bevordert, bijvoorbeeld op het gebied van digitale en cloud-toepassingen en processoren;
-
-de ontwikkeling van kritieke technologieën op systematische en consistente wijze vormgegeven, waarbij eerst kritieke technologieën en toekomstige capaciteitsbehoeften in kaart worden gebracht, vervolgens technologieroutekaarten worden ontwikkeld; de vlaggenschipprojecten die worden gelanceerd zijn gericht op het verminderen van de afhankelijkheid, het bevorderen van standaardisering en interoperabiliteit, het stimuleren van grensoverschrijdende samenwerking, het creëren van nieuwe waardeketens en het inspelen op de strategische behoeften van de samenleving en de EU;
-
-in de hele Unie het innoverend vermogen van start-ups, kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) en organisaties voor onderzoek en technologie (RTO's) ondersteund door hun toegang tot nieuwe kansen te vergroten, onder meer door het opzetten van een netwerk van kweekvijvers voor innovatie;
-
-de lancering van drie vlaggenschipprojecten voorbereid die stuk voor stuk baanbrekend kunnen worden: op het gebied van dronetechnologieën, waarmee het concurrentievermogen van de EU-industrie op dit kritieke technologiegebied wordt versterkt met een sterke defensiedimensie; veilige connectiviteit vanuit de ruimte, die moet zorgen voor een weerbaar connectiviteitssysteem en snelle connectiviteit voor iedereen in Europa op basis van kwantumencryptie; en ruimteverkeersbeheer, nodig om botsingen als gevolg van de proliferatie van satellieten en ruimteschroot te voorkomen, en tegelijkertijd Europa te verzekeren van autonome toegang tot de ruimte.
Hoewel dit actieplan alleen EU-programma's en -instrumenten betreft, kan het op nationaal niveau soortgelijke synergieën teweegbrengen, aangezien de lidstaten EU-projecten mede financieren. Het trans-Atlantische partnerschap en de samenwerking met andere gelijkgezinde landen kunnen de inspanningen van de EU op dit gebied verder ten goede komen.
Achtergrond
Bij haar aantreden heeft voorzitter Von der Leyen i de Commissie opgedragen “te zorgen voor een kruisbestuiving tussen de civiele, de defensie- en de ruimtevaartindustrie” en “de cruciale banden tussen ruimtevaart, defensie en veiligheid te aanhalen”. Daartoe werd in de industriële strategie van maart 2020 “een actieplan voor synergieën tussen de civiele, de defensie- en de ruimtevaartindustrie, onder meer op het niveau van de programma's, technologieën, innovatie en startende ondernemingen” aangekondigd.
De Raad i van de EU verwelkomde in zijn conclusies over veiligheid en defensie van 17 juni 2020 “de oproep tot meer synergie in EU-programma's tussen de civiele en de defensie-industriesectoren, waaronder de ruimtevaart, met inachtneming van de verschillende aard en rechtsgrondslagen van de betreffende EU-programma's en -initiatieven, met inbegrip van de civiele kant van Europese ruimtevaartprogramma's, zodat de middelen en technologieën effectiever worden gebruikt en schaalvoordelen worden gecreëerd”.
Nu Europa zich geconfronteerd ziet met een ongekende mate van concurrentie op wereldniveau, in een veranderende geopolitieke context, maar ook met nieuwe kansen door de opkomst van zich snel ontwikkelende technologieën en nieuwe bedrijfsmodellen, kunnen de grotere investeringen in civiele, defensie- of ruimtetoepassingen Europa helpen zijn industriële basis te behouden, in te spelen op de geopolitieke concurrentie en zijn technologische soevereiniteit te vergroten.
Meer informatie
Actieplan voor synergieën tussen de civiele, de defensie- en de ruimtevaartindustrie