Globalisering: hoe EU-handelsbeleid mensenrechten bevordert
Globalisering en internationale handel kunnen mensenrechten beïnvloeden. Het handelsbeleid van de EU omvat hulpmiddelen om mensenrechten te beschermen en te bevorderen.
Internationale handel en globalisering hebben een groot potentieel om werkgelegenheid te creëren binnen en buiten de EU. Echter kan toenemende wereldwijde concurrentie mensenrechten in gevaar brengen, onder andere door uitbuiting van werknemers.
Gezien mensenrechten een prioriteit zijn in de externe betrekkingen van de EU, gebruikt de EU handelsovereenkomsten om mensenrechten te beschermen en te bevorderen in landen buiten de EU. Dit wordt onder andere mogelijk gemaakt door het gebruik van preferentiële handelsovereenkomsten en unilaterale handelsbeperkingen.
Stelsel van Algemene Preferenties (SAP)
Een van de belangrijkste instrumenten van de EU om mensen- en arbeidsrechten in landen buiten de EU te beschermen, is het Stelsel van Algemene Preferenties (SAP). Deze regeling verleent 90 ontwikkelingslanden preferentiële handelstoegang tot de EU-markt.
De regeling omvat mensenrechtenvoorwaarden, wat betekent dat toegang tot de EU-markt kan worden ingetrokken wanneer systematische schendingen van de belangrijkste mensenrechtennormen plaatsvinden.
De EU-strategie is om geleidelijke vooruitgang aan te moedigen door middel van dialoog en monitoring. Sancties worden alleen in extreme gevallen gebruikt. De opschorting van SAP-voorkeuren is driemaal opgetreden. Namelijk in Myanmar in 1997, Wit-Rusland in 2007 en Sri Lanka in 2010.
Hoewel de regeling de begunstigde landen ertoe heeft gebracht wettelijke en institutionele wijzigingen aan te brengen ter bevordering van mensenrechten, is de uitvoering in een aantal landen trager verlopen.
Handelsbeperkingen
De EU kan ook eenzijdige handelsbeperkingen opleggen of verplichtingen voor grondig onderzoek opstellen voor importeurs. Zo kan ervoor gezorgd worden dat geld uit de EU niet wordt gebruikt voor de financiering van conflicten en mensenrechtenschendingen in landen buiten de EU.
De EU heeft strikte regels om te voorkomen dat Europese producten en technologieën elders met onethische intenties gebruikt worden, zoals bijvoorbeeld medische stoffen die ingezet worden bij executies.
Ook de import van artikelen waarvan de productie in verband staat met mensenrechtenschendingen wordt beperkt, zoals bijvoorbeeld conflictmineralen, producten die voor foltering gebruikt kunnen worden en producten voor tweeërlei gebruik.
Access to video: Conflictmineralen
Importverbod op conflictmineralen
De EU heeft stappen ondernomen om de invoer van conflictgerelateerde mineralen te verbieden.
Na het erkennen van de impact die de internationale handel in diamanten heeft op mensenrechten, heeft de EU in 2002 regels aangenomen die de import verbieden van ruwe diamanten zonder oorsprongscertificaat.
Evenzo zijn mineralen, die gebruikt worden bij de productie van bijvoorbeeld hightech-apparaten, vaak afkomstig uit landen die door conflicten worden getroffen. De inkomsten afkomstig van mineralen die naar de EU werden geëxporteerd, financierden vaak gewapende opstanden.
Om te voorkomen dat de internationale handel in mineralen conflicten en mensenrechtenschendingen financiert, hebben Parlementsleden in 2017 regels aangenomen die EU-importeurs van tin, wolfraam, tantaal en goud, verplichten grondig onderzoek te doen en controles te verrichten bij hun leveranciers. De verordening zal volledig van kracht zijn vanaf 2021.
Access to video: Foltermiddelen
Exportverbod op foltermiddelen
EU-regels voorkomen de handel in goederen en diensten die kunnen bijdragen aan foltering of executie.
Sinds 2004 bestaat er een exportcontrolesysteem dat goederen controleert en verbiedt in het geval deze producten mogelijk worden gebruikt voor slechte behandeling van mensen. Autorisatie is noodzakelijk voor artikelen die legitieme doelen hebben maar die gelijktijdig ook kunnen worden gebruikt voor mensenrechtenschendingen, zoals medicinale stoffen.
De regels omvatten ook een verbod op de marketing en doorvoer van apparatuur dat gebruikt kan worden voor wrede, inhumane en vernederende behandelingen die geen ander praktisch nut hebben dan executie of foltering, zoals elektrische stoelen of automatische injectiesystemen voor drugs.
Access to video: Spyware en mensenrechtenschendingen
Exportcontrole voor handel in artikelen voor tweeërlei gebruik
De EU heeft regels die ervoor zorgen dat producten en technologieën die oorspronkelijk voor civiel gebruik zijn geproduceerd in Europa, niet kunnen worden misbruikt voor de schending van de mensenrechten.
Producten voor tweeërlei gebruik zijn goederen, software of technologie die naast hun oorspronkelijke doel kunnen worden misbruikt voor andere intenties. Voorbeelden hiervan zijn het ontwikkelen van wapens, het plegen van terroristische aanvallen, het bespioneren van mensen of het infecteren van computersystemen van onbewuste burgers, het hacken van computers of het onderscheppen van mobiele telefoons.
Een update van de regels, waaronder een strengere exportcontrole, tussenhandel, doorvoer en overdracht van producten voor tweeërlei gebruik en rekening houdend met technologische ontwikkelingen, is momenteel nog een onderwerp van discussie.
Exportcontroles worden vergemakkelijkt door een gemeenschappelijke EU-lijst van producten voor tweeërlei gebruik.
Access to video: Menselijke prijs van fast fashion
EU-regels om uitbuiting van werknemers te voorkomen
In 2017 heeft het Parlement een resolutie aangenomen waarin wordt opgeroepenEU-regels op te stellen die textiel- en kledingleveranciers verplichten om de rechten van werknemers te respecteren.
De resolutie stelt een stelsel van zorgvuldigheidseisen voor, wat wil zeggen dat een onderzoek gedaan moet worden naar de mensenrechtennormen in het betreffende land voordat er een handelsoverenkomst gesloten kan worden.
Landen buiten de EU zouden moeten voldoen aan EU-normen om duurzaam en ethisch textiel te produceren. Het Parlement wil ook dat de EU en de EU-landen de normen van de Internationale Arbeidsorganisatie over lonen en werktijden promoten bij partnerlanden in de kledingsector.
Kinder- en dwangarbeid
In een resolutie van het Europees Parlement uit 2016 wordt gepleit voor manieren om bewijs van dwang- en kinderarbeid op te sporen.
Maatregelen omvatten het labelen van kinderarbeidvrije producten, het geven van handelsvoorkeuren aan landen die aan bepaalde arbeidsnormen voldoen en het verbieden van de import van producten gemaakt door kinderarbeid. De implementatie van een effectief traceerbaarheidsmechanisme zou leiden tot een volledig verbod op dergelijke producten.
Om mensenrechten te bevorderen door middel van internationale handelsbetrekkingen, doet de resolutie daarnaast een oproep om de bestrijding van dwang- en kinderarbeid op te nemen in de hoofdstukken over handel en duurzame ontwikkeling van EU-overeenkomsten.
Meer over EU en globalisering
Leer meer over hetzelfde onderwerp:
Productinformatie
REF.: 20190612STO54309
Gecreëerd: 19-06-2019 - 16:44