Vragen en antwoorden over de coördinatie van maatregelen ter beperking van het vrije verkeer in de Europese Unie in verband met de coronapandemie

• 1. 

  Waarom is deze aanbeveling aangenomen?

Om de verspreiding van de corona-uitbraak in te dammen, hebben de lidstaten diverse maatregelen genomen. Sommige daarvan, zoals de verplichting om in quarantaine te gaan of een coronatest te laten afnemen, hebben een impact gehad op het recht van burgers op vrij verkeer binnen de Europese Unie.

Hoewel de maatregelen bedoeld zijn om de gezondheid en het welzijn van de burgers te beschermen, hebben zij tot ernstige gevolgen voor de economie en de rechten van de burgers geleid. Het recht van Europese burgers om vrij binnen de Europese Unie te reizen en te verblijven is een van de meest gewaardeerde verworvenheden van de Europese Unie, en een belangrijke motor van onze economie.

Er moet goed gecoördineerd, voorspelbaar en transparant te werk worden gegaan bij het vaststellen van beperkingen van het vrije verkeer om de verspreiding van het virus te voorkomen, de gezondheid van de burgers te beschermen en het vrije verkeer binnen de Unie onder veilige omstandigheden te handhaven. Dit is van groot belang voor de miljoenen mensen die elke dag de grens moeten oversteken. Het is cruciaal voor onze inspanningen om de economie in alle veiligheid te herstellen.

• 2. 

  Wat verandert er voor mij als burger door de aanbeveling van de Raad van vandaag?

De lidstaten zijn het vandaag eens geworden over een gecoördineerde aanpak van de reisbeperkingen in verband met de coronapandemie. Alle lidstaten zullen voortaan dezelfde kaart gebruiken, waarop de risiconiveaus in de Europese regio's worden weergegeven met een verkeerslichtensysteem. Deze kaart zal wekelijks worden gepubliceerd door het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding. De regio's krijgen een van de kleuren groen, oranje en rood, en grijs als er onvoldoende informatie is.

Aan de hand van deze kaart beslissen de lidstaten om bepaalde beperkingen, zoals een quarantaine- of testverplichting, in te voeren voor reizigers uit andere gebieden. De lidstaten hebben afgesproken dat er voor reizigers uit groene gebieden geen beperkingen, zoals verplichte quarantaine of testen, zullen gelden. Wanneer reizigers uit een oranje of rode regio komen, kunnen zij verwachten dat beperkende maatregelen worden opgelegd. Volgens de aanbeveling moeten de lidstaten een onderscheid maken tussen oranje en rode gebieden.

De kaart geeft reizigers ook algemene informatie over het risiconiveau op hun bestemming. In combinatie met de informatie op het webplatform Re-open EU kunnen reizigers te weten komen of zij aan bepaalde maatregelen zullen worden onderworpen als zij naar een andere regio in de EU reizen.

Burgers zullen door de lidstaten worden geïnformeerd over beperkingen van het vrije verkeer, extra vereisten (bijvoorbeeld de mogelijkheid om het land binnen te komen door een negatieve coronatest over te leggen, of de verplichting om een traceringsformulier voor passagiers in te vullen) en maatregelen die gelden voor reizigers die uit een risicogebied komen. Het is de bedoeling dat nieuwe maatregelen 24 uur voordat zij ingaan, worden gepubliceerd.

• 3. 

  Voor welke landen gelden deze regels?

De aanbeveling geldt voor alle EU-landen en voor het Verenigd Koninkrijk tijdens de overgangsperiode. De kaart zal ook de situatie in IJsland, Liechtenstein en Noorwegen weergeven.

• 4. 

  Worden de kleuren aangegeven per regio of per land?

Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding publiceert een kaart van alle EU-lidstaten, uitgesplitst naar regio. Er kunnen namelijk grote verschillen bestaan tussen regio's binnen één lidstaat. Sommige kleinere lidstaten zullen als één regio worden aangegeven. De kaart zal ook de situatie in IJsland, Liechtenstein en Noorwegen weergeven[1].

• 5. 

  Hoe bepalen de lidstaten of een regio de kleur groen, oranje of rood krijgt?
• - 

  het totale aantal coronameldingen over een periode van 14 dagen, d.w.z. het totale aantal nieuwe meldingen van coronabesmetting per 100 000 personen in de voorafgaande 14 dagen;
• - 

  het percentage positieve testen, d.w.z. het percentage testen op coronabesmettingen dat de week tevoren positief was;
• - 

  het aantal testen, d.w.z. het aantal testen op coronabesmettingen per 100 000 personen dat de week tevoren is uitgevoerd.

• 6. 

  Wat zijn de criteria om een regio als groen, oranje, rood of grijs weer te geven?

