Europarlementariërs moeten kleur bekennen in Hongarije-dossier

BRUSSEL, 30 augustus - Op woensdag 12 september stemt het Europees Parlement over het Hongarije-rapport van GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini. Als een tweederde meerderheid de bevindingen van Sargentini steunt, dan is het voor het eerst in de geschiedenis dat het Europarlement concludeert dat er in een EU-land sprake is van een duidelijk gevaar voor een ernstige schending van de democratie, fundamentele rechten en rechtsstaat.

Sargentini wijst erop dat haar collega-Europarlementariërs kleur moeten bekennen en niet langer slechts kunnen toekijken hoe een gezonde Europese rechtsstaat steeds verder wordt ondermijnd. Het is tijd om de Hongaarse regering een duidelijk signaal te sturen, stelt Sargentini. “De Europese Unie heeft de plicht om de rechten van al haar burgers te beschermen en pal te staan voor hun rechten. Europeanen en Hongaren kunnen er niet meer vanuit gaan dat ze eerlijk en gelijk behandeld worden door de Hongaarse overheid.”

• 1. 

  Waarom is het onderzoek van Sargentini bijzonder?

De centrale vraag in het onderzoek van Sargentini is of de Hongaarse regering de rechtsstaat dermate heeft afgebroken dat er een zogenaamde een artikel 7-procedure gestart moet worden. Dat is een Europese noodrem voor EU-landen die de Europese waarden uithollen. Het Europees Parlement kan het initiatief nemen als het concludeert dat er een duidelijk gevaar bestaat voor een ernstige schending van Europese waarden. De leiders van alle EU-landen moeten reageren op dat initiatief.

Die Europese waarden staan opgesomd in artikel 2 van het Europees Verdrag:

“De waarden waarop de Unie berust, zijn eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren. Deze waarden hebben de lidstaten gemeen in een samenleving die gekenmerkt wordt door pluralisme, non-discriminatie, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid, solidariteit en gelijkheid van vrouwen en mannen.”

Een artikel 7-procedure zou als ultieme sanctie kunnen hebben dat Hongarije haar stemrecht bij de Europese Raad verliest. Het is voor het eerst dat het Europees Parlement zich nu uitspreekt over het concreet opstarten van zo’n procedure.

• 2. 

  Wat zijn voorbeelden van een duidelijk gevaar voor het ernstig schenden van Europese waarden?

We noemen vier voorbeelden:

• - 

  Het verdwijnen van onafhankelijke media.

  Deze zomer is de laatst onafhankelijk tv-zender in Hongarije, Hír TV, overgenomen door een vriend van premier Viktor Orbán. De zender veranderde van de ene op de andere dag in een spreekbuis van de Hongaarse regering. Journalisten werden ontslagen of zegden zelf hun contract op.

• - 

  Overheidsbeleid maakt inbreuk op academische vrijheid.

  De Central European University (CEU), een gerenommeerde universiteit in Boedapest, verkeert al een jaar in een juridisch limbo. De universiteit voldoet aan alle voorwaarden die een nieuwe Hongaarse wet uit 2017 oplegt, maar de laatste stap voor accreditatie - een akkoord tussen Hongarije en de Verenigde Staten waar de universiteit officieel gevestigd is - kan alleen gezet worden door de Hongaarse regering. En die blijft uit. Studenten en docenten weten niet tot hoe lang ze nog kunnen studeren en doceren aan de universiteit.

• - 

  Misbruik van Europese subsidies.

  Europese fondsen bestemd voor het verbeteren van het leven van Hongaarse burgers worden gebruikt voor privé-liefhebberijen (en verdwijnen in de zakken van vriendjes en familieleden van Orbán en partijgenoten). Zo betaalden Europese belastingbetalers mee aan een nostalgische trein tussen twee dorpen waar Orbán is opgegroeid: een traject van niet eens zes kilometer dat dagelijks 2500 passagiers zou moeten vervoeren maar werkelijk rond de honderd reizigers heeft.

• - 

  Vriendjespolitiek in de rechterlijke macht.

