Joint Declaration by the EU High Representative for Foreign Affairs and Security Policy and the Secretary General of the Council of Europe on the European and World Day against the Death Penalty
Op de Europese en de Werelddag tegen de doodstraf, herhalen de Raad van Europa i en de Europese Unie i dat zij de doodstraf in alle gevallen en in alle omstandigheden ondubbelzinnig en met klem veroordelen. De doodstraf is onverenigbaar met de menselijke waardigheid. De doodstraf is onmenselijk en onterend, heeft geen bewezen afschrikwekkend effect, en maakt juridische fouten onomkeerbaar en fataal.
De afschaffing van de doodstraf is een markante verwezenlijking in Europa en in alle lidstaten van de Europese Unie en de Raad van Europa een feit. Het afschaffen van de doodstraf bij wet of in de praktijk is een voorwaarde voor het lidmaatschap van de Raad van Europa en het absolute verbod op de doodstraf onder alle omstandigheden is opgenomen in het Handvest van de grondrechten i van de Europese Unie. Het herinvoeren van de doodstraf door een lidstaat zou indruisen tegen de fundamentele waarden en verplichtingen die ten grondslag van beide organisaties liggen. De Raad van Europa en de Europese Unie roepen alle Europese landen i op over te gaan tot ratificatie van de protocollen bij het Europees Verdrag i inzake de rechten van de mens, die de doodstraf verbieden. Zij dringen er bij Belarus, het enige Europese land dat de doodstraf nog steeds toepast, op aan een moratorium in te voeren als belangrijke stap om het land dichter bij de pan-Europese rechtsnormen te brengen.
De Raad van Europa en de Europese Unie herhalen hun krachtige oproep aan alle landen van de wereld die de doodstraf nog steeds toepassen om onmiddellijk een moratorium op executies in te stellen als eerste stap in de richting van de afschaffing ervan, en de uitgesproken doodvonnissen om te zetten in gevangenisstraffen. Al deze landen blijven hoe dan ook aan het internationaal recht gebonden en mogen dus, onder andere, geen executies uitvoeren van minderjarigen, personen met een psychische aandoening of een verstandelijke handicap, of in andere gevallen dan voor de ernstigste misdrijven (met name mogen er geen executies worden uitgevoerd van mensen die zijn veroordeeld wegens economische delicten of strafbare feiten in verband met drugshandel). Ook mag geen executie plaatsvinden zonder dat de naaste familieleden en de advocaten van de betrokkene behoorlijk zijn geïnformeerd.
De Raad van Europa en de Europese Unie zijn ingenomen met de wereldwijde tendens tot afschaffing van de doodstraf, die er al toe heeft geleid dat twee derde van alle landen de doodstraf bij wet of in de praktijk heeft afgeschaft. Dit mondiale momentum moet worden aangegrepen om de landen die de doodstraf nog steeds uitvoeren mee aan boord te krijgen. De Raad van Europa en de Europese Unie zullen zich voor de Verenigde Naties i blijven inzetten om de wereldwijde tendens tot afschaffing te steunen. Zij zullen alle mogelijke middelen inzetten ter bestrijding van foltering en andere ernstige schendingen van de mensenrechten met betrekking tot de oplegging en uitvoering van de doodstraf.