Europees burgerinitiatief: de Commissie registreert het initiatief "Eerbiediging van de rechtsstaat"

De Europese Commissie i heeft vandaag besloten het Europese burgerinitiatief "Eerbiediging van de rechtsstaat in de Europese Unie i" te registreren.

Doel van het initiatief is een objectief en onpartijdig evaluatiemechanisme op te zetten aan de hand waarvan kan worden nagegaan of alle lidstaten zich aan de waarden van de Europese Unie houden. Meer in het bijzonder roepen de organisatoren de Commissie op om de Europese Unie toe te rusten met algemene wetgeving om de praktische toepassing van nationale bepalingen inzake de rechtsstaat te controleren. Daarnaast streven de organisatoren ernaar de handhaving van Europese wetgeving inzake justitiële samenwerking in strafzaken (bijvoorbeeld het Europees aanhoudingsbevel) te faciliteren en de rol van het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten i te versterken.

Het besluit tot registratie van het initiatief "Eerbiediging van de rechtsstaat" valt samen met de opening door de Europese Commissie vandaag van een reflectieproces over mogelijke volgende stappen om de rechtsstaat in de Europese Unie verder te versterken (persmateriaal), zoals aangekondigd in het werkprogramma van de Commissie voor 2019. De consultatieve mededeling van vandaag wordt in juni gevolgd door een meer toekomstgericht initiatief. Op grond van de Verdragen kan de Commissie rechtshandelingen voorstellen om de uitvoering van beleid van de Unie op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht te evalueren, en om het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten te versterken. Daarom achtte de Europese Commissie het initiatief ontvankelijk en heeft zij besloten het te registreren. In dit stadium van de procedure heeft de Commissie het initiatief nog niet inhoudelijk onderzocht, enkel de ontvankelijkheid ervan beoordeeld.

Het initiatief wordt geregistreerd op 8 april 2019. Vanaf dan hebben de organisatoren een jaar de tijd om handtekeningen verzamelen. Als het initiatief binnen het jaar in totaal een miljoen steunbetuigingen uit ten minste zeven lidstaten krijgt, zal de Commissie het initiatief analyseren en binnen drie maanden reageren. De Commissie kan beslissen om het verzoek al dan niet in te willigen. In beide gevallen moet ze haar besluit motiveren.

Achtergrond

Het Europees burgerinitiatief werd geïntroduceerd bij het Verdrag van Lissabon en is in april 2012 met de verordening over het Europees burgerinitiatief in wetgeving omgezet. Sindsdien kunnen burgers via initiatieven de Europese agenda mede bepalen. In 2017 heeft de Europese Commissie, in het kader van de Staat van de Unie van voorzitter Juncker, voorstellen ingediend om het Europees burgerinitiatief te hervormen en nog gebruiksvriendelijker te maken. In december 2018 zijn het Europees Parlement en de Raad het eens geworden over de hervorming. De herziene regels worden op 1 januari 2020 van kracht.

Na formele registratie van een Europees burgerinitiatief kunnen een miljoen burgers uit ten minste een kwart van de EU-lidstaten de Europese Commissie verzoeken wetgevingsvoorstellen in te dienen op gebieden waarvoor zij bevoegd is.

Om ontvankelijk te worden verklaard, mag het voorgestelde burgerinitiatief niet zichtbaar buiten het kader vallen van de bevoegdheden van de Commissie om een voorstel in te dienen voor een rechtshandeling, geen misbruik opleveren en niet lichtzinnig of ergerlijk zijn, en niet zichtbaar indruisen tegen de waarden van de Unie.

Meer informatie

Volledige tekst van het voorgestelde Europees burgerinitiatief (beschikbaar vanaf 8 april 2019)

Europese burgerinitiatieven waarvoor momenteel handtekeningen worden verzameld

Website over het Europees burgerinitiatief

Verordening over het Europees burgerinitiatief

IP/19/1937