De nationale toezichthouder en het internationale speelveld

Zijn proefschrift ligt al een jaar klaar, maar door corona werd de verdediging uitgesteld. Woensdag 30 september is het zover en verdedigt Machiel van der Heijden aan de Universiteit Leiden zijn proefschrift: Transnational Networks and Domestic Agencies: Making Sense of Globalizing Administrative Patterns.

Het promotieonderzoek van Van der Heijden, die een MSc in Political Science and Public Administration (research) en een MA in Anthropology heeft, richt zich op vormen van internationale samenwerking tussen nationale toezichthouders vanuit een netwerk-analytisch perspectief.

Van der Heijden focust zich op de totstandkoming van die transgouvernementele netwerken en de mogelijke implicaties van deze vormen van samenwerking voor het toezicht op geïnternationaliseerde markten. ‘Het internationale netwerk is sterk sturend voor het gedrag en de besluitvorming van nationale toezichthouders. In mijn proefschrift onderstreep ik het belang van het concreet in kaart brengen van de structuren van deze netwerken.’

Complexiteit financiële sector

Het analyseren van transgouvernementele netwerken is toepasbaar op vele sectoren en markten. Het onderzoek van Van der Heijden richt zich met name op toezicht op de financiële sector. Een bewuste keuze, zegt hij. ‘Als er een sector is waar de noodzaak voor toezichthouders om internationaal samen te werken aanwezig is, dan is dat wel de financiële sector. Het is een hele complexe en relevante sector. Nationale toezichthouders worden gedwongen om internationaal samen te werken, financiële markten zijn zo met elkaar vervlochten. Je moet dan wel zeer nauw met elkaar optrekken en de urgentie om onderling informatie uit te wisselen is groot.’

Actueel thema

Daarnaast is het een zeer actueel thema, gezien de onthullingen vorige week van FD en Trouw over een Poolse dochter van ING die een belangrijke rol speelde bij de kapitaalvlucht van miljarden dollars uit Rusland. Dat illegaal geld wegsluizen gebeurde met zogeheten spiegelhandel, een nieuw fenomeen dat toezichthouders zeer hoog opnemen en waar internationale samenwerking voor nodig is. ‘Het is zeker een actueel thema. Doordat markten steeds verder zijn geïnternationaliseerd, zijn vormen van samenwerking tussen toezichthouders een stuk complexer geworden. Om dit goed in kaart te brengen heb ik het component van het netwerk-analytisch perspectief toegevoegd. Dat gaat puur over het kijken naar structuren van samenwerkingen. Wie is er aan wie gelinkt? Hoe zitten die samenwerkingen precies in elkaar? Wat zijn de internationale standaarden en welke gevolgen hebben die?’

Implicaties niet goed begrepen

Van der Heijden, inmiddels werkzaam als universitair docent aan de Universiteit Utrecht, benadrukt in zijn proefschrift het belang voor organisaties om te kijken naar de gevolgen van internationaal samenwerken voor nationale toezichthouders. Volgens hem worden de implicaties van de toegenomen internationalisering voor het functioneren van nationale toezichthouders nog niet goed begrepen. ‘Er dalen steeds grotere informatiestromen neer op nationale toezichthouders. Zij moeten helder krijgen wat hun rol is in het internationale speelveld en ook hoe ze daar ook hun eigen belangen kunnen verdedigen. Ik laat in mijn proefschrift ook zien welke onzekerheden dat voor toezichthouders met zich meebrengt. Want als je internationaal moet samenwerken, hoe weet je hoe betrouwbaar die buitenlandse partners zijn? We hebben in de wereld steeds meer te maken met grensoverschrijdende problemen en daarom is internationale samenwerking nodig, maar in mijn onderzoek geef ik aan dat we niet uit het oog moeten verliezen welke problemen dat voor de nationale toezichthouder met zich mee kan brengen. Het vinden van een balans hierin is een belangrijke uitdaging.’

De promotie van Machiel van der Heijden is woensdag 30 september tussen 15.00 en 15.45 uur te volgen via deze livestream.