Europese Arbeidsautoriteit (EAA)

De Europese Arbeidsautoriteit (ELA) is een orgaan dat eerlijke arbeidsmobiliteit binnen de EU bevordert. De autoriteit houdt toezicht op de handhaving van Europese regels voor grensoverschrijdende arbeid. Hiermee wil de EU oneerlijke concurrentie, uitbuiting en fraude tegengaan.

De ELA stimuleert betere samenwerking tussen nationale arbeidsinspecties. Ook informeert ze werknemers die in een andere lidstaat werken over hun rechten en plichten met betrekking tot arbeidsmobiliteit. In geval van grensoverschrijdende geschillen bemiddelt de ELA tussen nationale autoriteiten.

De ELA is in 2019 begonnen met haar activiteiten. Tegen 2024 moet de ELA volledig operationeel zijn.

De ELA staat onder toezicht van de raad van bestuur; de dagelijkse leiding ligt bij de directeur, er zijn ongeveer 140 personeelsleden, waaronder 60 gedetacheerde deskundigen uit de lidstaten. Het jaarlijkse budget zal 50 miljoen euro bedragen.

Arbeidsmobilisatie speelt in alle economische sectoren een rol. Daarom richt de Arbeidsautoriteit zich op alle branches, inclusief sectoren met specifieke EU-wetgeving. Een belangrijk voorbeeld is de internationale wegvervoersector.

Voor de uitvoering van haar dagelijkse taken zal de ELA:

• - 

  de informatievoorziening over rechten en plichten op het gebied van grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit bevorderen
• - 

  de samenwerking en de uitwisseling van informatie tussen nationale instanties stimuleren
• - 

  op verzoek van de lidstaten gecoördineerde en gemeenschappelijke inspecties coördineren en ondersteunen, ter bestrijding van fraude, misbruik en zwartwerk
• - 

  tussen de autoriteiten van de lidstaten bemiddelen bij twistpunten over de toepassing van EU-recht
• - 

  analysen en risicobeoordelingen uitvoeren met betrekking tot grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit
• - 

  de lidstaten ondersteunen met capaciteitsopbouw door middel van wederzijds leren, opleiding en het bevorderen van good practices

De ELA kan echter niet op eigen initiatief inspecties uitvoeren. Lidstaten kunnen zich ook aan gezamenlijke inspecties onttrekken; deze zijn niet verplicht.

De ELA moet bijdragen aan een eerlijke interne markt, door erop toe te zien dat nationale instellingen zich aan de Europese regels op het gebied van arbeidsmobiliteit houden. Het orgaan beschermt het recht van EU-werknemers op gelijke kansen en behandeling met betrekking tot arbeid en sociale zekerheid.

In 2018 liet de Nederlandse regering weten in hoofdlijnen in te stemmen met het voorstel van de Europese Commissie voor een Europese Arbeidsautoriteit. De regering was wel van mening dat de autoriteit geen supranationaal orgaan moest worden; de ELA zou een puur uitvoerende rol moeten hebben.

Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland gaven in een brief aan de Tweede Kamer aan geen voorstander te zijn van een Europese Arbeidsautoriteit. Zij zien geen toegevoegde waarde in een Europees orgaan. Qua werkzaamheden zou er te veel overlap zijn met nationale arbeidsinspecties.

SP'er Dennis de Jong i stelde dat een nieuw Europees agentschap niet de uitbuiting van grensarbeiders kan oplossen. Europa heeft er meer baat bij als de capaciteit van nationale arbeidsinspecties voldoende is. Agnes Jongerius i van de PvdA was positiever over de oprichting van de ELA. "Ik ben erg blij dat inspecties nu niet meer stoppen aan de grens, waardoor malafide bedrijven zich eerder konden onttrekken aan controles," zei Jongerius.