Op de kaart krijgen gebieden een van de volgende kleuren:

• - 

  groen als het totale aantal coronameldingen over een periode van 14 dagen minder dan 25 per 100 000 personen bedraagt en het percentage positieve testen op coronabesmetting minder dan 4% is;
• - 

  oranje als het totale aantal coronameldingen over een periode van 14 dagen minder dan 50 per 100 000 personen bedraagt maar het percentage positieve testen op coronabesmetting 4% of meer is, of als het totale aantal coronameldingen over een periode van 14 dagen tussen 25 en 150 per 100 000 personen ligt, maar het percentage positieve testen voor coronabesmetting minder dan 4% is;
• - 

  rood als het totale aantal coronameldingen over een periode van 14 dagen 50 of meer per 100 000 personen bedraagt en het percentage positieve testen voor coronabesmetting 4% of meer is, of als het totale aantal coronameldingen over een periode van 14 dagen meer dan 150 per 100 000 personen bedraagt;
• - 

  grijs als er niet voldoende informatie is om de bovenstaande criteria te toetsen of als het aantal testen op coronabesmetting 300 of minder per 100 000 personen bedraagt.

• 7. 

  Ik ben vrachtwagenchauffeur/verpleegkundige/student/diplomaat/journalist - moet ik in quarantaine als ik de grens overga? Ik moet naar huis omdat mijn moeder ziek is - moet ik daar dan in quarantaine?

Als u een essentiële reden heeft om te reizen, hoeft u niet in quarantaine. De EU erkent namelijk dat we ons weliswaar moeten beschermen tegen de verspreiding van het virus, maar dat er belangrijke redenen kunnen zijn waarom EU-burgers ongehinderd gebruik moeten kunnen maken van hun recht op vrij verkeer.

De lidstaten zijn overeengekomen dat de volgende categorieën reizigers niet in quarantaine hoeven, omdat zij een cruciale functie of behoefte hebben:

• - 

  werknemers en zelfstandigen die vitale beroepen uitoefenen, zoals gezondheidswerkers, grensarbeiders, gedetacheerde werknemers en seizoenarbeiders, zoals bedoeld in de richtsnoeren van de Commissie;
• - 

  transportwerkers of vervoeraanbieders; dit geldt ook voor vrachtwagenchauffeurs die goederen voor gebruik op hun grondgebied vervoeren, of die op doorreis zijn naar een ander land;
• - 

  patiënten die om dringende medische redenen reizen;
• - 

  scholieren, studenten en stagiairs die dagelijks naar het buitenland reizen;
• - 

  personen die om dwingende gezins- of zakelijke redenen reizen;
• - 

  diplomaten, personeelsleden van internationale organisaties en door internationale organisaties uitgenodigde personen van wie de fysieke aanwezigheid vereist is voor de goede werking van deze organisaties, militair personeel, politiepersoneel, humanitaire hulpverleners en civielebeschermingspersoneel bij het uitoefenen van hun functie;
• - 

  passagiers op doorreis;
• - 

  zeevarenden;
• - 

  journalisten die voor hun werk in het buitenland moeten zijn.

• 8. 

  Hoe zit het als ik bijvoorbeeld vanuit Duitsland via België naar Nederland reis? Wat moet ik dan doen? Als er quarantainemaatregelen van kracht zijn, moet ik dan twee keer in quarantaine?

Als u op doorreis bent via België, hoeft u daar niet in quarantaine, ook als het land beperkingen oplegt aan reizigers uit Duitsland. Als u echter in België verblijft, voordat u verder reist naar Nederland, moet u de maatregelen volgen die België toepast voor reizigers uit uw regio van vertrek in Duitsland, zoals aangegeven op Re-open EU. Op de kaart van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding kunt u zien of uw regio van vertrek groen, oranje, rood of grijs is. Als uw regio groen is, weet u dat u niet in quarantaine hoeft en zich ook niet hoeft te laten testen.

• 9. 

  Gelden er beperkende maatregelen als ik gewoon door een land rijd? Of als ik stop bij een benzinestation? Of als ik met de trein reis en moet overstappen?

Reizigers op doorreis zouden niet moeten worden onderworpen aan beperkende maatregelen zoals verplichte testen of quarantaine.

• 10. 

  Waar vind ik informatie over de reisbeperkingen?

Die informatie is te vinden op het webplatform Re-open EU. Daar wordt u verwezen naar de actuele kaart die het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding wekelijks publiceert.

De lidstaten melden details over aanstaande beperkingen of opheffing van beperkingen aan de andere lidstaten en de Europese Commissie. Al die wijzigingen worden op Re-open EU vermeld. Het is de bedoeling dat nieuwe maatregelen 24 uur voordat zij ingaan, worden gepubliceerd.

