Tekort aan geneesmiddelen in de EU: oorzaken en oplossingen

Met dank overgenomen van Europees Parlement (EP) i, gepubliceerd op woensdag 19 oktober 2022.

Ontdek waarom er een tekort aan geneesmiddelen is, de impact van het coronavirus en hoe het Parlement i de situatie wil verbeteren.

Link naar de video: Bestrijding van medicijntekorten in de EU

De Covid-19-gezondheidscrisis heeft een groeiend probleem blootgelegd: een tekort aan geneesmiddelen en medisch materieel dat patiënten in gevaar brengt en nationale gezondheidszorgsystemen onder druk zet.

In april 2020 waarschuwde de European University Hospital Alliance dat de toenemende vraag naar verdovingsmiddelen, antibiotica, spierontspanners en geneesmiddelen die off-label gebruikt worden op afdelingen voor intensieve zorg om Covid-19 te behandelen, ervoor kan zorgen dat de voorraden opraken. Minder productie, logistieke problemen, uitvoerembargo’s en hamstergedrag als gevolg van de gezondheidscrisis heeft het risico op haperende toelevering verder vergroot.

Op 14 juli keurde de milieucommissie (ENVI) een rapport goed dat Europese “gezondheidsonafhankelijkheid” vraagt door voorraden veilig te stellen, de lokale productie van geneesmiddelen te herstarten en een betere EU i-coördinatie te verzekeren tussen de diverse nationale gezondheidsstrategieën.

Wat zijn de oorzaken van het tekort aan geneesmiddelen?

Tussen 2000 en 2018, steeg het tekort in de EU tot 20 keer en volgens een nota van de Commissie blijft het tekort toenemen voor veel gebruikte essentiële producten.

Meer dan 50% ; Meer dan de helft van het tekort aan geneesmiddelen wordt gebruikt om kanker, infecties en aandoeningen van het zenuwstelsel (epilepsie, Parkinson) te behandelen.

Deel dit citaat:

De redenen zijn complex, van productieproblemen, quota’s in de industrie, wettelijke parallel handel, onverwachte prijspieken door een toenemende vraag na epidemieën of natuurrampen, die op nationaal niveau beslist worden.

De EU hangt steeds meer af van derde landen - voornamelijk India en China - wanneer het gaat om de productie van actieve farmaceutische ingrediënten, chemische grondstoffen en geneesmiddelen.

De geopolitieke dimensie van het tekort aan geneesmiddelen

  • - 
    80% van API’s (actieve farmaceutische ingrediënten) komen van India en China
  • - 
    40% van de afgewerkte geneesmiddelen die in Europa verkocht worden komen van India en China
  • - 
    India en China produceren 60% van alle paracetamol in de wereld, 90% van alle penicilline, en 50% van alle ibuprofen

Welke oplossingen stelt het Parlement voor?

Het ENVI-rapport onderscheidt drie prioriteiten voor actie:

  • - 
    Een terugkeer naar EU-onafhankelijkheid dat voorraden van geneesmiddelen en medisch materieel veiligstelt
  • - 
    Betere EU-coördinatie, ter aanvulling van nationale maatregelen om betaalbare en kwaliteitsvolle gezondheidszorg te verzekeren
  • - 
    Een nauwere samenwerking tussen EU-landen

EP-leden zijn positief over het nieuwe gezondheidsprogramma “EU4Health”, bedoeld om geneesmiddelen en medisch materieel gemakkelijker verkrijgbaar te maken. Europarlementsleden willen ook meer actie zien op Europees niveau om tekorten aan te pakken en om innovatieve en gecoördineerde gezondheidsstrategieën te ontwikkelen, inclusief meer gezamenlijke EU-aankopen van geneesmiddelen.

Het programma stelt de volgende stappen voor:

  • - 
    Potentiele productiesites identificeren voor EU-farmaceutische productie, met voorrang voor essentiële en strategische geneesmiddelen.
  • - 
    De introductie van financiële stimulansen om producenten aan te trekken naar Europa.
  • - 
    De creatie van een EU-medicijnen reserve voor geneesmiddelen van strategisch belang die als een “Europese noodapotheek” kan fungeren, om het risico op tekorten te verlagen
  • - 
    De uitwisseling van goede praktijken in stockbeheer, met het oog op transparantie en een eerlijke verdeling
  • - 
    Gebruik van innovatieve digitale middelen om informatie over tekorten te delen
  • - 
    De beweging van geneesmiddelen tussen de EU-lidstaten versoepelen
  • - 
    Investeringen in onderzoek te ondersteunen

Het Parlement had in een resolutie die in 2017 werd goedgekeurd al gevraagd naar een betere traceerbaarheid van R&D-kosten (onderzoek en ontwikkeling), openbare financiering en marktuitgaven om geneesmiddelen betaalbaarder te maken.

De Commissie stelde in april richtlijnen op om tekorten veroorzaakt door de coronacrisis aan te pakken. Het riep de lidstaten op om uitvoerembargo’s op te heffen en hamstergedrag te vermijden; productie te verhogen en te reorganiseren; het gebruik in ziekenhuizen te optimaliseren door voorraden te herverdelen; alternatieve geneesmiddelen te overwegen; en de verkoop in apotheken te optimaliseren.

Een EU-farmaceutische strategie

Het rapport riep de Commissie op om de beschikbaarheid van geneesmiddelen, de toegankelijkheid en de importafhankelijkheid aan te kaarten in de volgende EU-farmaceutische strategie. Het Parlement zal naar verwachting maatregelen voorstellen om de beschikbaarheid van veilige en betaalbare geneesmiddelen te verbeteren en te versnellen, om innovatie in de EU-farmaceutische industrie te ondersteunen, gaten in de markt te vullen (bijv. nieuwe antimicrobiële stoffen) en de rechtstreekse afhankelijkheid van grondstoffen uit derde landen de verminderen.

Volgende stappen

Europarlementariërs zullen tijdens de plenaire sessie in september over het rapport stemmen.

Meer informatie

Productinformatie

REF.: 20200709STO83006