Europese migratieagenda: Commissie roept alle partijen op om positieve ontwikkeling voort te zetten en meer inspanningen te leveren

Met dank overgenomen van Europese Commissie (EC) i, gepubliceerd op dinsdag 13 juni 2017.

Vooruitlopend op de Europese Raad i van volgende week presenteert de Commissie i vier voortgangsverslagen over de maatregelen die in het kader van de Europese migratieagenda zijn genomen om de migratiestromen te stabiliseren en de buitengrenzen beter te beheren.

De meeste lidstaten hebben aangetoond dat herplaatsing werkt als de politieke wil er is. Daarom roept de Commissie de lidstaten die nog niet aan hun wettelijke verplichtingen hebben voldaan, op dit alsnog te doen en op billijke en evenredige wijze aan de regeling bij te dragen. Ook pleit de Commissie er eens te meer voor om meer vaart te zetten achter de operationalisering van de Europese grens- en kustwacht i en zo snel mogelijk te voorzien in de aanhoudende tekorten aan personele middelen en uitrusting. De verklaring EU-Turkije levert nog steeds resultaat op: het aantal overtochten naar Griekenland is blijvend beperkt en meer dan 6 000 Syriërs is een veilige en legale mogelijkheid geboden om naar Europa te komen. De partijen moeten zich echter blijven inspannen om ervoor te zorgen dat de verklaring ten volle wordt uitgevoerd. Het is met name zaak de behandeling van asielaanvragen in Griekenland te verbeteren.

Frans Timmermans i, eerste vicevoorzitter van de Europese Commissie, zei hierover: “Twee jaar na de start van de Europese migratieagenda beginnen onze gezamenlijke inspanningen om de migratiestromen in goede banen te leiden, vrucht af te werpen. Maar de achterliggende oorzaken van migratie naar Europa spelen nog steeds en de Middellandse Zee is nog steeds het toneel van menselijke tragedies. Nu de weersomstandigheden beter worden, moeten we onze gezamenlijke inspanningen verdubbelen, of het nu gaat om onze samenwerking met derde landen, het beschermen van de buitengrenzen van de EU, het samen opvangen van mensen die een toevluchtsoord nodig hebben, of om het waarborgen dat wie niet in de EU mag blijven, snel terugkeert. We kunnen migratie in Europa alleen doeltreffend beheren als we allemaal samenwerken in een geest van solidariteit en het besef van onze verantwoordelijkheid.”

Dimitris Avramopoulos i, commissaris voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap: “Onze Unie is gebaseerd op solidariteit en gedeelde verantwoordelijkheid. Op deze grondbeginselen stoelt al ons beleid en migratie is daarop geen uitzondering. We kunnen en zullen de lidstaten met een buitengrens niet in de steek laten. En wat herplaatsing betreft, kan ik niet duidelijk genoeg zijn: de uitvoering van de Raadsbesluiten inzake herplaatsing is een wettelijke plicht, geen keuze.

Herplaatsing en hervestiging: iedereen moet bijdragen

Het tempo van de herplaatsingen ligt in 2017 beduidend hoger dan een jaar eerder: sinds januari zijn bijna 10 300 personen herplaatst - bijna vijf maal zoveel als in dezelfde periode in 2016. Op 9 juni bedroeg het totale aantal herplaatsingen 20 869 (13 973 uit Griekenland, 6 896 uit Italië). Nu bijna alle lidstaten herplaatsingen vanuit Italië en Griekenland verrichten, kunnen alle migranten die daarvoor in aanmerking komen, in september 2017 zijn herplaatst (momenteel zijn in Griekenland circa 11 000 personen geregistreerd, in Italië gaat het om circa 2 000 personen; degenen die in 2016 en 2017 zijn aangekomen, moeten nog worden geregistreerd). Hoe dan ook blijven de lidstaten ook na september gehouden aan de wettelijke plicht tot herplaatsing: de Raadsbesluiten inzake herplaatsing gelden voor alle personen die uiterlijk op 26 september 2017 in Griekenland of Italië aankomen en in aanmerking komende aanvragers moeten vervolgens binnen een redelijke termijn worden herplaatst.

