Europese Unie en Afrikaanse Unie ondertekenen partnerschap om de paraatheid voor noodsituaties op gezondheidsgebied op te schalen

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op maandag 7 december 2020.

Vandaag hebben het Europees Centrum voor ziektepreventie en ‑bestrijding i (ECDC) en de Afrikaanse centra voor ziektebestrijding en -preventie (Africa CDC) een nieuw partnerschapsinitiatief gelanceerd om die laatste in staat te stellen meer capaciteit op het gebied van paraatheid en respons op gezondheidsbedreigingen te ontwikkelen. Het gaat om een project van vier jaar genaamd “EU voor gezondheidsbeveiliging in Afrika: ECDC voor Africa CDC”, dat door de EU wordt gefinancierd. Het zal ook geharmoniseerde surveillance en informatie over ziekten faciliteren en de strategie van Africa CDC inzake zorgverleners ondersteunen.

Vicevoorzitter van de Commissie en commissaris voor de bevordering van onze Europese levenswijze, Margaritis Schinas i: “De coronapandemie heeft duidelijker dan ooit laten zien dat gezondheidsbeveiliging - reeds lang een doelstelling in de samenwerking tussen de Afrikaanse Unie en de Europese Unie - een mondiale prioriteit moet blijven. Het nieuwe partnerschap tussen het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding en Africa CDC is een cruciale stap om dit gemeenschappelijke doel te bereiken. We treden nu op, samen, om een einde te maken aan deze crisis en voorbereid te zijn op toekomstige uitbraken. De vergadering tussen de Commissie van de AU en de EU die in februari plaatsvond, heeft een belangrijke rol gespeeld bij het versterken van de vooruitzichten van onze samenwerking. Dit werpt nu zijn vruchten af.”

Commissaris voor Internationale Partnerschappen Jutta Urpilainen i: “De COVID-19-pandemie maakt duidelijk hoe belangrijk het voor gezondheidsstelsels is om voorbereid te zijn op een dergelijke crisis. The EU ondersteunt de Afrikaanse Unie bij haar leidende en coördinerende rol op het Afrikaanse continent in de aanpak van de huidige pandemie. Samen helpen we onze partnerlanden bij het versterken van hun capaciteit om gezondheidsbedreigingen te voorkomen, op te sporen en aan te pakken.

Amira Elfadil Mohammed, commissaris van de Afrikaanse Unie bevoegd voor sociale zaken: “Als continent erkennen wij de sociaal-economische gevolgen die uitbraken op onze bevolking hebben gehad. De bestrijding van COVID-19 in Afrika is vandaag niet alleen een kwestie van levens redden, ook de toekomst van het continent staat op het spel. Onze gezondheidsstelsels moeten worden versterkt om hun paraatheid te vergroten en in de toekomst noodsituaties op gezondheidsgebied beter te kunnen aanpakken. Deze financiering van de EU komt op een zeer goed moment en zal een belangrijke bijdrage leveren aan de capaciteitsopbouw van onze instellingen en deskundigen op het gebied van volksgezondheid”.”

Steun voor gezondheidsbeveiliging in Afrika

Dit project illustreert het streven van de Europese Unie om de paraatheid voor wereldwijde noodsituaties op het gebied van gezondheid op te schalen en de gezondheidszorgstelsels in Afrika te versterken.

Via dit partnerschap zullen Africa CDC en het ECDC ervaringen en lessen uitwisselen met betrekking tot hun samenwerking met Afrikaanse en Europese lidstaten op het gebied van continentale geharmoniseerde surveillance van infectieziekten, gegevensuitwisseling en vroegtijdige opsporing van broeihaarden, alsmede paraatheid, risicobeoordeling, snelle respons en noodoperaties, en de wijze waarop deze kunnen worden aangepast aan de behoeften. Capaciteitsopbouwende componenten op dit gebied zullen worden geïntegreerd in de bestaande initiatieven en strategieën van Africa CDC ter ondersteuning van het Afrikaanse kader voor gezondheidsbeveiliging.

Het project wordt gefinancierd uit het Europees Ontwikkelingsfonds en omvat een bijdrageovereenkomst met het ECDC van 9 miljoen euro en een aanvullende subsidie van 1 miljoen euro aan Africa CDC voor personeelskosten. De overeenkomst treedt in werking op 1 januari 2021.

Achtergrondinformatie

Net als elders ter wereld worden landen in Afrika geconfronteerd met directe zorgbehoeften en zullen zij ook de economische en sociale gevolgen van de wereldwijde coronapandemie moeten dragen. Uit het algemene coronapakket van “Team-Europa” wordt ten minste 8 miljard euro uitgetrokken voor Afrika. Op het gebied van gezondheidszorg zal het zwaartepunt liggen bij het versterken van de capaciteit inzake paraatheid en respons in landen waar de gezondheidszorg het zwakst is.

Al voor de coronacrisis was 2,6 miljard euro van de EU-financiering voor duurzame ontwikkeling voor de periode 2014-2020 toegewezen aan gezondheid. Een deel van deze middelen (1,1 miljard euro) werd rechtstreeks gericht op gezondheidsbeveiliging en de versterking van de gezondheidsstelsels in 13 Afrikaanse landen: Burkina Faso, Burundi, de Centraal-Afrikaanse Republiek, de Democratische Republiek Congo, Ethiopië, Guinee (Conakry), Guinee Bissau, Libië, Mauritanië, Marokko, Nigeria, Sudan en Zimbabwe.

Via het partnerschapsprogramma met de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor de versterking van de gezondheidsstelsels en de bevordering van universele gezondheidszorg investeert de EU in de opbouw van gezondheidszorgstelsels die hoogwaardige diensten verlenen aan iedereen, in meer dan 80 landen in Afrika, het Caribisch gebied, de Stille Oceaan en Azië. De EU-bijdrage aan dit partnerschap bedraagt in de periode 2012-2022 197,7 miljoen euro.

De pandemie heeft de behoefte aan mondiale solidariteit, multilaterale samenwerking en partnerschappen doen toenemen. Op langere termijn en gedurende de herstelfase moet deze op partnerschap gerichte aanpak ook worden toegepast op nieuwe initiatieven ter versterking van de gezondheidsstelsels en het bevorderen van universele gezondheidszorg, met name door primaire gezondheidszorg voor het grootste deel van de bevolking.

Het ECDC is een onafhankelijk EU-agentschap dat tot taak heeft Europa beter te beschermen tegen besmettelijke ziekten. Het centrum werd in 2004 opgericht en is gevestigd in Stockholm (Zweden). De Commissie heeft onlangs een voorstel gepresenteerd om het mandaat van het ECDC aanzienlijk te versterken.

Africa CDC werd in 2017 opgericht als gespecialiseerde instelling om de lidstaten van de Afrikaanse Unie te ondersteunen op het gebied van paraatheid en de aanpak van ziektedreigingen in Afrika. Het hoofdkantoor is gevestigd in Addis Abeba (Ethiopië).

Meer informatie

Europees Centrum voor ziektepreventie en bestrijding

Afrikaanse centra voor ziektebestrijding en -preventie