Een nieuwe agenda voor onderzoek en innovatie: de kans voor Europa om de toekomst vorm te geven

De Commissie presenteert vandaag haar bijdrage aan het informele overleg van de staatshoofden en regeringsleiders op 16 mei 2018 in Sofia over onderzoek en innovatie en de stappen die nodig zijn om het wereldwijde concurrentievermogen van Europa te waarborgen.

Investeren in onderzoek en innovatie is investeren in de toekomst van Europa. Op die manier kunnen we wereldwijd concurreren en ons unieke sociale model in stand houden. Door deze investeringen verbetert het dagelijks leven van miljoenen mensen in Europa en daarbuiten, en kunnen we een oplossing formuleren voor een aantal van de grootste maatschappelijke en intergenerationele uitdagingen. De nieuwe Europese agenda voor onderzoek en innovatie benoemt concrete maatregelen om het Europese concurrentievermogen te verhogen en duurzame welvaart te creëren.

Vicevoorzitter van de Commissie Jyrki Katainen, bevoegd voor Banen, Groei, Investeringen en Concurrentievermogen, zei hierover: “Europa heeft onderzoek van wereldklasse en een solide industriële basis. Maar we moeten harder werken - veel harder - om die uitmuntendheid in succes om te zetten. Nieuwe megatrends, zoals kunstmatige intelligentie en de circulaire economie, veroorzaken diepgaande wijzigingen in de maatschappij en de economie. We moeten snel handelen om richting te geven aan de nieuwe innovatiegolf en de normen voor wereldwijde concurrentie te kunnen vaststellen.

Carlos Moedas, commissaris voor Onderzoek, Wetenschap en Innovatie, voegde daaraan toe:: "Vanwege de toenemende internationale concurrentie moet Europa dringend optreden op het gebied van onderzoek en innovatie. Het voorstel van 100 miljard euro voor het volgende onderzoeks- en innovatieprogramma van de EU zou een enorme impuls vormen. Maar Europa moet ook de steun voor baanbrekende innovatie door middel van een nieuwe Europese Innovatieraad hervormen, en via een missiegedreven benadering van onderzoek en innovatie opnieuw met de burgers in verbinding treden. We moeten de regelgeving toekomstbestendig maken en meer particuliere investeringen aantrekken, vooral durfkapitaal.”

We moeten onze ambities op een hoger niveau tillen. We moeten nu actie ondernemen om Europa het wereldwijde innovatiecentrum te laten worden dat zij in zich heeft te zijn. De Commissie is verheugd over het besluit van de voorzitter van de Europese Raad om een debat tussen de leiders van onderzoek en innovatie te plannen, en nodigt hen uit een bespreking en een strategische oriëntatie te wijden aan de voorgestelde maatregelen, waaronder:

• - 

  Zorgen dat regelgeving en financiering:innovatiebevorderend zijn: De voorgestelde maatregelen omvatten het geven van prioriteit aan de omzetting van de richtlijn met betrekking tot preventieve herstructureringsstelsels, een tweede kans voor ondernemers en maatregelen ter verhoging van de efficiëntie van herstructurerings-, insolventie- en kwijtingsprocedures; Meer aankopen van innovatieve producten en diensten door publieke organen, door toepassing van de vandaag door de Commissie bekendgemaakte richtsnoeren; Spoedig vaststellen van de volgende EU-begroting 2021-2027 met de voorgestelde toewijzing van 100 miljard euro aan het Horizon Europa-programma en het Euratom-programma voor onderzoek en opleiding, en andere grote financieringsprogramma's die een belangrijke impuls aan innovatie geven; Implementeren van het VentureEU-initiatief ter bevordering van particuliere investeringen en durfkapitaal; Verder vereenvoudigen van de EU-regels voor staatssteun voor een eenvoudiger financiering van innovatieve projecten, waaronder het combineren van nationale en EU-fondsen.
• - 

