De nieuwe energie-efficiëntie-etiketten nader bekeken
De nieuwe energie-efficiëntie-etiketten nader bekeken.
-
-Wat heeft de Commissie goedgekeurd? Vanaf wanneer komt de consument ze in de winkel tegen? Hoe zien de nieuwe etiketten eruit?
De Commissie heeft vandaag voor zes productgroepen definitief vastgesteld hoe de nieuwe energie-efficiëntie-etiketten eruit komen te zien:
-
-Voor vijf productgroepen huishoudelijke apparaten is een nieuwe etikettering met een aangepaste schaal vastgesteld:
-
1)vaatwasmachines;
-
2)wasmachines en was-droogcombinaties;
-
3)koelkasten, met inbegrip van wijnbewaarkasten;
-
4)lampen;
-
5)elektronische beeldschermen, met inbegrip van televisies, beeldschermen en digitale informatiebeeldschermen.
-
-Voor één nieuwe productgroep, koelapparaten met een directe-verkoopfunctie (ook bekend als "commerciële koelkasten"), die in winkels en verkoopautomaten worden gebruikt, zijn nu voor het eerst etiketteringsregels vastgesteld.
Deze nieuwe etiketten zullen vanaf 1 maart 2021 voor alle Europese consumenten te zien zijn, zowel in fysieke winkels als online. In 2021 wordt een specifieke EU-brede, op de burgers gerichte voorlichtingscampagne gelanceerd.
Nieuw aan deze etiketten is dat er een QR-code bij zit waarmee klanten aanvullende, officiële (niet-commerciële) informatie kunnen krijgen door de code te scannen met een smartphone. Deze gegevens worden door de fabrikanten geüpload in de EU-databank EPREL en zullen de komende maanden voor alle Europese burgers beschikbaar worden. De particuliere sector en verschillende ngo's komen ook met apps die verder zullen helpen bij aankoopkeuzes (bv. door de retourkosten te helpen berekenen en de verschillende producten te vergelijken).
Afhankelijk van het product zullen de etiketten niet alleen het elektriciteitsverbruik vermelden, maar ook andere informatie, energiegerelateerd of anderszins, met intuïtieve pictogrammen, om producten te kunnen vergelijken en om tot een meer afgewogen aankoopkeuze te komen: informatie over de hoeveelheid per wascyclus gebruikt water, de opslagcapaciteit, het geluid enzovoorts.
Vaatwasmachines
Wasmachines en was-droogcombinaties
Koelkasten
Lampen
Elektronische beeldschermen
Commerciële koelkasten
-
-Waarom overstappen op één enkel energie-etiket van A tot en met G?
Het energie-etiket van de EU, dat sinds 1995 bestaat, is van meet af aan een succes gebleken: 85 % van de Europese consumenten herkent en gebruikt het bij de aankoop van producten. Door het energie-etiket hebben de innovatieve ontwikkelingen en de concurrentie binnen de industrie een impuls gekregen waardoor nieuwe producten op de markt kwamen die geleidelijk in hogere energieklassen terechtkwamen. Hoewel de meeste modellen aanvankelijk in de laagste klassen zaten (d.w.z. E, F en G), verdienden nieuwe modellen een hogere klasse, totdat de huidige situatie ontstond waarbij de meeste modellen in de bovenste klassen (A+++, A++ en A+) zitten, en er nu geen producten meer in de laagste klassen zitten (in sommige gevallen zelfs niet in klasse A). Een dergelijk positief resultaat maakt het nu voor de consument echter moeilijk de best presterende producten te onderscheiden: de consument zou namelijk kunnen denken dat hij met de aankoop van een product van klasse A+ een van de meest efficiënte producten op de markt heeft gekocht, terwijl dat in werkelijkheid een gemiddeld presterend en soms zelfs een van de minst efficiënte producten is.
Om het systeem voor consumenten overzichtelijker te maken en om het gemakkelijker te maken producten te vergelijken, heeft de EU besloten voortaan alleen energie-etiketten van A tot en met G te gebruiken. De EU heeft in 2017 een herzien energie-etiketteringsstelsel vastgesteld, waardoor:
-
-de bekende, doeltreffende schaal voor energie-etiketten van A tot en met G voor energie-efficiënte producten in ere wordt hersteld, en er een procedure komt om de schaal van de bestaande labels aan te passen;
-
-er een digitale databank voor nieuwe energie-efficiënte producten komt, zodat alle nieuwe producten die op de EU-markt komen, in een online databank worden geregistreerd voor meer transparantie en eenvoudiger markttoezicht door nationale autoriteiten.
Dit zal het inzicht en de samenhang verbeteren, waardoor de consumenten gemakkelijker de meest efficiënte producten kunnen identificeren.
-
-Waarom een databank voor nieuwe producten?
Geschat werd dat 10-25 % van de producten op de markt niet volledig voldoet aan de energie-etiketteringsverordeningen, en dat ongeveer 10 % van de potentiële energiebesparing verloren gaat als gevolg van niet-naleving van de regels. Dit is ten dele te wijten aan de moeizame handhaving door de nationale markttoezichtautoriteiten, omdat de controles veel tijd in beslag nemen.
