Persbriefing na afloop van de zitting van de Commissie van 3 mei 2017
Dames en heren,
Het is mij een groot genoegen u hier vandaag te treffen.
Vijf maanden geleden legde ik mijn eerste verklaring in deze perszaal af. In de tussenliggende periode heb ik nauw samengewerkt met voorzitter Juncker, zijn team en alle diensten van de Commissie, met voorzitter Tusk en zijn team, de lidstaten, het Europees parlement, voorzitter Tajani en Guy Verhofstadt, en de nationale parlementen.
Samen met mijn team heb ik overlegd met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven in elke lidstaat, met vakbonden en met het maatschappelijk middenveld. En dat zullen we blijven doen.
Het harde werken heeft vrucht afgeworpen: afgelopen zaterdag werd onze gezamenlijke inspanning beloond, toen de 27 leiders en de voorzitters van de drie instellingen eensgezind duidelijke richtsnoeren voor de onderhandelingen vaststelden.
Op basis van deze politieke richtsnoeren komt de Commissie vandaag met een aanbeveling voor onderhandelingsrichtsnoeren. Overeenkomstig de tweefaseaanpak hebben deze richtsnoeren alleen betrekking op de eerste fase van de onderhandelingen.
Onze aanbeveling maakt duidelijk waar we bij het afronden van de eerste fase van de onderhandelingen willen uitkomen, met name wat betreft de rechten van burgers, de financiële regeling en de nieuwe buitengrenzen. Ik zal bijzondere aandacht besteden aan de situatie in Ierland en breng volgende week ook een bezoek aan dat land.
Het Verenigd Koninkrijk moet de komende weken en maanden heel veel tijd en energie besteden aan deze drie aangelegenheden. Dat vergroot de kans op een akkoord.
Er zijn stemmen die beweren dat de brexit geen materiële gevolgen zou hebben of dat de onderhandelingen snel en pijnloos kunnen verlopen.
Dat is niet geval. We hebben behoefte aan verstandige oplossingen en aan juridische precisie. En dat zal tijd vergen.
***
En dan nu een paar woorden over de inhoud van deze onderhandelingsrichtsnoeren.
-
1.Rechten van de burger
Dit is onze prioriteit. Er zijn meer dan 4 miljoen Europeanen die in het Verenigd Koninkrijk wonen en Britse burgers die op het grondgebied van de 27 wonen.
Ons doel is duidelijk: de manier van leven van deze mannen, vrouwen en hun familieleden mag nooit in het gedrang komen.
Wie willen we beschermen?
Niet alleen degenen die momenteel in het Verenigd Koninkrijk wonen of werken, maar ook:
-
-degenen die er in het verleden hebben gewoond of gewerkt;
-
-degenen die er voor de datum van terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk nog gaan wonen en werken;
-
-hun familieleden.
En dat geldt evenzeer voor Britse burgers die in een van de 27 lidstaten van de Europese Unie wonen en werken.
Welke rechten willen we beschermen?
Niet alleen het recht van verblijf, maar ook de rechten die betrekking hebben op:
-
-toegang tot de arbeidsmarkt;
-
-toegang tot onderwijs;
-
-toegang tot gezondheidszorg;
-
-erkenning van diploma's en kwalificaties.
Al deze rechten moeten worden beschermd en gegarandeerd op basis van het EU-recht, waarvan het Hof van Justitie van de Europese Unie de eerbiediging waarborgt.
-
2.De financiële regeling
Ons doel is duidelijk en de Europese Raad heeft dat zaterdag nog eens bevestigd: het Verenigd Koninkrijk moet in het kader van één alomvattende financiële regeling, die alle financiële betrekkingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk bestrijkt, alle verbintenissen nakomen die het land als lidstaat is aangegaan.
Daarbij gaat het noch om straf noch om een exitheffing.
-
-De EU en het Verenigd Koninkrijk hebben zich er wederzijds toe verbonden programma's en projecten te financieren.
-
-We hebben samen voor die programma's gekozen. We doen er samen ons voordeel mee. We financieren ze samen.
-
-Het gaat om geld dat is vastgelegd voor projecten in heel Europa. Daarbij zijn duizenden autoriteiten, bedrijven en projectontwikkelaars betrokken. U kunt zich voorstellen welke politieke en juridische problemen bij onderbreking of voortijdige beëindiging van deze programma's zouden ontstaan.
-
-We moeten de rekening opmaken. Niet meer en niet minder.
Nogmaals: het gaat niet om straf. Het gaat evenmin om een factuur voor de brexit. De financiële regeling is alleen bedoeld om de rekening op te maken.
In deze eerste fase zullen we er steeds naar streven een akkoord met het Verenigd Koninkrijk te bereiken over een gedegen methode voor de berekening van zijn verplichtingen.
-
3.Governance
Het akkoord met het Verenigd Koninkrijk moet voorzien in doeltreffende mechanismen voor de tenuitvoerlegging ervan en voor geschillenbeslechting. Telkens wanneer het om EU-recht gaat, bijvoorbeeld in verband met burgers, zullen we ons op de lange termijn moeten beroepen op het Hof van Justitie van de Europese Unie.
Doen we dat niet, dan zullen de rechten die in het akkoord worden vastgesteld, met name voor burgers, slechts loze beloften zijn.
***
Dames en heren,
Deze onderhandelingen worden heel bijzonder. Veel burgers en tal van organisaties maken zich er zorgen over. We zullen daar rekening mee moeten houden door transparant op te treden.
Daarom maken we vandaag onze aanbeveling voor de onderhandelingsrichtsnoeren van de Raad bekend. We zullen tijdens het hele proces transparant te werk blijven gaan.
Transparantie kan bijdragen tot een constructief verloop van het openbare debat en een constructieve aanpak van deze onderhandelingen, die hoe dan ook lastig beloven te worden. Ik vind dat de EU het hoofd altijd koel moet houden en oplossingsgericht moet blijven denken.
We moeten alles op alles zetten om een akkoord te bereiken. Dat is de geest waarin ik, gesteund door het vertrouwen van de instellingen en alle lidstaten, mij blijf inzetten.
***
De EU27 doet al het nodige om te zorgen voor een ordelijke terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk.
Het besluit van het Verenigd Koninkrijk om de Europese Unie te verlaten leidt nu al tien maanden tot onzekerheid. Daar moeten we een einde aan maken. Het is de hoogste tijd om te gaan onderhandelen. Zodra het Verenigd Koninkrijk klaar is om aan te schuiven, nemen we plaats aan de onderhandelingstafel.
De tijd loopt.
SPEECH/17/1205