EP-leden pleiten voor wet om sancties op te leggen aan mensenrechtenschenders

Op donderdag steunden Europarlementariërs een resolutie waarin werd opgeroepen tot een nieuw EU i-sancties om overheden en personen te straffen bij ernstige mensenrechtenschendingen.

In een resolutie die donderdag is aangenomen roept het Europees Parlement i op om op EU-niveau een nieuw sanctieregime in te voeren om bevriezing van tegoeden en het weigeren van visa op te leggen aan personen die betrokken zijn bij ernstige mensenrechtenschendingen. De lijst moet zowel overheden als personen bevatten die fysiek, financieel of door middel van systematische corruptie hebben bijgedragen aan dergelijk misbruik en misdaden wereldwijd.

Europarlementariërs stellen dat het besluit om personen in kwestie op de sanctielijst te zetten of van de sanctielijst te halen gebaseerd moet zijn op duidelijke, transparante en specifieke criteria die rechtstreeks verband houden met het gepleegde misdrijf. Op die manier kan een grondige, rechterlijke toetsing en recht op compensatie gewaarborgd worden. Ze dringen er ook bij EU-landen op aan om een mechanisme te ontwikkelen om sancties af te dwingen en op EU-niveau toezicht te houden. Dit aangezien er de afgelopen maanden ook gevallen zijn waarin Europese bedrijven en landen EU-sancties hebben geschonden.

Het nieuwe sanctieregime zou de rol van de EU als voorvechter van mondiale mensenrechten versterken en zou symbolisch de naam van Sergei Magnitsky moeten dragen, stellen Europarlementariërs. Sergei Magnitsky was een Russische belastingadviseur die corruptie onderzocht en die in 2009 in een gevangenis in Moskou stierf nadat hij onmenselijke omstandigheden en folteringen had doorstaan. Soortgelijke wettelijke kaders zijn al aanwezig in de Verenigde Staten, Canada en verschillende EU-landen, namelijk in Estland, Letland, Litouwen en het Verenigd Koninkrijk.

De Europese Raad i zou met gekwalificeerde meerderheid moeten beslissen

Het Europees Parlement i heeft ook herhaaldelijk gevraagd om een mechanisme voor de invoering van sancties om individuele daders van gruweldaden op het gebied van de mensenrechten te straffen. Het voorstel komt nu in een stroomversnelling nadat de Nederlandse regering hierover in november een discussie tussen de lidstaten heeft opgestart. Het voorstel wordt momenteel, op werkgroepniveau, in de Raad i behandeld.

Europarlementariërs verwelkomen het voorstel van de voorzitter van de Commissie om verder te gaan dan stemmen op basis van unanimiteit op het gebied van het Gemeenschappelijk Buitenland- en Veiligheidsbeleid (GBVB) bij de besluitvorming in de Raad. In dit verband dringen zij er bij de EU-lidstaten op aan om dit nieuwe instrument goed te keuren zodat een gekwalificeerde meerderheid in de Raad dergelijke sancties kan goedkeuren.

De resolutie werd aangenomen met 447 stemmen voor, 70 stemmen tegen en 46 onthoudingen.

Achtergrond

Het sanctieregime dat wordt besproken is geïnspireerd op de Amerikaanse Magnitsky Act, die in december 2012 door president Barack Obama i werd ondertekend, met het doel zich te richten op de Russische functionarissen die verantwoordelijk worden geacht voor de dood van de Russische belastingjurist Sergei Magnitsky.

EU-sancties zijn de afgelopen twintig jaar al een integraal onderdeel geworden van de EU-instrumenten voor externe betrekkingen. Momenteel zijn er meer dan 40 verschillende beperkende maatregelen ingesteld tegen personen in 34 landen. Naar schatting is tweederde van de landspecifieke sancties door de EU opgelegd ter ondersteuning van de mensenrechten en democratische doelstellingen.