Vragen en antwoorden: rescEU en humanitaire hulp in het kader van het nieuwe MFK
rescEU
Waarom stelt de Commissie voor het Uniemechanisme voor civiele bescherming en rescEU te versterken?
Het Uniemechanisme voor civiele bescherming is een structuur voor crisisbeheersing waarmee de lidstaten en de deelnemende landen[1] hun samenwerking op het gebied van civiele bescherming kunnen versterken met het oog op betere preventie, paraatheid en respons ten aanzien van rampen. Het is gebaseerd op vrijwillige bijdragen van de lidstaten, waarbij de Europese Commissie i een belangrijke coördinerende en medefinancierende rol speelt.
Een van de lessen die we uit de coronapandemie hebben geleerd, is de behoefte aan een flexibeler, sneller en reactiever systeem om te reageren op grootschalige noodsituaties.
De snelle verspreiding van het virus heeft een aantal beperkingen van het huidige kader voor crisisbeheersing blootgelegd. Wanneer lidstaten gelijktijdig door dezelfde noodsituatie worden getroffen en elkaar geen bijstand kunnen verlenen, is de EU momenteel niet in staat om deze kritieke lacunes snel genoeg te helpen opvullen. Zij beschikt immers niet over eigen middelen en is aangewezen op de vrijwillige steun van de lidstaten.
Een versterking en verbetering van het Uniemechanisme voor civiele bescherming — waar de Europese Raad i in maart 2020 om had verzocht — is dan ook noodzakelijk om te vermijden dat lidstaten tijdens een crisis aan hun lot worden overgelaten.
Wat is het hoofddoel van het voorstel?
Het voorstel van de Commissie moet de EU en haar lidstaten in staat stellen beter voorbereid te zijn op crises en er snel en flexibel op te reageren. Dit is met name belangrijk bij crises met ernstige gevolgen, gezien de verstoringen die zij in onze economieën en samenlevingen kunnen veroorzaken.
Het voorstel van de Commissie moet de EU in staat stellen om:
-
-rechtstreeks rescEU-capaciteit te verwerven die een adequaat vangnet vormt;
-
-haar begroting flexibeler te gebruiken om zich doeltreffender te kunnen voorbereiden en sneller te kunnen reageren in tijden van uitzonderlijke behoeften;
-
-te beschikken over de logistieke capaciteit om in noodgevallen luchtdiensten voor verschillende doeleinden aan te bieden en te zorgen voor tijdig vervoer en de tijdige verlening van bijstand.
Deze strategische capaciteiten zullen een aanvulling vormen op die van de EU-lidstaten. Zij moeten op voorhand strategisch worden gepositioneerd zodat zij bij een noodsituatie zo doeltreffend mogelijk kunnen worden ingezet op de plaatsen waar dat nodig is.
Op die manier zal een voldoende aantal strategische middelen beschikbaar zijn zodat de EU de lidstaten en de deelnemende landen bij grootschalige noodsituaties doeltreffend kan ondersteunen.
Welke acties zullen in het kader van het voorstel worden gefinancierd?
Dankzij het verbeterde Uniemechanisme voor civiele bescherming zal de Europese Unie over de nodige middelen en logistieke infrastructuur beschikken om in te spelen op verschillende soorten noodsituaties, waaronder noodsituaties met een medische dimensie. Dit zou de EU in staat stellen om:
-
-de benodigde rescEU-capaciteit aan te kopen, te huren, te leasen en er buffervoorraden van aan te leggen;
-
-de ontwikkeling en operationele kosten van alle rescEU-capaciteit volledig te financieren als een strategische Europese reserve voor het geval de nationale capaciteiten overweldigd worden;
-
-de financiering van de nationale capaciteit die in het kader van de Europese pool voor civiele bescherming wordt ingezet, te verhogen om de beschikbaarheid ervan te vergroten;
-
-tijdig vervoer en tijdige verlening van de gevraagde bijstand te waarborgen. Hieronder vallen ook internationaal inzetbare deskundigen, technische en wetenschappelijke ondersteuning voor alle soorten rampen alsmede specifieke medische uitrusting en personeel, zoals “vliegende medische deskundigen”, verpleegkundigen en epidemiologen.
Humanitaire hulp
Hoe zal de humanitaire hulp van de EU in het kader van het nieuwe MFK worden versterkt?
De Commissie stelt 14,8 miljard euro voor humanitaire hulp voor. Daarvan zal 5 miljard euro, afkomstig uit het herstelinstrument voor de Europese Unie, worden gebruikt voor de versterking van het instrument voor humanitaire hulp.
De verhoogde begroting weerspiegelt de toenemende humanitaire behoeften in de meest kwetsbare delen van de wereld. Het instrument voor humanitaire hulp zal EU-bijstand leveren waar daar behoefte aan is om levens te redden en te beschermen, menselijk lijden te voorkomen en te verlichten en de integriteit en waardigheid van bevolkingsgroepen die door natuurrampen of door de mens veroorzaakte crises worden getroffen, te vrijwaren.
Met een aanzienlijk grotere reserve voor solidariteit en noodhulp kan het optreden van de EU als antwoord op alle aspecten van de gezondheidscrisis en andere noodsituaties worden versterkt. De middelen kunnen worden aangewend om waar nodig via EU-instrumenten, zoals het instrument voor humanitaire hulp, noodhulp te bieden in gevallen waar de financiering in het kader van specifieke programma's ontoereikend blijkt te zijn.
Waarom stelt de Commissie voor om de begroting voor humanitaire hulp te verhogen?
Er komen wereldwijd alsmaar meer humanitaire crises: in 2020 zullen bijna 168 miljoen mensen behoefte hebben aan humanitaire hulp en bescherming, een aanzienlijke toename ten opzichte van 2018, toen het om 130 miljoen mensen ging (overzicht humanitaire behoeften 2020 van het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden - OCHA). Die behoeften zijn het gevolg van conflicten, de mondiale vluchtelingencrisis en steeds ergere natuurrampen als gevolg van de klimaatverandering.
De coronapandemie veroorzaakt een verdere toename van de reeds bestaande humanitaire behoeften. Zij heeft grote sociale en economische gevolgen en grote gevolgen voor de gezondheid in samenlevingen over de hele wereld, met name in de armste landen. Als gevolg van de pandemie zouden tegen eind 2020 wereldwijd naar schatting tot 265 miljoen mensen ernstig bedreigd kunnen worden door hongersnood (overzicht humanitaire behoeften 2020 van het OCHA). Om aan de toenemende behoeften tegemoet te komen, is een aanzienlijke versterking van de begroting voor humanitaire hulp nodig.
De EU heeft haar humanitaire respons aangepast aan de behoeften die voortvloeien uit de coronapandemie. De algemene en economische gevolgen van de pandemie vergroten de bestaande behoeften echter. Daarom is het des te belangrijker dat de Unie is toegerust om solidariteit te tonen met de rest van de wereld.
Voor meer informatie:
Factsheet over humanitaire hulp
Alle cijfers in deze vragen en antwoorden zijn uitgedrukt in constante prijzen van 2018.
[1] IJsland, Noorwegen, Montenegro, Noord-Macedonië, Servië, Turkije.