  De Hongaarse regering dwong rechters met vervroegd pensioen te gaan en zette daarvoor in de plaats eigen mensen neer. Hoewel het EU-hof Hongarije op de vingers tikte voor het verlagen van de pensioenleeftijd en Hongarije vervolgens zijn wet heeft aangepast, hebben de gedupeerde rechters hun baan niet teruggekregen, want hun posities waren inmiddels al opgevuld.

• 3. 

  Wat is de conclusie van Sargentini in haar rapport?

Sargentini deed het afgelopen jaar grondig onderzoek naar de situatie in Hongarije. Ze sprak in Boedapest en in Brussel met vertegenwoordigers van de Hongaarse regering, met mensenrechtenorganisaties en met internationale organisaties als de Raad van Europa, het Agentschap voor Fundamentele Rechten en de Verenigde Naties.

Uit diverse onderzoeken van onafhankelijke internationale organisaties blijkt dat de Hongaarse rechtsstaat in hoog tempo is verslechterd door het beleid van de Hongaarse regering, stelt Sargentini. “De feiten liegen er niet om; ik kan niet anders concluderen dan dat de ernstige schending van de Europese waarden, die we met z’n allen delen, systematisch aan de orde is.”

“We zien al jaren dat de Hongaarse regering alle normen en waarden van de Europese Unie terzijde schuift”, zegt Sargentini. “Als een land duidelijk de gedeelde waarden niet langer onderschrijft, moet worden ingegrepen voordat het verder afglijdt naar een autoritair regime.”

• 4. 

  Heeft Sargentini steun in het Europees Parlement?

Nadat Sargentini haar rapport presenteerde, is het besproken en aangenomen in alle relevante parlementscommissies, waaronder de commissie voor Burgerlijke Vrijheden, de begrotingscommissie en de commissie voor Constitutionele zaken. Sargentini kreeg daar steun van Europarlementariërs van allerlei politieke kleuren.

Ook binnen de Europese christendemocraten, de politieke fractie waar ook Fidesz - de Hongaarse regeringspartij - lid van is, groeit de steun voor het rapport van Sargentini. Christendemocratische Europarlementariërs kunnen niet langer wegkijken hoe de democratie en rechtsstaat in Hongarije verder geweld wordt aangedaan door de toenemende repressieve maatregelen en beleidsvoorstellen van de Hongaarse regering, concludeerde Sargentini in juni. Het CDA-congres nam eerder een kritische motie aan over het Fidesz-regime.

• 5. 

  Hoe gaat de procedure in het Europees Parlement?

Op dinsdag 11 september om 15u debatteert het Europees Parlement plenair in Straatsburg over het rapport van Sargentini. De stemming over het rapport volgt dan op woensdag 12 september, tussen 12u en 14u. Het rapport wordt aangenomen als minimaal twee derde van de deelnemende Europarlementariërs voor stemt en als het aantal voorstemmers in totaal minimaal 376 is. Dat betekent dat als Europarlementariërs wel stemmen, maar zich onthouden, ze meetellen bij de nee-stemmers.

• 6. 

  Waarom is deze stemming belangrijk voor democratie in heel Europa?

Als het rapport van Sargentini wordt aangenomen, dan is het voor het eerst dat het Europarlement de ultieme stap zet om een EU-land op het matje te roepen omdat de democratie daar achteruit gaat. Dat heeft niet alleen consequenties voor Hongarije, maar geeft ook een stevig signaal af naar andere EU-landen waar de Europese waarden onder druk staan. Denk aan Polen of Roemenië.

Sargentini: “Daarom is het belangrijk dat alle Europarlementariërs zich nu moeten uitspreken. De keus is helder: steunen ze de status-quo waarin de grote partijen elkaar de hand boven het hoofd blijven houden? Of kiezen ze onomwonden voor het beschermen van onze gezamenlijke Europese waarden: democratie, bescherming door de rechtstaat en vrijheid van meningsuiting?”

Neem contact op met onze persvoorlichter:

Neem voor meer info contact op met de persvoorlichter van GroenLinks Europa: Dirk van den Bosch

Telefoon:

+31 627 015 080 (NL) of +32 228 38365 (B)

E-mail: dirk.vandenbosch@europarl.europa.eu Extra persinformatie staat op de website van het Mediacentrum van GroenLinks Europa.

---