Europese Commissie roept nationale politieke partijen op zich aan te sluiten bij het streven naar vrije en eerlijke verkiezingen in Europa

.

Commissievoorzitter Juncker heeft in september 2018, in het kader van de Staat van de Unie, maatregelen voorgesteld om de Europese democratie te versterken en vrije en eerlijke verkiezingen te waarborgen. In de aanloop naar de Europese verkiezingen heeft Europees commissaris Věra Jourová i de nationale politieke partijen aangeschreven en hen gevraagd ervoor te zorgen dat politieke reclame transparant is, paraat te staan om cyberaanvallen af te slaan en zich tijdens de campagne te houden aan de Europese regels voor gegevensbescherming.

Eerste vicevoorzitter Frans Timmermans i: „We weten dat sommigen proberen onze samenleving te ontwrichten, onze verkiezingen te beïnvloeden en onze democratie te ondermijnen. Waarschijnlijk zullen zij voor en tijdens de Europese verkiezingen hun kwaadaardige activiteiten opvoeren. We mogen niet naïef zijn. Het is hoog tijd om onze democratie te verdedigen door ervoor te zorgen dat de mensen beter worden geïnformeerd en onze gegevens beter worden beschermd.”

Věra Jourová, Europees commissaris voor Justitie, Consumentenzaken en Gendergelijkheid: „We moeten bedacht zijn op nieuwe dreigingen voor onze verkiezingen en uiteindelijk onze democratieën. Ik roep alle politieke partijen ertoe op mee te werken aan vrije en eerlijke verkiezingen. De kiezers hebben recht op transparantie, zodat zij een weloverwogen keuze kunnen maken. Politieke onlinereclame moet net zo transparant zijn als de politieke reclame die zij in hun brievenbus of op de markt ontvangen. De politieke partijen moeten hun netwerken beveiligen om cyberaanvallen af te slaan, en zich volledig houden aan de gegevensbeschermingsregels. Ik verwacht van alle politieke krachten dat zij hun verantwoordelijkheid nemen, en tegelijkertijd zorgen de nieuwe sancties ervoor dat de regels worden nageleefd.

Het in september goedgekeurde maatregelenpakket is bedoeld om de Europese democratie te versterken en vrije en eerlijke verkiezingen te waarborgen. Het omvat ook maatregelen die gericht zijn op nationale en Europese politieke partijen en politieke stichtingen. De Europese Commissie roept de nationale partijen vandaag op ervoor te zorgen dat duidelijk is waar de campagnefinanciering voor onlineactiviteiten tijdens de komende verkiezingscampagnes van het Europees Parlement vandaan komt, en om welke bedragen het gaat. Om dit transparanter te maken, dringt de Commissie er bij nationale politieke partijen, stichtingen en campagneorganisaties op aan dat zij:

• - 

  ervoor zorgen dat betaalde politieke onlinereclame en -communicatie en de daarvoor verantwoordelijke partij, stichting of organisatie gemakkelijk kunnen worden herkend;
• - 

  informatie over hun uitgaven voor onlineactiviteiten op hun website zetten. Dit geldt voor betaalde politieke onlinereclame en ‑communicatie, maar ook voor informatie over de criteria die zijn toegepast voor de adressering van dergelijke reclame en communicatie;
• - 

  hun betaalde politieke onlinereclame en ‑communicatie toegankelijk maken via hun website.

De Commissie dringt er nogmaals bij de politieke partijen en campagneorganisaties op aan dat zij maatregelen nemen om cyberaanvallen af te slaan en wijst hen op hun verplichting persoonsgegevens te beschermen. Politieke partijen die de regels voor gegevensbescherming niet naleven en de uitslag van de Europese verkiezingen doelbewust beïnvloeden of trachten te beïnvloeden, zullen nieuwe sancties opgelegd krijgen. Die sancties zijn ingevoerd door de gewijzigde verordening inzake Europese politieke partijen en stichtingen op Europees niveau, die waarschijnlijk in april in werking zal treden. De sancties kunnen oplopen tot 5% van de jaarbegroting van de betrokken Europese politieke partij of stichting. Bovendien zouden overtreders niet in aanmerking komen voor financiering uit de algemene begroting van de Europese Unie in het jaar waarin de sanctie is opgelegd. De sancties zijn gericht op overtredingen van de regels voor de bescherming van persoonsgegevens, als Europese politieke partijen of stichtingen op die manier opzettelijk invloed op de resultaten van de Europese verkiezingen uitoefenen (of dat proberen). De Europese Commissie roept de lidstaten op om op nationaal niveau soortgelijke sancties in te voeren.

Volgende stappen

Na de verkiezingen voor het Europees Parlement in mei zal de Commissie verslag uitbrengen over de wijze waarop de verkiezingsaanbeveling is uitgevoerd, onder meer op basis van input van de politieke partijen.

Achtergrond

Commissievoorzitter Juncker heeft in september 2018 verkiezingsmaatregelen voorgesteld om onze democratische processen beter te beschermen tegen manipulatie door derde landen of particuliere belanghebbenden. Dit moest een antwoord bieden op de uitdagingen in verband met onlinecampagnes en dreigingen die bij recente verkiezingen en referenda waren geconstateerd en die erop gericht waren verkiezingen in Europa in diskrediet te brengen en de legitimiteit ervan aan te tasten. Het pakket omvat maatregelen die tot doel hebben de transparantie van onlinecampagnes te vergroten, belanghebbenden bij te staan bij de toepassing van gegevensbeschermingsregels in het kader van de verkiezingen, de coördinatie op Europees niveau tussen verantwoordelijke nationale autoriteiten en tussen lidstaten te verbeteren, en te zorgen dat sancties kunnen worden opgelegd wanneer persoonsgegevens illegaal worden gebruikt om de uitslag van de Europese verkiezingen doelbewust te beïnvloeden.

Het pakket werd door het Europees Parlement gunstig ontvangen in zijn resolutie van 25 oktober 2018 over de zaak Facebook/Cambridge Analytica. De Raad van nationale ministers heeft in zijn conclusies van 19 februari 2019 over het garanderen van vrije en eerlijke Europese verkiezingen in detail aangegeven dat de lidstaten de maatregelen steunen en zich ertoe verbinden ze uit te voeren.

In reactie op de aanbeveling hebben de lidstaten nationale netwerken opgezet voor formele samenwerking tussen de nationale autoriteiten. Deze kunnen daardoor gezamenlijk bedreigingen en lacunes opsporen, goede praktijken uitwisselen en de onlinetoepassing van de verkiezingsregels bevorderen. Deze nationale netwerken hebben op Europees niveau tweemaal vergaderd in het kader van het netwerk voor electorale samenwerking. Met hulp van de Commissie worden deskundigheid en beste praktijken uitgewisseld tussen de lidstaten, onder meer op het gebied van dreigingen, lacunes en handhaving. De meest recente vergadering vond op 27 februari plaats. De volgende vergadering is voor 4 april gepland.

Meer informatie

Meer informatie over het verkiezingspakket en de brief die vandaag is gepubliceerd

Persbericht van september 2018

Factsheet: Vrije en eerlijke Europese verkiezingen

IP/19/1672