Aanpak medicijnresten in het milieu: EP wil Europese maatregelen

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op donderdag 17 september 2020.

Om risico's voor mens en dier te beheersen moet de EU i maatregelen nemen voor een verstandiger gebruik en afvalverwerking van geneesmiddelen, aldus het Parlement.

Het Europees Parlement heeft donderdag met 671 stemmen voor, 15 tegen en 10 onthoudingen een resolutie aangenomen waarin wordt opgeroepen tot nieuwe maatregelen om de vervuiling door geneesmiddelen in het milieu te beperken. De Nederlandse VVD-Europarlementariër Jan Huitema is co-rapporteur op dit dossier.

Medicijnresten die in het milieu terechtkomen brengen op lange termijn schade toe aan ecosystemen, verminderen de efficiëntie van geneesmiddelen en verhogen de resistentie tegen antibiotica.

Hoewel de Europarlementsleden de mededeling van de Commissie van maart 2019 over een strategische Europese aanpak van geneesmiddelen in het milieu verwelkomen, betreuren zij de ernstige vertraging van de presentatie ervan en van concrete acties. Zij roepen op tot zorgvuldiger gebruik van geneesmiddelen, de ontwikkeling van een groenere productie en beter afvalbeheer in de EU.

Geneesmiddelresten in de waterketen

De Europarlementariërs benadrukken dat farmaceutische producten in het milieu hun toekomstige doeltreffendheid verminderen, bijvoorbeeld door het veroorzaken van antibioticaresistentie, en schadelijk zijn voor ecosystemen. Farmaceutische producten en residuen kunnen achterblijven in waterlichamen, omdat ze niet effectief kunnen worden gefilterd door afvalwaterzuiveringsinstallaties. Zo komen medicijnresten via het riool in het milieu terecht en verontreinigen zoet water en stroomgebieden wat uiteindelijk leidt tot verontreiniging van de oceanen.

Daarnaast bestaat, ondanks de vaak lage concentraties in drinkwater van medicijnresten, het risico dat de gezondheid op lange termijn wordt aangetast. De leden van het Europees Parlement maken zich met name zorgen over de hormoonontregelende stoffen in bepaalde geneesmiddelen die in het milieu terechtkomen.

Een "groener" gebruik van geneesmiddelen

De Europarlementsleden maken zich zorgen over het steeds toenemende totale medicijngebruik per hoofd van de bevolking in de EU en roepen de lidstaten op om bestaande beste praktijken uit te wisselen om de milieueffecten van de productie, het gebruik en de verwijdering van geneesmiddelen te beperken. Daarnaast vindt het Parlement dat artsen en dierenartsen informatie aan gebruikers moeten verstrekken over het op juiste wijze omgaan met ongebruikte geneesmiddelen.

Volgens de leden van het Europees Parlement moeten de maatregelen om verontreiniging door geneesmiddelen aan te pakken niet alleen betrekking hebben op controles aan het einde van de cyclus (bijvoorbeeld een verbeterde afvalwaterzuivering), maar op de volledige levenscyclus van geneesmiddelen, van ontwerp en productie tot aan de vernietiging.

De resolutie onderstreept ook de noodzaak van een verdere ontwikkeling van "groenere geneesmiddelen", die even doeltreffend zijn voor patiënten, maar minder schadelijk voor het milieu. In dit verband is het belangrijk om ze biologisch beter afbreekbaar te maken zonder dat dit ten koste gaat van hun werkzaamheid.

Achtergrond

In maart 2019 publiceerde de Europese Commissie een mededeling over de strategische aanpak van de EU inzake geneesmiddelen in het milieu, waarin een reeks mogelijke acties wordt geschetst.