Europarlement:de facto verbod op abortus in Polen brengt vrouwenlevens in gevaar

Leden veroordelen achteruitgang seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van vrouwen in Polen en benadrukken verplichting van EU om deze te beschermen.

In een resolutie stelt het Europees Parlement dat de uitspraak van 22 oktober van het Poolse Constitutioneel Hof om abortus illegaal te maken in het geval van ernstige en niet te corrigeren afwijkingen bij de foetus die “het leven van vrouwen in gevaar brengen”, aangezien de meeste legale abortussen in het land worden uitgevoerd op deze gronde. Deze optie afschaffen, welke verantwoordelijk is voor 96% van de legale zwangerschapsafbrekingen in Polen in 2019 (1.074 van de 1.110), zal leiden tot een toename van “onveilige, clandestiene en levensbedreigende abortussen”, waarschuwen de Europarlementariërs. De resolutie is aangenomen met 455 stemmen voor, 145 stemmen tegen en 71 onthoudingen.

De tekst stelt dat het besluit genomen is door “rechters die werden gekozen door en volledig afhankelijk waren van politici van de door de PiS (Recht en Rechtvaardigheid) geleide coalitie”.

Vrouwenrechten en fundamentele mensenrechten

Het Parlement onderstreept dat, overeenkomstig met jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, restrictieve abortuswetgeving een schending is van de mensenrechten van de vrouw. De Europarlementariërs zijn het er mee eens dat onbelemmerde en tijdige toegang tot reproductieve-gezondheidsdiensten en respect voor de reproductieve autonomie en beslissingen van vrouwen cruciaal zijn om de mensenrechten van vrouwen en gendergelijkheid te beschermen.

Vrouwenrechten zijn grondrechten, stelt het Europees Parlement. Daarmee herinnert het EP de EU-instellingen en de lidstaten eraan dat zij wettelijk verplicht zijn deze te handhaven en te beschermen. De Europarlementariërs wijzen erop dat Poolse medische professionals steeds vaker een beroep doen op de gewetensbezwarenclausule, zelfs bij het voorschrijven van anticonceptiemiddelen, of om de toegang te belemmeren tot prenatale screening. Duizenden Poolse vrouwen worden gedwongen om jaarlijks naar het buitenland te reizen voor toegang tot een essentiële gezondheidsdienst als abortus, wat de gezondheid en het welzijn van vrouwen in gevaar brengt, voegen de leden hieraan toe.

Steun demonstranten, geen geweld

De Europarlementariërs uiten hun steun voor en solidariteit met de Poolse burgers, in het bijzonder vrouwen en LHBTI+-personen die “ondanks de gezondheidsrisico’s de straat opgingen om te protesteren tegen de ernstige beperkingen van hun fundamentele vrijheden en rechten”. De leden bemerken dat de uitspraak op een moment kwam dat er restricties waren om de coronapandemie tegen te gaan, daarmee werd een passend democratische debat ernstig verhinderd.

De tekst veroordeelt met klem het buitensporige en onevenredige gebruik van geweld tegen betogers door de rechtshandhavingsautoriteiten en extreemrechtse nationalistische groeperingen.

In Polen stort de rechtsstaat in - de EU moet handelen

Volgens het Parlement is de uitspraak “wederom een voorbeeld van de politisering van de rechterlijke macht en de systematische afbraak van de rechtsstaat” in Polen. De Europarlementariërs verzoeken de Europese Commissie om de onwettige samenstelling van het Poolse Constitutioneel Hof te beoordelen. Volgens het Parlement vormt de samenstelling van het Hof een reden om de uitspraken aan te vechten en daarmee het vermogen om de Poolse grondwet te handhaven. De lidstaten moeten op hun beurt deze kwestie en andere vermeende schendingen van de grondrechten in Polen behandelen in de lopende hoorzittingen in de artikel 7-procedure.