• 11. 

  Wat als ik op weg ben naar huis of naar een andere EU-lidstaat wanneer er nieuwe maatregelen worden afgekondigd?

De kaart van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding wordt eenmaal per week geactualiseerd. Daardoor krijgen mensen regelmatig informatie over de risiconiveaus in de hele EU.

De lidstaten melden details over aanstaande beperkingen of opheffing van beperkingen aan de andere lidstaten en de Europese Commissie. Al die wijzigingen worden ook op Re-open EU vermeld. Het is de bedoeling dat nieuwe maatregelen 24 uur voordat zij ingaan, worden gepubliceerd.

• 12. 

  Hoe zit het met corona-apps - waar vind ik informatie over de nationale regelingen als ik op reis ben?

Alle informatie over corona-apps voor contacttracering is te vinden via Re-open EU. Nuttige informatie is ook te vinden op de webpagina's voor coronareisadvies van uw land. Daar vindt u normaal gesproken ook links naar de webpagina's voor reisadvies van andere lidstaten.

• 13. 

  Ik moet me “bij aankomst” laten testen, maar waar vind ik informatie daarover?

Als u moet worden getest “bij aankomst”, vindt u op Re-open EU informatie over waar u terecht kunt.

• 14. 

  Zijn er nog andere factoren die meetellen, zoals het aantal ziekenhuisopnamen?

Lidstaten die overwegen om bepaalde reisbeperkingen in te voeren, moeten behalve met de kaart ook rekening houden met andere criteria en ontwikkelingen, zoals de bevolkingsomvang, het aantal ziekenhuisopnamen, het aantal patiënten op de intensive care / intensieve zorgen en het sterftecijfer in de verschillende landen.

• 15. 

  Wat voor maatregelen kunnen EU-lidstaten opleggen aan reizigers die uit een risicogebied komen?

Voor reizigers die uit oranje, rode of grijze gebieden komen, beslissen de lidstaten of zij bepaalde maatregelen nemen, zoals verplichte quarantaine of testen. Informatie over de maatregelen die lidstaten toepassen, zal op Re-open EU worden vermeld.

Maatregelen mogen niet discriminerend zijn, wat wil zeggen dat zij ook moeten gelden voor terugkerende burgers van de betrokken lidstaat.

De lidstaten kunnen van personen die hun grondgebied binnenkomen, eisen dat zij een traceringsformulier voor passagiers invullen, mits de vereisten inzake gegevensbescherming in acht worden genomen. Hiervoor zal een gemeenschappelijk Europees traceringsformulier voor passagiers worden ontwikkeld. Om de verwerking te vereenvoudigen zou zoveel mogelijk gebruik moeten worden gemaakt van een digitaal formulier, mits gelijke toegang voor alle burgers wordt gewaarborgd.

• 16. 

  Kan een EU-land burgers verbieden om in de EU te reizen?

De lidstaten zouden in beginsel de inreis van personen die vanuit een andere lidstaat komen, niet mogen weigeren. In plaats daarvan kunnen zij, als zij dat nodig vinden, maatregelen zoals verplichte quarantaine of testen toepassen. Inreisverboden moeten beperkt blijven tot zeer uitzonderlijke situaties, zoals een algehele lockdown in het hele land.

• 17. 

  Mag ik van buiten de EU naar een EU-land reizen?

De vandaag aangenomen aanbeveling heeft betrekking op reizen binnen de EU. Er geldt nog steeds een tijdelijke beperking van niet-essentiële reizen vanuit veel niet-EU-landen naar de EU.

Er is echter geen absoluut reisverbod: EU-burgers en langdurig ingezetenen van de EU en hun familieleden moeten naar Europa kunnen reizen. Hetzelfde geldt voor wie een belangrijke reden heeft om naar Europa te komen.

De Commissie heeft de lidstaten opgeroepen, en zal dat blijven doen, om personen die niet gehuwd zijn, maar aantoonbaar een duurzame relatie hebben met een Europese burger of ingezetene, zonder onnodige vertraging tot hun grondgebied toe te laten. Ongeveer de helft van de lidstaten heeft al maatregelen van die aard genomen, en de Commissie verwacht dat meer lidstaten dat zullen doen.

Daarnaast worden de geldende beperkingen door de Raad voortdurend opnieuw getoetst. De Raad werkt de lijst van landen vanwaar reizen naar de EU mogelijk zijn, regelmatig bij op basis van de evaluatie van de gezondheidssituatie.

[1] Dit geldt ook voor Zwitserland, als dat land een overeenkomst inzake volksgezondheid met de EU sluit.