Om de controle op de naleving efficiënter en doeltreffender te maken, is een productendatabank opgezet (EPREL), waarin fabrikanten en importeurs hun producten moeten registreren en alle gedetailleerde technische documentatie moeten uploaden die nodig is voor de controle op de naleving. Hierdoor wordt belangrijke informatie centraal toegankelijk, waardoor de marktcontroles worden gestroomlijnd.
De databank zal het etiket en belangrijke productinformatie ook toegankelijk maken voor consumenten en handelaren en de digitalisering van het energie-etiket vergemakkelijken.
-
-Wat zijn de voordelen van de nieuwe wetgeving betreffende energie-etikettering en ecologisch ontwerp?
Volgens interne ramingen van de Commissie leiden de nieuwe etiketten tot een totale jaarlijkse eindenergiebesparing van 38 TWh/jaar tegen 2030, wat overeenkomt met het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van Hongarije. Het energie-etiketteringspakket levert een belangrijke bijdrage aan de energie- en klimaatdoelstellingen van de EU.
De Commissie is van plan begin juli 2019 een reeks van elf verordeningen inzake ecologisch ontwerp (het ecodesignpakket) vast te stellen voor de zes productgroepen met nieuwe etiketten, alsmede voor vijf extra productgroepen (waarvoor geen etiket is voorzien). De verordeningen inzake ecologisch ontwerp stellen aspecten aan de orde die een aanvulling vormen op de energie-etikettering; bijvoorbeeld worden daarin minimumeisen gesteld aan het energieverbruik in de stand-by-stand, aan de repareerbaarheid, de beschikbaarheid van reserveonderdelen of het gemak waarmee het product aan het einde van de levensduur ontmanteld en gerecycled kan worden, waardoor de totstandbrenging van de circulaire economie wordt ondersteund. Al met al wordt verwacht dat deze nieuwe reeks maatregelen tegen 2030 ongeveer 94 TWh per jaar aan extra energiebesparingen oplevert, meer dan het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van België en Luxemburg.
-
-Hoe zit het met repareerbaarheid?
In het werkplan inzake ecologisch ontwerp 2016-2019 [1] wordt de nadruk gelegd op de bijdrage van ecologisch ontwerp aan de agenda voor de circulaire economie: bij de opstelling of de herziening van uitvoeringsmaatregelen kijkt de Commissie nu systematischer naar de aspecten in verband met efficiënt gebruik van hulpbronnen zoals duurzaamheid, repareerbaarheid en verbeterbaarheid, recycleerbaarheid en het gehalte aan gerecycleerde materialen.
Dit is toegepast op de productgroepen van dit pakket, maar alleen in de "zusterverordeningen" inzake ecologisch ontwerp. In de ecodesignmaatregelen zijn nieuwe eisen op het gebied van repareerbaarheid en recycleerbaarheid van apparaten opgenomen: eisen inzake de beschikbaarheid van reserveonderdelen, het gemak waarmee onderdelen vervangen kunnen worden en de toegang tot reparatie- en onderhoudsinformatie voor professionele reparateurs ten behoeve van koelapparaten, huishoudelijke afwasmachines, huishoudelijke wasmachines en huishoudelijke was-droogcombinaties, elektronische beeldschermen en koelapparaten met een directe-verkoopfunctie.
Deze punten zijn niet opgenomen in de energie-etiketteringsverordeningen die met dit pakket zijn vastgesteld, maar zij zullen begin juli 2019 wel in de verordeningen inzake ecologische ontwerp betreffende dezelfde producten staan. De verordeningen worden naar verwachting in september 2019 in Eur-Lex bekendgemaakt.
-
-Worden onze energie-etiketten ook door landen buiten de EU gebruikt?
In 2014 is onderzoek gedaan naar de bestaande minimale energieprestatienormen en energie-etiketteringsprogramma's in een aantal landen in de wereld. Daaruit bleek toen al dat 59 landen buiten de EU energie-etikettering voor energieverbruikende apparatuur hadden vastgesteld (zie onderstaande figuur).
Het Australische ministerie van Industrie heeft destijds een soortgelijk onderzoek uitgevoerd. Daaruit bleek ook hoe groot het aantal derde landen was dat het EU-etiket had overgenomen.
Het EU-energie-etiket is uitgegroeid tot een internationaal symbool van energie-efficiëntie waarvan het effect reikt tot ver buiten de grenzen van de EU en de sector huishoudelijke apparaten, waarvoor het aanvankelijk werd gebruikt. Het EU-keurmerk met gekleurde, boven elkaar geplaatste pijlen, lopend van A (groen) tot G (rood) wordt in landen buiten de EU gebruikt om de energie-efficiëntie van gebouwen, banden en auto's aan te geven en ook voor andere soorten consumentenelektronica of bedrijfsapparatuur. Elementen van hetzelfde ontwerp zijn overal ter wereld te vinden in energie-etiketten, en zijn ofwel rechtstreeks gekopieerd, of vertonen sterke gelijkenis met het EU-etiket (de meeste landen in Midden- en Zuid-Amerika, Rusland en andere voormalige Sovjetrepublieken), zijn enigszins gewijzigde versies (China, Hongkong, Iran, Tunesië) of zijn versies die alleen de kleurcodes kopiëren (Korea, Taiwan). Sommige voorbeelden worden hieronder genoemd.
