Samenwerking lidstaten en Commissie om kunstmatige intelligentie "made in Europe" te stimuleren

In april 2018 heeft de Commissie haar strategie inzake kunstmatige intelligentie (KI) goedgekeurd. Vandaag presenteert zij in het kader daarvan een gecoördineerd plan dat in overleg met de lidstaten werd opgesteld om de ontwikkeling en het gebruik van KI in Europa te bevorderen.

Het plan bevat gezamenlijke acties voor een nauwere en efficiëntere samenwerking tussen de lidstaten, Noorwegen, Zwitserland en de Commissie met vier zwaartepunten: meer investeren, meer gegevens beschikbaar maken, talent stimuleren en vertrouwen scheppen. Een sterkere coördinatie is van essentieel belang om ervoor te zorgen dat Europa de toonaangevende regio wordt wat betreft de ontwikkeling en toepassing van geavanceerde, ethische en veilige KI.

Andrus Ansip i, vicevoorzitter en commissaris voor de Digitale Eengemaakte Markt, is ingenomen met deze belangrijke stap: "Ik ben blij dat de Europese landen zo ver gevorderd zijn. We hebben afgesproken om samen te werken bij de bundeling van gegevens - de grondstof voor KI - in sectoren zoals de gezondheidszorg om de diagnose en behandeling van kanker te verbeteren. Ook wat betreft investeringen zullen we samenwerken: ons doel is om tegen eind 2020 ten minste 20 miljard euro aan particuliere en publieke investeringen te realiseren. Dat is essentieel voor de groei en de werkgelegenheid. KI is geen extraatje, maar belangrijk voor onze toekomst."

Mariya Gabriel i, commissaris voor Digitale Economie en Samenleving: "Net als elektriciteit in het verleden verandert KI de wereld. Samen met de lidstaten zullen we de investeringen voor het uitrollen van KI in alle sectoren van de economie opvoeren, geavanceerde vaardigheden ondersteunen en ervoor zorgen dat de beschikbaarheid van gegevens wordt geoptimaliseerd. Dankzij het gecoördineerde actieplan kunnen de Europese burgers en bedrijven de vruchten van KI plukken. We kunnen de concurrentie wereldwijd aangaan, waarbij het vertrouwen wordt gewaarborgd en ethische waarden worden gerespecteerd."

Vertegenwoordigers van de lidstaten, Noorwegen, Zwitserland en de Commissie zijn in de afgelopen zes maanden bijeengekomen om synergieën en gezamenlijke acties te identificeren die jaarlijks zullen worden geëvalueerd en geactualiseerd. Zij hebben prioriteit gegeven aan gebieden van algemeen belang, zoals gezondheidszorg, vervoer en mobiliteit, veiligheid en energie. Over de volgende punten werd overeenstemming bereikt:

• 1. 

  Maximaliseren van investeringen door partnerschappen

In de EU wordt weinig en versnipperd in KI geïnvesteerd in vergelijking met andere delen van de wereld, zoals de VS en China. In overeenstemming met de in april gepresenteerde KI-strategie voorziet het plan in versterkte coördinatie van investeringen, met het doel om tot meer synergie-effecten te komen en om tussen nu en eind 2020 ten minste 20 miljard euro aan publieke en private investeringen in onderzoek en innovatie op het gebied van KI te doen, en ruim 20 miljard euro aan publieke en private investeringen per jaar in het decennium daarna. De Commissie zal de nationale investeringen tot 2020 aanvullen met 1,5 miljard euro, hetgeen 70 % meer is dan in de periode 2014-2017. Voor de volgende langetermijnbegroting van de EU (2021-2027) heeft de EU voorgesteld minstens 7 miljard euro in KI te investeren uit Horizon Europa en het programma Digitaal Europa.

Tot de gezamenlijke acties om deze investeringsdoelstellingen te verwezenlijken, behoren:

• - 

  Nationale KI-strategieën: Tegen medio 2019 moeten alle lidstaten eigen strategieën hebben uitgestippeld, inclusief investeringsniveaus en uitvoeringsmaatregelen, die zullen worden meegenomen in de discussies op EU-niveau.
• - 

  Een nieuw Europees publiek-privaat KI-partnerschap: Er zal een nieuw partnerschap voor onderzoek en innovatie op het gebied van KI worden opgezet om de samenwerking tussen de academische wereld en het bedrijfsleven in Europa te bevorderen en een gemeenschappelijke strategische onderzoeksagenda inzake KI vast te stellen.
• - 

  Een nieuw fonds voor schaalvergroting van KI: De Commissie zal steun geven aan startende en innovatieve ondernemingen op het gebied van KI en blockchain in hun beginfase alsmede aan ondernemingen die naar schaalvergroting streven.
• - 

  Opzetten en verbinden van wereldwijd toonaangevende KI-centra: Er zullen Europese kenniscentra voor KI worden opgezet en onderling worden verbonden, er zullen testfaciliteiten worden opgezet die wereldwijd als referentie dienen op gebieden als geconnecteerde mobiliteit, en de toepassing van KI in de hele economie zal worden gestimuleerd via digitale-innovatiehubs (vandaag wordt aangekondigd dat er 66 miljoen euro voor robotica-hubs wordt uitgetrokken). Er gaat ook een proefproject van de Europese Innovatieraad van start om KI-technologieën van de volgende generatie te ondersteunen.
• 2. 

