Veiligheidsunie: overeenkomst over aanpak van illegale handel in cultuurgoederen

De Commissie is verheugd over het politieke akkoord tussen het Europees Parlement i en de EU-lidstaten over het voorkomen van illegale handel in cultuurgoederen, met name als die handel bijdraagt tot de financiering van terrorisme.

Dat akkoord is een belangrijke stap in het actieplan van de Commissie ter versterking van de strijd tegen de financiering van terrorisme. Dankzij de overeengekomen regels kunnen de lidstaten een einde maken aan de illegale invoer van cultuurgoederen in de EU vanuit derde landen.

Vorige week in Straatsburg hadden het Parlement en de Raad i al een voorlopig akkoord over de nieuwe regels gesloten. Vanmiddag gaven de permanente vertegenwoordigers van de EU formeel groen licht tijdens een vergadering in Brussel.

Pierre Moscovici i, commissaris voor Economische en Financiële Zaken, Belastingen en Douane, is blij met het politieke akkoord: "Dankzij deze nieuwe regels kunnen wij de strijd aanbinden met de illegale handel in cultuurgoederen. De opbrengst daarvan wordt vaak gebruikt om terroristen en georganiseerde misdaad te financieren. Het is onaanvaardbaar dat terroristen gestolen cultuurgoederen uit kwetsbare gebieden illegaal verkopen om terroristische aanslagen tegen Europese burgers te financieren. Wij moeten een einde maken aan die bedreiging."

In de EU geldt al een invoerverbod voor cultuurgoederen uit Irak en Syrië, maar er bestaat geen algemeen EU-kader voor de invoer van cultuurgoederen uit andere landen. Dat gebrek aan regels kan worden uitgebuit door gewetenloze in- en uitvoerders die een dergelijk verbod omzeilen door de goederen vanuit een ander derde land uit te voeren naar de EU. Gemeenschappelijke EU-regels zorgen voor een coherente behandeling van ingevoerde cultuurgoederen aan alle buitengrenzen van de EU. Mede daardoor wordt voorkomen dat illegale cultuurgoederen de EU worden binnengebracht en dat de culturele, historische en archeologische rijkdom van het land van herkomst rechtstreeks wordt aangetast.

Door de volgende maatregelen wordt het veel moeilijker om illegale cultuurgoederen in te voeren:

• - 

  de douaneautoriteiten zullen goederen in beslag en in bewaring kunnen nemen als niet kan worden aangetoond dat ze legaal werden uitgevoerd;

• - 

  een nieuwe gemeenschappelijke EU-definitie van "cultuurgoederen" bij invoer die een uitgebreide reeks voorwerpen dekt, zoals archeologische vondsten, overblijfselen van historische monumenten, manuscripten en zeldzame boeken, kunstvoorwerpen, collecties en antiquiteiten. De nieuwe regels gelden voor cultuurgoederen die het grootste risico lopen;

• - 

  de invoering van een nieuw stelsel van invoervergunningen voor archeologische voorwerpen en delen van gesloopte monumenten. Invoerders moeten bij de bevoegde culturele autoriteiten in de EU invoervergunningen aanvragen voordat zij dergelijke goederen in de Unie mogen invoeren;

• - 

  wat minder kwetsbare cultuurgoederen betreft, zullen invoerders zorgvuldiger te werk moeten gaan bij de aankoop en een ondertekende verklaring of een attest moeten indienen ter bevestiging dat de goederen legaal uit het derde land zijn uitgevoerd.

De EU-lidstaten worden ertoe verplicht doeltreffende, evenredige en ontradende sancties op te leggen aan wie niet volgens de regels werkt, en vooral aan wie valse verklaringen aflegt of valse informatie indient.

De voorlopig overeengekomen regels zijn nog belangrijker gezien de viering van het Europees Jaar van het cultureel erfgoed 2018 en de 50e verjaardag van de douane-unie van de EU. De bescherming van cultureel erfgoed is ook een belangrijke doelstelling van de gezamenlijke mededeling "Naar een EU-strategie voor internationale culturele betrekkingen".

Volgende stappen

Het voorlopige akkoord moet nu officieel worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad van de EU. Ook zijn verdere technische werkzaamheden nodig om de uitvoeringsdetails vast te stellen waarbij de procedurele regels worden vastgelegd.

Achtergrond

Veiligheid is vanaf het begin van het mandaat van de Commissie-Juncker i een politieke prioriteit, van de politieke beleidslijnen van voorzitter Juncker van juli 2014 tot de recentste Staat van de Unie van 12 september 2018.

De Europese veiligheidsagenda dient als leidraad voor de activiteiten van de Commissie op dit gebied en beschrijft de voornaamste maatregelen voor een doeltreffende EU-respons op terroristische en veiligheidsdreigingen, waaronder het afsnijden van terrorismefinanciering. De nieuwe maatregelen voor de aanpak van illegale handel in cultuurgoederen werden voor het eerst gepland in de veiligheidsagenda en in het actieplan 2016 ter versterking van de strijd tegen de financiering van terrorisme.

In februari 2016 hebben de EU-lidstaten eraan herinnerd dat de strijd tegen de illegale handel in cultuurgoederen dringend moest worden opgevoerd en hebben zij de Commissie gevraagd zo spoedig mogelijk wetgevingsmaatregelen in dit verband voor te stellen.

Meer informatie

Vragen en antwoorden over het nieuwe voorstel ter bestrijding van de illegale handel in cultuurgoederen

Webpagina van DG TAXUD over het nieuwe voorstel ter bestrijding van de illegale handel in cultuurgoederen

Meer informatie over het Europees Jaar van het cultureel erfgoed

IP/18/6733