  De koplopersrol in marktcreërende innovatie opnemen: De Commissie stelt voor een volwaardige Europese Innovatieraad op te richten als enig contactpunt voor veelbelovende en baanbrekende technologieën, en voor innovatieve ondernemingen met opschalingspotentieel. De Europese Innovatieraad bouwt voort op de 2,7 miljard pilootfase in 2018-2020, met het oog op het helpen opsporen en opschalen van snelle en risicovolle innovaties met een groot potentieel om geheel nieuwe markten te creëren.
• - 

  Opzetten van Europese onderzoeks- en innovatiemissies met gedurfde en ambitieuze doelstellingen en een grote Europese meerwaarde in samen met de lidstaten, belanghebbenden en burgers te bepalen gebieden. Die kunnen variëren van de bestrijding van kanker tot schoon vervoer of plasticvrije oceanen. De missies bevorderen investeringen en sector- en wetenschappelijke discipline-overschrijdende deelname, om gezamenlijk uitdagingen te overwinnen. Ze moeten synergie creëren met onderzoeks- en innovatiestrategieën op nationaal, regionaal en lokaal niveau

Achtergrond

Met maar 7 % van de wereldbevolking is Europa goed voor 20 % van de wereldwijde O&O-investeringen, een derde van alle wetenschappelijke publicaties van hoge kwaliteit en bekleedt Europa een wereldwijd toonaangevende positie in industriële sectoren zoals farmaceutische producten, chemie, de werktuigbouw en de mode.

Europa is redelijk sterk in waarde toevoegen aan of behouden van bestaande producten, diensten en processen, wat bekend staat als incrementele innovatie. Dit hebben we waargenomen in uiteenlopende sectoren zoals ruimtevaart, farmaceutica, elektronica, hernieuwbare energie, biogebaseerde industrieën en geavanceerde werktuigbouw. We hebben ook vooruitgang geboekt bij het steunen van innovatie door middel van sleuteltechnologieën, zoals robotica, fotonica en biotechnologie. Deze technologieën kunnen worden gebruikt en toegepast in veel verschillende industrieën en zijn van cruciaal belang voor de aanpak van belangrijke maatschappelijke uitdagingen.

Maar Europa loopt ook achter in veel gebieden. EU-bedrijven besteden minder aan innovatie dan hun concurrenten (1,3 % van het bbp, versus 1,6 % in China, 2 % in de Verenigde Staten, 2,6 % in Japan en 3,2 % in Zuid-Korea). Durfkapitaal blijft in Europa onvoldoende ontwikkeld. In 2016 hebben durfkapitalisten ongeveer 6,5 miljard euro geïnvesteerd in de EU, tegenover 39,4 miljard euro in de VS, en durfkapitaalfondsen zijn in Europa te klein: gemiddeld 56 miljoen euro tegenover 156 miljoen euro in de VS. Hierdoor verhuizen bedrijven naar ecosystemen waar zij meer kansen hebben om snel te groeien. De EU telt slechts 26 “eenhoorn-start-ups” (dat zijn start-ups met een marktwaardering van meer dan 1 miljard USD), tegenover 109 in de Verenigde Staten en 59 in China. De overheidsinvesteringen in de hele EU blijven achter bij de doelstelling van 3 % van hun bbp, de intensiteit is nog steeds ongelijk verdeeld tussen de EU-regio's, en investeringen en onderzoek zijn sterk geconcentreerd in West-Europa. En 40 % van de beroepsbevolking in Europa heeft behoefte aan bijscholing van digitale vaardigheden.

Technologiegedreven innovatie, digitalisering en wereldwijde megatrends zoals kunstmatige intelligentie en de circulaire economie bieden grote kansen maar brengen ook nieuwe uitdagingen mee. De wereldwijde concurrentie neemt toe en bedreigt de leidende concurrentiepositie van Europa in belangrijke industriële sectoren. Europa moet haar innovatievermogen verhogen om de Europese manier van leven te behouden en te verbeteren.

Meer informatie

Mededeling: Een nieuwe Europese agenda voor onderzoek en innovatie: de kans voor Europa om de toekomst vorm te geven

Informatieblad: Een nieuwe agenda voor onderzoek en innovatie: Bijdrage van de Commissie aan de Leidersagenda

Informatieblad: Succesverhalen over onderzoek en innovatie in de EU

IP/18/3736