Europees Parlement stemt over schone en klantvriendelijke energiemarkt
Het Parlement i keurde op dinsdag nieuwe regels goed om een Europese energiemarkt te creëren die schoner en competitiever is, alsook beter met risico’s om kan gaan.
De Europese parlementsleden namen vier wetten aan over dit dossier, waarmee het beleidspakket Schonere Energie voor alle Europeanen afgerond is. Tussen de EU-ministers is er sinds eind 2018 een informeel akkoord omtrent deze wetten.
Uiteindelijk schaarde 544 Europarlementsleden zich achter het akkoord over de “Interne markt voor elektriciteit” (verordening), terwijl 76 leden zich tegen het akkoord uitten en 40 zich onthielden. Het akkoord over “Gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit” (richtlijn) werd goedgekeurd met 551 stemmen voor, 72 stemmen tegen en 37 onthoudingen.
Betere voorwaarden voor consumenten
Consumenten zullen de voordelen van de nieuwe regels ondervinden, aangezien ze toegang krijgen tot slimme meters en fluctuerende prijzen en de optie zullen hebben om van aanbieder te wisselen zonder extra kosten, binnen een maximumperiode van 3 weken (en 24 uur in 2026).
Energieschaarste en prijsregelgeving
Lidstaten kunnen prijzen nog steeds tijdelijk reguleren onder strikte voorwaarden om energiearme of kwetsbare huishoudens te helpen en te beschermen. De socialezekerheidsstelsels moeten echter het belangrijkste middel zijn om energiearmoede aan te pakken.
Grensoverschrijdende elektriciteitsstromen verhogen
Een van de hoofddoelstellingen van de nieuwe regels is om ten minste 70% van de handelscapaciteit vrij over de grenzen heen te laten reizen. Hierdoor wordt het makkelijker om duurzame energie te verhandelen tussen EU-landen en helpt het mee met de inspanningen om de bindende EU-doelstelling van 32% hernieuwbare energiebronnen tegen 2030 te behalen.
Staatssteun voor fossiele brandstof geleidelijk afgeschaft
De EU-regels staan de nationale autoriteiten momenteel toe elektriciteitscentrales te betalen om gedurende een beperkte periode stand-by te staan in het geval er een vraagpiek ontstaat naar elektriciteit, bijvoorbeeld tijdens ongewoon koude winters. Deze zogenaamde capaciteitsmechanismen zullen strenger gelimiteerd zijn zodat de meest vervuilende elektriciteitscentrales op fossiele brandstof niet langer staatssteun ontvangen in Europa. De maatregelen zijn van toepassing op alle nieuwe energiecentrales vanaf de datum waarop de verordening in werking treedt, en op de bestaande centrales vanaf 2025. Op de capaciteitscontracten die vóór 31 december 2019 zijn gesloten, zijn de nieuwe regels niet van toepassing.
Na de stemming zei de rapporteur voor de interne markt voor elektriciteit Jerzy Buzek (EVP, PL): "De hervorming van de elektriciteitsmarkt in de EU moet deze meer concurrerend maken over de grenzen van de EU heen en de overgang naar duurzame elektriciteit ondersteunen. Het geeft meer macht aan consumenten en beschermt de energie-armen. Het is goed voor het milieu en voor de portemonnee."
Meer gedetailleerde informatie over de nieuwe regels voor de elektriciteitsmarkt is te vinden in het persbericht na de overeenkomst met de lidstaten.
Nieuwe EU-maatregelen om stroomuitval te voorkomen
De nieuwe wet op de voorbereiding van de elektriciteitssector om risico's het hoofd te bieden werd goedgekeurd met 569 stemmen voor, tegen 61, en 34 onthoudingen. De nieuwe maatregelen zorgen ervoor dat EU-burgers beter worden beschermd tegen plotselinge schaarste in het energieaanbod. De lidstaten moeten nationale plannen opstellen om het risico op energietekorten te beoordelen en op regionaal niveau samen te werken. Lidstaten die steun ontvangen van andere EU-landen moeten uiteindelijk alle daaraan verbonden redelijke kosten dragen.
Na de stemming zei de rapporteur over risicoparaatheid Flavio Zanonato (S&D, IT): "Deze overeenkomst vestigt solidariteit als de echte ruggengraat van het beheersen van elektriciteitsrisico's, zodat in de toekomst niemand meer in de kou gelaten wordt met plotselinge stroomonderbrekingen."
Meer gedetailleerde informatie staat in het persbericht na de overeenkomst met de lidstaten.
Betere regulering van de elektriciteitsmarkt
Om de EU-elektriciteitsmarkt beter te kunnen reguleren, zijn de regels tot oprichting van het Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER) gewijzigd en krijgt het agentschap meer taken en bevoegdheden. De overeenkomst over ACER werd goedgekeurd met 558 stemmen voor. 75 Europarlementsleden stemden tegen en 31 onthielden zich.
Na de stemming zei de rapporteur over ACER Morten Helveg Petersen (ALDE, DK): "Met de ACER-hervorming zetten we belangrijke stappen naar een meer open en beter gereguleerde elektriciteitsmarkt. Dit komt ten goede aan het klimaat, de consumenten en onze economie als geheel."
Meer gedetailleerde informatie staat in het persbericht na de overeenkomst met de lidstaten.
Volgende stappen
De overeenkomsten moeten nu officieel door de EU-ministers worden goedgekeurd en in het Publicatieblad van de EU worden gepubliceerd voordat ze in werking treden.