-
-Wat is het wetgevingskader voor energie-efficiënte producten?
Energie-efficiënte producten vallen momenteel onder twee kaderwetten: een richtlijn en een verordening:
-
-De richtlijn ecologisch ontwerp, Richtlijn 2009/125/EG — het instrument om producten energie-efficiënter te maken.
-
-De energie-etiketteringsverordening, Verordening (EU) 2017/1369 — het instrument waarmee de consument de best presterende producten kan herkennen.
De maatregelen betreffende individuele producten die op grond van deze wetgeving zijn genomen, zorgen ervoor dat de consument de meest energie-efficiënte producten kan kopen, en zorgen voor een gelijk speelveld voor Europese ondernemingen.
Momenteel zijn de volgende energie-efficiënte producten op de markt verkrijgbaar (waarbij de nieuwe productgroepen van het pakket energie-etikettering en het toekomstige pakket ecologisch ontwerp, dat in juli 2019 moet worden goedgekeurd, buiten beschouwing worden gelaten):
-
-Veertien productgroepen die onder de regels inzake energie-efficiëntie en energie-etikettering vallen, nl.: vaatwassers, wasmachines, droogtrommels, koelkasten, lampen, televisies, airconditioners, huishoudelijke kooktoestellen, verwarmingstoestellen, waterverwarmers, residentiële ventilatie-eenheden, professionele koeling, toestellen voor lokale ruimteverwarming en verwarmingsketels voor vaste brandstoffen.
-
-Negen productgroepen waarvoor eisen op het gebied van energie-efficiëntie gelden (niet via etikettering): eenvoudige set-top boxen, externe voedingen, elektromotoren, circulatiepompen, industriële ventilatoren, waterpompen, computers en servers, transformatoren en luchtverwarmingsproducten.
-
-Twee horizontale maatregelen inzake: het elektriciteitsverbruik in de stand-by- of de uit-stand van elektrische en elektronische producten, het energieverbruik in de stand-by-stand van apparaten met netwerkkoppelingen.
-
-Hoe komen besluiten voor energie-efficiënte producten tot stand?
In de EU worden alle maatregelen op het gebied van energie-efficiëntie ontwikkeld door middel van een strenge en volledig transparante procedure, waarbij de belanghebbenden en de lidstaten in alle stadia nauw betrokken zijn. Het gaat hierbij onder meer om:
-
-Een grondige "voorbereidende studie" waarbij de belanghebbenden betrokken zijn en waarin de technische, economische, sociale en milieuaspecten van een groep producten worden onderzocht.
-
-Een uitgebreide raadpleging van de belanghebbenden (waaronder de industrie, consumentenorganisaties, milieu-ngo's, vertegenwoordigers van de lidstaten enz.) via het zogenoemde "overlegforum".
-
-Een beoordeling van de effecten op het milieu, het bedrijfsleven en de consument, gevolgd door vakinhoudelijke discussies en een stemming in een comité met vertegenwoordigers van de lidstaten.
-
-Definitieve toetsing door het Europees Parlement en de Raad, die de maatregel kunnen afwijzen (dit is tot dusverre niet gebeurd, waaruit blijkt dat deze maatregelen sterke politiek steun krijgen).
-
-Volgende stappen
Na de goedkeuring door de Commissie van de gedelegeerde handelingen waarin de nieuwe etiketten worden beschreven, hebben het Europees Parlement en de Raad van ministers gedurende twee maanden het recht bezwaar te maken, waarna de teksten in het Publicatieblad van de Europese Unie zullen worden bekendgemaakt, als er geen bezwaar is gemaakt. De nieuwe etiketten worden op 1 maart 2021 in heel Europa in winkels en online geïntroduceerd. Een specifieke EU-brede, op de burgers gerichte informatiecampagne wordt in 2021 gelanceerd.
Bovendien is de Commissie van plan begin juli 2019 een reeks van elf verordeningen inzake ecologisch ontwerp vast te stellen voor de zes productgroepen met etiketten met een aangepaste schaal en nieuwe etiketten (vaatwasmachines; wasmachines en was-droogcombinaties; koelkasten; lampen; elektronische beeldschermen en commerciële koelkasten) en nog eens 5 productgroepen waarvoor geen etiket is vastgesteld (elektromotoren; externe stroomvoorzieningen; transformatoren; servers en producten voor het opslaan van gegevens, en lasapparatuur).
Meer informatie
Vandaag door de Commissie vastgestelde gedelegeerde handelingen:
[1] Zie het "Werkplan inzake ecologisch ontwerp 2016-2019" (COM(2016) 773)
MEMO/19/1596
Contactpersoon voor de pers:
Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail |