Een Europa dat beschermt: 15 van de 22 wetgevingsinitiatieven op het gebied van de veiligheidsunie tot nu toe goedgekeurd

De Commissie brengt vandaag verslag uit over de vooruitgang die sinds het begin van dit jaar is geboekt bij de totstandbrenging van een echte en doeltreffende veiligheidsunie.

In het verslag staat onder meer dat een groot aantal prioritaire dossiers is goedgekeurd, nl. 15 van de 22 wetgevingsinitiatieven die de Commissie in het kader van de veiligheidsunie heeft gepresenteerd. Enkele van de belangrijkste voorstellen, zoals die inzake terroristische inhoud op het internet en de Europese grens- en kustwacht, moeten echter met spoed worden behandeld om ervoor te zorgen dat zij nog vóór de verkiezingen voor het Europees Parlement i in mei 2019 worden goedgekeurd. In deze laatste etappe vóór de verkiezingen is het ook van het grootste belang dat alles op alles wordt gezet om desinformatie te bestrijden en de electorale en digitale weerbaarheid te versterken.

Dimitris Avramopoulos i, commissaris voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap:“De laatste dagen is opnieuw gebleken dat de terroristische dreiging veelvormig en mondiaal is en niet aflaat. We hebben tastbare vooruitgang geboekt met de totstandbrenging van een echte en doeltreffende veiligheidsunie, met strengere regels inzake vuurwapens, de strafbaarstelling van het voorbereiden en plegen van daden van terrorisme, en een nieuw kader voor interoperabiliteit voor al onze informatiesystemen. Maar daarmee zijn we er nog niet. Ik dring er bij het Europees Parlement en de Raad op aan om snel overeenstemming te bereiken over regels om terroristische inhoud van internet te verwijderen zodat wij onze burgers beter kunnen beschermen tegen zowel blootstelling aan verfoeilijke terroristische inhoud als het risico dat gemakkelijk te beïnvloeden personen plotseling radicaliseren.”

Julian King i, commissaris voor de veiligheidsunie: “We hebben onze weerbaarheid tegen terrorisme en cyberdreigingen versterkt. Maar daarmee zijn de dreigingen niet weg - die blijven zich ontwikkelen. Wij kunnen dan ook niet gaan stilzitten. De gruwelijke aanslag in Christchurch maakt eens te meer duidelijk dat terroristische online-inhoud moet worden verwijderd. We hebben twee maanden de tijd om de veiligheid rond onze verkiezingen voor het Europees Parlement te versterken, in samenwerking met de lidstaten, het maatschappelijk middenveld en - in de allereerste plaats - de socialemediaplatforms.”

Het verslag van vandaag geeft een overzicht van de vooruitgang die is geboekt met betrekking tot de belangrijkste bouwstenen van de veiligheidsunie. Het gaat onder meer om het dichten van informatielacunes, het vergroten van de digitale weerbaarheid, het beter beschermen van het electorale proces, het verhinderen dat terroristen de middelen hebben om aanslagen te plegen, en het aanpakken van radicalisering. In het verslag worden ook de volgende gebieden belicht waarop verdere actie geboden is:

• - 

  Afronding van prioritaire dossiers: het Europees Parlement en de Raad hebben overeenstemming bereikt over een aantal prioritaire veiligheidsdossiers. Daarbij gaat het onder meer om de beperkingen op het op de markt brengen en het gebruik van precursoren voor explosieven, de invoering van nieuwe EU-informatiesystemen en de versterking van de bestaande informatiesystemen waardoor deze op een meer interoperabele wijze kunnen werken. Er is ook een voorlopig akkoord bereikt over het voorstel van de Commissie om de beveiliging van identiteitskaarten en verblijfsdocumenten te verbeteren. Er zijn echter nog belangrijke voorstellen (bv. inzake de verwijdering van terroristische inhoud op internet en de versterking van de Europese grens- en kustwacht) die vóór de Europese verkiezingen kunnen en moeten worden afgerond.
• - 

  Verkiezingen beschermen en desinformatie bestrijden: In het algemeen is aanzienlijke vooruitgang geboekt met de coördinatie van maatregelen ter bescherming van het electorale proces. Zo zijn er strengere regels ingevoerd voor de financiering van politieke partijen. De Commissie heeft ook nauwlettend toezicht gehouden op de maatregelen die onlineplatforms nemen om desinformatie aan te pakken (volledige verklaring hier). Eerder deze week is het systeem voor snelle waarschuwing (Rapid Alert System), een van de belangrijkste elementen van het actieplan tegen desinformatie, in gebruik genomen. Aangezien de Europese verkiezingen in mei met rasse schreden naderen, roept de Commissie alle actoren - met name de onlineplatforms, maar ook overheidsinstanties en politieke partijen - op om alles in het werk te stellen om de verkiezingen te beschermen en desinformatie tegen te gaan.
• - 

