Coronavirus: Commissie komt met leidraad voor de uitvoering van de tijdelijke beperking van niet-essentiële reizen naar de EU

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op maandag 30 maart 2020.

De Europese Commissie heeft vandaag een leidraad uitgebracht voor de uitvoering van de tijdelijke beperking van niet-essentiële reizen naar de EU. Deze leidraad vloeit, net als de leidraad om het vrije verkeer van cruciale werknemers te waarborgen [link], voort uit de gezamenlijke verklaring van de leden van de Europese Raad van 26 maart 2020 i, waarin wordt gevraagd de doorreisregelingen voor de repatriëring van burgers te versoepelen. Beide leidraden moeten een antwoord geven op de praktische vragen van burgers en bedrijven over de maatregelen om de verspreiding van het coronavirus te beperken, en op de praktische vragen van de nationale autoriteiten die de maatregelen uitvoeren.

Vicevoorzitter voor de bevordering van onze Europese levenswijze Margaritis Schinas i: “We kunnen deze crisis alleen met succes bestrijden als we samenwerken. Het verheugt me dat bijna alle lidstaten van de EU de beperking van het reizen naar de EU inmiddels uitvoeren. Deze aanvullende leidraad moet ervoor zorgen dat overal op dezelfde manier uitvoering wordt gegeven aan deze beperking. Hoe uniformer de nationale maatregelen zijn, hoe gemakkelijker het voor onderdanen van derde landen is om die maatregelen te begrijpen en in acht te nemen.”

Europees commissaris voor Binnenlandse Zaken Ylva Johansson i: De leidraad die we vandaag hebben vastgesteld, moet ervoor zorgen dat alle grenswachters aan de buitengrenzen van de EU de terugreis van in het buitenland gestrande EU-burgers faciliteren en dat personen met een essentiële functie of behoefte niet worden tegengehouden. Tegelijkertijd worden passende en evenredige maatregelen genomen om de volksgezondheid te beschermen en de openbare veiligheid te waarborgen.

Deze leidraad voor grenswachters en visumautoriteiten bijstaan bevat advies de uitvoering van de tijdelijke beperking aan de grens, over het faciliteren van doorreisregelingen voor de repatriëring van EU-burgers en over visumkwesties . De leidraad gaat in op onderwerpen die de lidstaten aan de orde hebben gesteld in de tweewekelijkse videoconferenties van de ministers van Binnenlandse Zaken en in de technische bijeenkomsten.

Uitvoering van de tijdelijke reisbeperking aan de grenzen

De grensautoriteiten krijgen gedetailleerde praktische richtsnoeren over belangrijke kwesties, zoals:

  • Criteria om toegang te weigeren De beperking van niet-essentiële reizen naar de EU is van toepassing op niet-ingezeten onderdanen van derde landen die relevante symptomen vertonen of sterk aan besmettingsgevaar zijn blootgesteld, en worden beschouwd als gevaar voor de volksgezondheid. Besluiten over weigering van toegang moeten evenredig en niet-discriminerend zijn. Om te bepalen of een reiziger een risico vormt, wordt de grenswachters gevraagd de richtsnoeren van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding te raadplegen.
  • Vrijstellingen Onderdanen van alle EU-lidstaten en met Schengen geassocieerde landen en hun familieleden, alsook onderdanen van derde landen die langdurig ingezetene in de EU zijn, worden van de tijdelijke reisbeperking vrijgesteld om hen in staat te stellen naar huis terug te keren. Onderdanen van San Marino, Andorra, Monaco en Vaticaanstad/de Heilige Stoel moeten als onderdanen van de lidstaten worden beschouwd, zodat ook zij naar huis kunnen terugkeren. Bepaalde werknemers van buiten de EU worden ook vrijgesteld, bijvoorbeeld gezondheidswerkers, grensarbeiders en seizoenarbeiders in de landbouwsector.
  • Veiligheid Voor reizigers die worden toegelaten, moeten de grensautoriteiten de Schengengrenscode strikt handhaven en de echtheid van de reisdocumenten controleren. De nationale autoriteiten moeten de systematische controles aan de hand van het Schengeninformatiesysteem (SIS) handhaven om het Schengengebied te beschermen tegen mogelijke terroristische dreigingen en grensoverschrijdende criminaliteit. Het paspoort van onderdanen van derde landen moet worden afgestempeld.
  • Uitreiscontroles De grensautoriteiten moeten informatie verstrekken over de reisbeperking, en personen die aanleiding geven tot bezorgdheid moeten onmiddellijk worden doorverwezen naar de betrokken gezondheidsdiensten Wanneer de nationale middelen voor grenstoezicht volledig zijn benut, kunnen de lidstaten voorrang geven aan inreiscontroles boven uitreiscontroles, voor zover dit geen afbreuk doet aan de nationale sanitaire maatregelen.

Doorreis en repatriëring

De lidstaten moeten de doorreis faciliteren van onderdanen van alle EU-lidstaten en met Schengen geassocieerde landen en hun familieleden, ongeacht hun nationaliteit, alsmede van onderdanen van derde landen die houder zijn van een verblijfsvergunning en personen te hunnen laste, die terugkeren naar de lidstaat waarvan zij de nationaliteit hebben of waar zij wonen.

Onderdanen van Servië, Noord-Macedonië, Montenegro en Turkije moeten op dezelfde wijze worden behandeld wanneer zij worden gerepatrieerd in het kader van het Uniemechanisme voor civiele bescherming.

Visumaanvragen en overschrijding van de toegestane verblijfsduur

De consulaten van de lidstaten moeten open blijven en zorgen voor een minimale dienstverlening bij de behandeling van visumaanvragen van reizigers die vrijgesteld zijn van de tijdelijke reisbeperkingen.

Reizigers van buiten de EU die wegens de reisbeperkingen de toegestane duur van hun verblijf in de EU overschrijden, mogen niet worden gestraft. Voor reizigers die zich al in het Schengengebied bevinden op grond van een visum voor kort verblijf en die na de toegestane verblijfsduur niet kunnen vertrekken, kunnen de lidstaten het verblijf verlengen tot maximaal 90 dagen binnen een periode van 180 dagen. Bovendien moeten de lidstaten een visum voor langere duur of een tijdelijke verblijfsvergunning afgeven aan houders van een visum voor kort verblijf en aan niet-visumplichtige reizigers die na afloop van de periode van 90 dagen binnen een periode van 180 dagen niet kunnen vertrekken.

De lidstaten wordt verzocht geen sancties op te leggen aan onderdanen van derde landen die ten gevolge van de reisbeperkingen hun grondgebied niet tijdig kunnen verlaten. Indien een reiziger om redenen die verband houden met de reisbeperkingen de toegestane verblijfsduur overschrijdt, mag dat geen negatieve gevolgen hebben bij de behandeling van toekomstige visumaanvragen.

Meer informatie

Leidraad voor de uitvoering van de tijdelijke beperking van niet-essentiële reizen naar de EU, het faciliteren van doorreisregelingen voor de repatriëring van EU-burgers, en de gevolgen voor het visumbeleid

Gezamenlijke verklaring van de leden van de Europese Raad, 26 maart 2020