De laatste maanden heeft de Commissie de lidstaten die nog niemand hebben herplaatst, of geen toezeggingen voor herplaatsing doen, meermaals opgeroepen hiertoe over te gaan. Ondanks deze herhaalde oproepen hebben Tsjechië, Hongarije en Polen nog niet de nodige actie ondernomen, wat in strijd is met hun wettelijke verplichtingen uit hoofde van de Raadsbesluiten en hun toezeggingen aan Griekenland, Italië en de andere lidstaten. Zoals vermeld in het vorige verslag over herplaatsing en hervestiging, heeft de Commissie dan ook besloten om inbreukprocedures in te leiden tegen deze drie lidstaten.

Wat hervestiging betreft, ligt de EU wel op schema: van de 22 504 hervestigingen die in juli 2015 zijn overeengekomen, is al bijna drie kwart (16 419) uitgevoerd. In mei 2017 werd opnieuw een recordaantal hervestigingen bereikt, toen bijna 1 000 Syrische vluchtelingen de mogelijkheid kregen om op veilige en legale wijze naar Europa te komen. In totaal zijn nu 6 254 mensen op grond van de verklaring vanuit Turkije hervestigd.

Verklaring EU-Turkije: concrete resultaten van gezamenlijk migratiebeheer

Meer dan een jaar nadat de staatshoofden en regeringsleiders van de EU en Turkije een akkoord sloten over de verklaring EU-Turkije blijft dit instrument, ondanks de uitdagingen, concrete resultaten opleveren en worden de migratiestromen langs de oostelijke Middellandse Zeeroute doeltreffend beheerd.

Momenteel maken per dag nog geen 50 mensen de oversteek van Turkije naar de Griekse eilanden en niettegenstaande de recente tragedies, is het aantal doden in de Egeïsche Zee aanzienlijk gedaald. Over het geheel genomen is het aantal nieuwe aankomsten met 97 % afgenomen sinds de verklaring operationeel werd. Het tempo van de terugkeeroperaties trekt iets aan. Sinds het vorige verslag, van maart, zijn er nog eens 311 migranten teruggekeerd, waarmee het totale aantal teruggekeerde migranten uitkomt op 1 798. Er komen echter nog steeds meer mensen op de Griekse eilanden aan dan er naar Turkije terugkeren en de opvangstructuur op de eilanden staat dan ook onder druk. Om terugkeer te bevorderen en de omstandigheden op de eilanden te verbeteren, zijn extra inspanningen nodig van de Griekse autoriteiten, de betrokken EU-agentschappen en de lidstaten.

Ook op andere gebieden wordt voortgang geboekt met de verklaring. De EU en Turkije blijven zich inspannen om de financiële steunverlening in het kader van de faciliteit voor vluchtelingen in Turkije te versnellen. Bijna alle financiering voor 2016-2017 is nu toegewezen (2,9 miljard euro van in totaal 3 miljard euro) en er zijn overeenkomsten ondertekend voor in totaal 1,57 miljard euro. Momenteel ontvangen 600 000 vluchtelingen in Turkije steun via het sociale vangnet voor noodgevallen en het aantal Syriërs dat wordt gesteund met rechtstreekse geldoverdrachten, zal naar verwachting oplopen tot 1,3 miljoen.

De Commissie heeft haar inspanningen opgevoerd om de operationele standaardprocedures voor de vrijwillige regeling voor toelating op humanitaire gronden spoedig te kunnen afronden. Ook blijft zij Turkije aansporen om te voldoen aan de zeven resterende criteria voor visumliberalisering.

Europese grens- en kustwacht: versnelde operationalisering nodig

De afgelopen maanden is nadere voortgang geboekt bij het operationeel maken van de Europese grens- en kustwacht. Nu 1 600 functionarissen de nationale strijdkrachten in Griekenland (944), Italië (402), Bulgarije (166) en Spanje (65) ondersteunen, zijn de EU-buitengrenzen beter beschermd dan ooit tevoren. Het Europees Grens- en kustwachtagentschap heeft de kwetsbaarheidsbeoordelingen van de buitengrenzen van de Schengenstaten voltooid en aan 20 Schengenstaten zijn concrete aanbevelingen gericht. Er zijn opnieuw vorderingen geboekt bij de onderhandelingen met Servië over de statusovereenkomst en de Commissie wil binnenkort onderhandelingen starten met andere buurlanden, waaronder Albanië, Bosnië en Herzegovina, en Montenegro.

