Bijeenkomst met de regeringsleiders van de Westelijke Balkan: EU trekt meer steun uit voor aanpak coronacrisis en schetst voorstel voor herstel na pandemie
Vandaag kondigt de Europese Commissie aan dat de EU samen met de Europese Investeringsbank meer dan € 3,3 miljard zal mobiliseren voor de burgers van de Westelijke Balkan. Het steunpakket is bedoeld voor de dringende gezondheids- en humanitaire behoeften als gevolg van de coronapandemie, alsmede voor sociaal en economisch herstel.
Daarnaast schetst de Commissie in haar bijdrage in de aanloop naar de top tussen de EU en de Westelijke Balkan van 6 mei 2020 ook in grote lijnen de steun op langere termijn die later dit jaar zal worden gepresenteerd in de vorm van een economisch en investeringsplan voor de regio.
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen i: “Wij hebben een bijzondere verantwoordelijkheid om onze partners van de Westelijke Balkan bij te staan bij deze pandemie, aangezien hun toekomst duidelijk in de Europese Unie ligt. De EU mobiliseert een omvangrijk financieel pakket om deze sterke solidariteit te bevestigen. Samen zullen we deze crisis overwinnen en ervan herstellen. Ook daarna zullen wij de regio blijven helpen, onder meer met de hervormingen die nodig zijn op weg naar toetreding tot de EU. Doeltreffend herstel is alleen mogelijk als de landen hun toezeggingen blijven waarmaken.”
Europees commissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding, Olivér Várhelyi i: “De Europese Unie heeft snel uitgebreide steun verstrekt om de Westelijke Balkan te helpen bij de aanpak van de coronapandemie, met ongeëvenaarde financiële steun en toegang tot veel van de initiatieven van de EU. Wij zullen hiermee doorgaan terwijl wij werken aan een economisch en investeringsplan voor de regio om de zware sociaal-economische gevolgen van de crisis aan te pakken, de economieën in de regio te moderniseren. de hervormingen te ondersteunen en te beginnen met het dichten de ontwikkelingskloof, wat de burger sneller concrete voordelen moet brengen.”
EU-steun aan de Westelijke Balkan voor de aanpak van het coronavirus
Het financiële steunpakket van de EU van meer dan € 3,3 miljard omvat via herschikkingen van het instrument voor pretoetredingssteun € 38 miljoen aan onmiddellijke steun voor de gezondheidszorg, met name voor essentiële benodigdheden om levens te redden, zoals persoonlijke beschermingsmiddelen, maskers en beademingsapparatuur; € 389 miljoen voor maatschappelijk en economisch herstel en € 455 miljoen om de economie weer op gang te brengen, in nauwe samenwerking met de internationale financiële instellingen. Het omvat ook een voorstel voor € 750 miljoen aan macrofinanciële bijstand en een steunpakket van € 1,7 miljard van de Europese Investeringsbank.
De EU verleent ook dringende humanitaire hulp aan kwetsbare vluchtelingen en migranten (€ 4,5 miljoen) en trekt € 8 miljoen uit voor de meest acute behoeften in de migrantenkampen in de regio.
In verband met de uitbraak van het coronavirus heeft de Westelijke Balkan ook het Uniemechanisme voor civiele bescherming geactiveerd en er is reeds begonnen met de levering van apparatuur en de repatriëring van burgers uit de EU-lidstaten en de landen die deelnemen aan het mechanisme. Gezien zijn Europese perspectief behandelt de EU de Westelijke Balkan als geprivilegieerde partner, door toegang te bieden tot talrijke initiatieven en instrumenten die eigenlijk alleen voor EU-lidstaten bedoeld zijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor de gezamenlijke aanschaf van medische uitrusting, de vrijstelling van uitvoervergunningen voor persoonlijke beschermingsmiddelen, waarborging van een vlotte doorstroming van essentiële goederen over de landgrenzen via de “green lanes”, en de levering van testmateriaal door de EU om ervoor te zorgen dat coronatests in de Westelijke Balkan op de juiste wijze worden afgenomen. De regio is ook betrokken bij de werkzaamheden van de betrokken volksgezondheidsinstanties.
Na de crisis - een economisch en investeringsplan voor herstel
De Westelijke Balkan zal verdere steun nodig hebben om de gevolgen van de pandemie aan te pakken zodra de crisis uit de acute fase is. De Europese Commissie zal later dit jaar een economisch en investeringsplan voor de regio presenteren om vaart te zetten achter het herstel op lange termijn, de economische groei te stimuleren en de hervormingen te ondersteunen die nodig zijn om vooruitgang te boeken op weg naar EU-lidmaatschap.
Dit plan zal ook een omvangrijk investeringspakket voor de regio omvatten. Voor de periode 2021-2027 heeft de Commissie voorgesteld in totaal € 14,5 miljard uit te trekken voor het pretoetredingsinstrument (IPA III), waarvan het leeuwendeel bestemd is voor de Westelijke Balkan. De Commissie is van plan via het investeringskader voor de Westelijke Balkan de subsidies te verdubbelen en de financiële garanties ter ondersteuning van publieke en private investeringen aanzienlijk te verhogen via een specifiek garantie-instrument.
De overgang naar een groene economie en de digitale transformatie zullen een centrale rol spelen bij het weer op gang brengen en moderniseren van de economieën van de Westelijke Balkan. Investeringen in schone en digitale technologieën en capaciteit zullen samen met een circulaire economie bijdragen tot het scheppen van werkgelegenheid en groei. Er zal ook steun worden verleend om het concurrentievermogen van de economieën van de Westelijke Balkan te vergroten, om de connectiviteit binnen de regio en met de EU te verbeteren en de Westelijke Balkan klaar te stomen voor het digitale tijdperk. Er zal veel nadruk worden gelegd op vervoers- en de energieverbindingen, die cruciaal zijn voor de economische ontwikkeling van zowel de regio als de EU.
Aanpak van fundamentele hervormingen
Herstel van de huidige crisis zal alleen mogelijk zijn als de partners de toegezegde hervormingen blijven uitvoeren en daarbij concrete resultaten boeken. Dit is ook essentieel voor de verwezenlijking van hun Europese perspectief. Naast voortdurende economische hervormingen vereist dit een sterkere nadruk op de rechtsstaat en op het functioneren van democratische instellingen en het openbaar bestuur.
Achtergrondinformatie
De staatshoofden en regeringsleiders van de EU en die van de Westelijke Balkan komen op 6 mei 2020 bijeen om de gemeenschappelijke uitdagingen aan te pakken. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de top in Zagreb zou plaatsvinden, maar vanwege de coronapandemie wordt nu een videoconferentie gehouden. De voorstellen van vandaag vormen de bijdrage van de Commissie ter voorbereiding op deze top.
De wereldwijde respons van de EU op de coronapandemie gaat uit van het principe “Team-Europa”, waarbij middelen worden gecombineerd van de EU, de lidstaten en de financiële instellingen van de EU, meer bepaald de Europese Investeringsbank en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling. Samen met onze partners garanderen wij dat de reeds aanzienlijke EU-financiering die al aan de Westelijke Balkan is toegewezen, doelgericht wordt ingezet om de impact van de pandemie te helpen bestrijden.Daarnaast bieden sommige EU-lidstaten ook bilaterale steun, hetzij financieel of door het doneren van materiaal.
Meer informatie
Factsheet over de EU-respons op de coronapandemie in de Westelijke Balkan
Factsheet over de betrekkingen tussen de EU en de Westelijke Balkan
Factsheets per partner: