Vaccinatie: zorg om de te lage vaccinatiegraad in de EU
Het aantal gevallen van mazelen is in de EU in slechts één jaar verdrievoudigd. De EP-leden maken zich zorgen over de gevolgen van een lagere vaccinatiegraad.
Wat hebben pokken, polio, mazelen, bof en waterpokken met elkaar gemeen? Het zijn ziekten die door een vaccin kunnen worden voorkomen en die tot veel sterfgevallen kunnen leidenen ernstige complicaties kunnen achterlaten, zoals blindheid en verlamming.
Dankzij wijdverspreide vaccinatie zijn pokken uitgeroeid en dit zal naar verwachting binnenkort ook het geval zijn met polio, tenminste als de huidige inspanningen worden volgehouden. Andere ziekten zijn er nog steeds, maar hun bereik werd beperkt door immunisatie. Zoals bij mazelen. Vóór de introductie van het vaccin in de vroege jaren zestig, kwamen jaarlijks 2,6 miljoen mensen om het leven door de mazelen - een zeer besmettelijk virus verspreid door de lucht of geïnfecteerde oppervlakten. In 2016 leidde de ziekte volgens de Wereldgezondheidsorganisatie tot de dood van 89.780 mensen, het laagste cijfer tot nu toe.
Vaccinatie blijft één van de belangrijkste hulpmiddelen. Het zorgt elk jaar voor 2 tot 3 miljoen minder sterfgevallen en nog eens 1,5 miljoen sterfgevallen kunnen worden vermeden als de dekking wordt verhoogd.
Gevallen van mazelen in één jaar verdrievoudigd
Hoewel het aantal gevallen van mazelen en de hieruit volgende sterfgevallen in de wereld afnemen, werden in 2017 14.451 gevallen van mazelen gemeld in de EU, dat is drie keer meer dan in 2016 (4643). Roemenië en Italië waren de landen met het grootste aantal gevallen en 87% van de gevallen was bij niet-gevaccineerde personen (2017). In België waren er 368 en in Nederland 16 gevallen van mazelen in 2017. Mazelen zorgden voor 50 sterfgevallen in de EU in de afgelopen 2 jaar.
Waarom neemt het aantal gevallen van mazelen toe?
De meest effectieve maatregel om de verspreiding van de mazelen te voorkomen, is door ervoor te zorgen dat 95% van de bevolking wordt gevaccineerd met het bof, mazelen en rode hond (BMR) -vaccin. In de EU slaagden enkel Kroatië, Hongarije, Litouwen, Portugal, Slowakije, Spanje en Zweden er indat streefcijfer in 2016 te behalen. In België was 85% en in Nederland 91% van de bevolking gevaccineerd.
Leden waarschuwen voor daling vaccinatiegraad
Op 19 april namen de EP-leden een resolutie aan waarin zij hun bezorgdheid uitten over onvoldoende dekking in Europa en de gevolgen daarvan voor de volksgezondheid. Zij verwelkomen ook de gezamenlijke aanbestedingsovereenkomst, waardoor de aanschaf van vaccins goedkoper zal zijn voor de lidstaten.
Verschillende nationale beleidsmaatregelen wat betreft vaccinatie, stijgende prijzen van vaccins en het weigeren van inenten zijn enkele van de factoren die zorgen voor de verschillen in immuniteitsniveaus tussen EU-landen.
In de resolutie vragen de EP-leden de Volksgezondheidscommissie om een meer geharmoniseerde planning voor vaccinatie in de hele EU en om de steun voor nationale vaccinatie-initiatieven te versterken. Zij verwelkomen ook de gezamenlijke aanbestedingsovereenkomst, waardoor de aanschaf van vaccins goedkoper zal zijn voor de lidstaten.
Minder inenten
De EP-leden zijn vooral bezorgd over de weigering van mensen om gevaccineerd te worden of hun kinderen toestemming te geven om dat te doen. "Te veel ouders verlaten vaccinaties, verschillende infectieziekten komen weer terug", zei Elena Gentile (S&D, IT), een van de zeven corapporteurs, na de stemming in maart in de ENVI-commissie.
Mensen vermijden of weigeren vaccins door de perceptie dat vaccins niet belangrijk zijn (tientallen jaren van wijdverbreide vaccinatie hebben de voordelen ervan in Europa onzichtbaar gemaakt), dat ze niet veilig zijn of dat ze gevaarlijke bijwerkingen hebben. Ondanks dat meerdere wetenschappelijke studies geen verband vinden tussen de BMR en autisme, komen deze beschuldigingen nog steeds voor op websites, forums en sociale media.
In de resolutie verwelkomen de leden het gemeenschappelijk actieplan voor vaccinatie, presenteren zij verschillende maatregelen om de transparantie van de evaluatie van de veiligheid van vaccins te vergroten en pleiten zij voor meer communicatie- en bewustmakingscampagnes ter bestrijding van valse informatie over vaccinatie.
Volgende stappen
Verwacht wordt dat de Europese Commissie voor de zomer maatregelen zal presenteren voor samenwerking tegen ziekten die door vaccins kunnen worden voorkomen.
Lees ons overzicht met uitleg over hoe de EU de volksgezondheid verbetert.