Het tempo van de door de Europese grens- en kustwacht georganiseerde terugkeeroperaties is verder gestegen. In 2017 zijn tot dusver 6 799 irregulier verblijvende migranten teruggezonden: een toename van meer dan 157 % ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. De lidstaten moeten echter snel intensiever gebruik gaan maken van de versterkte terugkeercapaciteit van het agentschap, zodat de aangeboden ondersteuning bij de organisatie van terugkeeroperaties ten volle wordt benut. Ook moeten de lidstaten extra inspanningen leveren om gehoor te geven aan verzoeken om middelen in te zetten voor lopende operaties en te voorzien in de behoefte aan personeel en technische uitrusting. De betrokken tekorten moeten zo snel mogelijk worden verholpen, met het oog op de continuïteit van de lopende operaties en volledige beschikbaarheid van de snel inzetbare pools. Daarbij gaat het met name om de pool voor uitrusting, waaraan nog maar 14 lidstaten hebben bijgedragen.

Partnerschapskader en centrale Middellandse Zeeroute: concrete vooruitgang

De Commissie maakt vandaag ook bekend welke resultaten en lessen het partnerschapskader inzake migratie, dat een jaar geleden is gestart, heeft opgeleverd. Er is vooruitgang geboekt wat betreft de bestrijding van mensensmokkelaars, dankzij nauwere samenwerking met belangrijke landen in Afrika bij de aanpak van migratiestromen langs de centrale Middellandse Zeeroute. Daarbij krijgt met name de samenwerking met Libië veel aandacht. Het EU-trustfonds wordt gebruikt voor beleidsprioriteiten. In dat kader is in één jaar circa 1,9 miljard euro vrijgemaakt voor 118 projecten die de achterliggende oorzaken van migratie aanpakken en moeten bijdragen tot beter migratiebeheer in de landen van herkomst en doorreis. Op een aantal gebieden zijn echter aanvullende inspanningen nodig, met name ter bevordering van terugkeer naar en overname door partnerlanden (zie het persbericht voor meer informatie).

Meer informatie

Dertiende verslag over herplaatsing en hervestiging

Mededeling: Dertiende verslag over herplaatsing en hervestiging

Bijlage 1: Herplaatsingen vanuit Griekenland

Bijlage 2: Herplaatsingen vanuit Italië

Bijlage 3: Herplaatsingen vanuit Italië en Griekenland

Bijlage 4: Hervestigingen: stand van zaken

Informatieblad: Herplaatsing en hervestiging

Informatieblad: Aanpak van de vluchtelingencrisis: financiële steun van de EU aan Griekenland

De Europese migratieagenda

Besluit van de Raad over de herplaatsing van 40 000 personen vanuit Italië en Griekenland

Besluit van de Raad over de herplaatsing van 120 000 personen vanuit Italië en Griekenland

Conclusies van de Raad inzake de hervestiging van 20 000 personen die internationale bescherming nodig hebben

Verklaring EU-Turkije van 18 maart 2016

Zesde verslag over de vooruitgang bij de uitvoering van de Verklaring EU-Turkije

Mededeling: Zesde verslag over de vooruitgang bij de uitvoering van de Verklaring EU-Turkije

Bijlage: Voortgang bij de uitvoering van het gezamenlijke actieplan

Informatieblad: Faciliteit voor vluchtelingen in Turkije

Eerste jaarverslag over de Faciliteit voor vluchtelingen in Turkije

Operationele uitvoering van de verklaring EU-Turkije: Toezeggingen en inzet van de lidstaten voor Frontex- en EASO-operaties - terugkeer en hervestiging

Verklaring EU-Turkije van 18 maart

Actieplan EU-Turkije van 15 oktober, in werking sinds 29 november

Aanwijzing van de EU-coördinator

Vierde verslag over het operationeel maken van de Europese grens- en kustwacht

Mededeling: Vierde verslag over het operationeel maken van de Europese grens- en kustwacht

Informatieblad: Europa's buitengrenzen beter beveiligen: de Europese grens- en kustwacht

Europa's buitengrenzen beter beveiligen: website van de Europese Commissie

Website van het Europees grens- en kustwachtagentschap (Frontex)

IP/17/1587

 

Contactpersoon voor de pers:

Voor het publiek: Europe Direct per telefoon 00 800 67 89 10 11 of e-mail