  Verbetering van de kritieke infrastructuur: Van elk zwak punt van 5G-netwerken - die zullen uitgroeien tot de ruggengraat van de wereldwijde connectiviteit - zou misbruik kunnen worden gemaakt en dat zou aanzienlijke grensoverschrijdende schade kunnen veroorzaken. Om deze bedreiging voor kritieke digitale infrastructuur tegen te gaan, is voor de beveiliging van 5G-netwerken een gemeenschappelijke EU-aanpak nodig. De Commissie zal na de Europese Raad i van deze week een aanbeveling doen voor een gemeenschappelijke EU-aanpak van veiligheidsrisico's voor 5G-netwerken.
• - 

  Bestrijding van terrorisme en bescherming van openbare ruimten: De Commissie heeft de lidstaten en lokale overheden geholpen om de dreiging van terrorisme tegen te gaan door onder meer betere bescherming van openbare ruimten. Na de discussies binnen het forum van beheerders heeft de Commissie samen met overheden en particuliere exploitanten een reeks goede praktijken vastgesteld om de veiligheid van openbare ruimten te verbeteren. Om de slachtoffers van terrorisme beter te ondersteunen, zal de Commissie ook een nieuw EU-kenniscentrum financieren. Dit platform voor professionals die te maken hebben met slachtoffer van terrorisme zal in 2019 worden opgericht.

Ten slotte stoppen onze inspanningen om een echte veiligheidsunie tot stand te brengen niet aan de grenzen van de EU. De onderhandelingen tussen de EU en Canada over een herziene overeenkomst inzake persoonsgegevens van passagiers vorderen goed. De Commissie roept de Raad op om de vorige maand voorgestelde mandaten vast te stellen voor onderhandelingen met de VS en de Raad van Europa i over het verkrijgen van grensoverschrijdend elektronisch bewijsmateriaal.

Vandaag heeft de Commissie ook haar nieuwe Eurobarometerverslag over internetveiligheid en cybercriminaliteit gepubliceerd. De enquête wijst uit dat Europeanen zich steeds meer zorgen maken over cybercriminaliteit; 79 % is van mening dat het risico om slachtoffer te worden van cybercriminaliteit nu groter is dan in het verleden. Het volledige verslag vindt u hier.

Achtergrond

Veiligheid geldt al vanaf het begin van het mandaat van de Commissie-Juncker i als een politieke prioriteit - van de politieke beleidslijnen van voorzitter Juncker van juli 2014 tot de recentste Staat van de Unie van 12 september 2018.

Op 14 december 2017 hebben de voorzitter van het Europees Parlement, het roulerende voorzitterschap van de Raad en de voorzitter van de Europese Commissie i een gezamenlijke verklaring ondertekend over de wetgevingsprioriteiten van de EU voor 2018-2019. Daarin is het grote belang van een betere bescherming van de burgers benadrukt door veiligheid een centrale plaats te geven in de wetgevingswerkzaamheden van de Unie. Er is prioriteit gegeven aan initiatieven die ervoor moeten zorgen dat de autoriteiten van de lidstaten weten wie de gemeenschappelijke buitengrens van de EU overschrijdt, het opzetten van interoperabele EU-informatiesystemen voor veiligheid en grens- en migratiebeheer, en het versterken van de instrumenten voor het bestrijden van terrorisme en witwassen.

De Europese veiligheidsagenda dient als leidraad voor de activiteiten van de Commissie op dit gebied. De agenda beschrijft de voornaamste maatregelen die nodig zijn voor een doeltreffend antwoord van de EU op terroristische en veiligheidsdreigingen, zoals het bestrijden van radicalisering, het bevorderen van cyberveiligheid, het tegengaan van terrorismefinanciering en het verbeteren van informatie-uitwisseling. Sinds de goedkeuring van de agenda is er aanzienlijke vooruitgang met de uitvoering geboekt, wat de weg baant voor een echte en doeltreffende veiligheidsunie. Deze vooruitgang blijkt ook uit de verslagen die de Commissie regelmatig presenteert.

Meer informatie

Informatieblad: Een Europa dat beschermt

Mededeling: Zestiende verslag over de totstandbrenging van een doeltreffende en echte veiligheidsunie

Bijlage: Lijst van wetgevingsinitiatieven

Werkdocument van de diensten van de Commissie: Actieplan ter ondersteuning van de bescherming van publieke ruimten

Eurobarometer over cyberbeveiliging

IP/19/1713