  Europese dataruimten creëren

Voor de ontwikkeling van KI-technologie zijn grote, veilige en solide datasets nodig. Samen met de Europese landen zal de Commissie gemeenschappelijke Europese dataruimten creëren om voor naadloze uitwisseling van gegevens over de grenzen heen te zorgen, waarbij aan alle vereisten van de algemene verordening gegevensbescherming wordt voldaan. Met name de gezondheidssector heeft baat bij KI: samen met de lidstaten zal de Commissie steun verlenen aan de ontwikkeling van een gemeenschappelijke gezondheidsdatabank met geanonimiseerde, door patiënten ter beschikking gestelde scans van letsels, ter verbetering van de kankerdiagnose en -behandeling met KI-technologie. De Commissie zorgt ervoor dat medio 2019 een ondersteuningscentrum voor de uitwisseling van gegevens van start gaat dat alle Europese deelnemers aan de data-economie praktisch advies kan geven.

• 3. 

  Talent, vaardigheden en permanente educatie bevorderen

Talent in Europa is van essentieel belang voor de ontwikkeling en het gebruik van KI, maar de EU-landen kampen met een tekort aan ICT-specialisten en een gebrek aan in KI gespecialiseerde programma's voor hoger onderwijs. De Commissie zal daarom, samen met de Europese landen, geavanceerde opleidingen op het gebied van KI ondersteunen, bijvoorbeeld door middel van specifieke beurzen. De Commissie zal ook steun blijven verlenen op het gebied van digitale vaardigheden en permanente educatie voor de hele samenleving, met name voor werknemers die de meeste gevolgen van KI ondervinden, zoals uiteengezet in haar KI-strategie. Voor de ontwikkeling van op de mens gerichte KI is het ook belangrijk dat KI deel uitmaakt van onderwijsprogramma's in andere disciplines, zoals rechten. Een optimaal gebruik van de blauwekaartregeling zal er ook toe bijdragen dat hoogopgeleide KI-professionals in Europa blijven of worden aangetrokken.

• 4. 

  Ethische en betrouwbare KI ontwikkelen

KI werpt nieuwe ethische vragen op, bijvoorbeeld wat betreft mogelijk bevooroordeelde besluitvorming. Samenlevingen moeten vertrouwen in KI hebben om KI te aanvaarden en gebruiken. Om dat vertrouwen te scheppen, streeft het gecoördineerde plan ernaar technologie te ontwikkelen die de grondrechten en ethische regels eerbiedigt. Een Europese groep van deskundigen die de academische wereld, het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld vertegenwoordigen, werkt aan ethische richtsnoeren voor de ontwikkeling en het gebruik van KI. Een eerste versie daarvan wordt eind 2018 gepubliceerd en de deskundigen zullen hun definitieve versie na breed overleg via de Europese KI-alliantie in maart 2019 aan de Commissie presenteren. De ambitie is om de Europese ethische benadering vervolgens wereldwijd ingang te doen vinden. De Commissie staat open voor samenwerking met alle niet-EU-landen die bereid zijn dezelfde waarden te onderschrijven.

Achtergrond

In haar strategie inzake KI voor Europa heeft de Commissie voorgesteld om samen met de lidstaten tegen eind 2018 met een gecoördineerd plan voor KI te komen, met als doel de impact van investeringen op EU- en nationaal niveau te maximaliseren, synergieën en samenwerking in de hele EU aan te moedigen, beste praktijken uit te wisselen en gezamenlijk te bepalen hoe de EU als geheel mondiaal kan concurreren. Dit voorstel voor een gecoördineerd plan was gebaseerd op de verklaring van samenwerking inzake KI die in april 2018 op de Digitale dag op de agenda stond en door alle lidstaten en Noorwegen werd ondertekend. De Europese Raad heeft het in juni 2018 bekrachtigd.

Het vandaag gepresenteerde gecoördineerde plan voor "KI made in Europe" omvat acties die in 2019 of 2020 van start gaan en geeft de aanzet voor activiteiten in de jaren daarna. De coördinatie met de lidstaten zal worden voortgezet en het plan zal jaarlijks worden geëvalueerd en geactualiseerd. De nieuwe kennisdienst van de Commissie op het gebied van KI, AI Watch , zal helpen bij de monitoring van de ontwikkeling van KI in Europa en de uitvoering van het gecoördineerde plan.

Om ervoor te zorgen dat het plan een succes wordt, moeten de digitale eengemaakte markt en het bijbehorende regelgevingskader worden voltooid. De lidstaten en het Europees Parlement moeten zo spoedig mogelijk overeenstemming bereiken over de wetgevingsvoorstellen inzake cyberbeveiliging, open data en de volgende EU-begroting, waartoe financiering voor onderzoek en innovatie alsmede de toepassing van KI-technologieën behoren.

Meer informatie

Coordinated plan on Artificial Intelligence (AI) Communication

Vragen en antwoorden over het gecoördineerde plan

Factsheet over kunstmatige intelligentie

Informatie over: 66 miljoen euro voor robotica-hubs

Persbericht over kunstmatige intelligentie voor Europa (april)

Persbericht: deskundigengroep inzake kunstmatige intelligentie (maart)

Vragen en antwoorden over de Europese aanpak van KI

Verklaring van samenwerking betreffende kunstmatige intelligentie

Meer informatie over KI

IP/18/6689