Forum voor Democratie (FVD)

Forum voor Democratie (FVD) werd op 25 september 2016 een politieke partij, na eerder, in februari 2015, te zijn opgericht als denktank. Kern van het programma is het invoeren van diverse vormen van directe democratie zoals referenda en gekozen bestuurders, en het versterken en/of terugwinnen van de nationale soevereiniteit. De partij keert zich tegen een gesloten bestuurscultuur. Politiek leider is Thierry Baudet i.

FVD behaalde bij de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 i drie zetels. In de Eerste Kamer heeft de partij momenteel twee zetels. In het Europees Parlement heeft FVD geen vertegenwoordiger.

FVD maakt deel uit van de oppositie.

Inhoudsopgave van deze pagina:

1. Kerngegevens FVD
2. Zetels
3. FvD en Tweede Kamerverkiezingen
4. FvD en Eerste Kamerverkiezingen
5. Beginselen
6. Bestuursvorm
7. Historische ontwikkeling

FVD neemt sinds 2016 deel aan de Tweede Kamerverkiezingen i. Hoeveel zetels haalde de partij per verkiezing en welk kabinet werd vervolgens gevormd?

Jaar	Lijsttrekker	Kandidaten	Programma	Zetels	Percentage	Regering of oppositie
2023 i	Thierry Baudet i	Lijst 2023 i	Hoop, optimisme en herstel	3	2,2
2021 i	Thierry Baudet	Lijst 2021	'Stem Nederland terug'	8	5	Oppositie, kabinet-Rutte IV i
2017	Thierry Baudet	Lijst 2017	Programma (geen titel)	2	1,8	Oppositie, kabinet-Rutte III i

Jaar	Lijsttrekker	Kandidaten	Zetels
2023	Johan Dessing	Lijst 2023	2
2019 i	Henk Otten i	Lijst 2019 i	12

Volgens de statuten van de partij is haar hoofddoel: ‘een democratischer Nederland en doorbreking van het partijkartel, onder andere door de invoering van bindende referenda i, bindende volksinitiatieven, direct gekozen burgemeesters en e-democracy’. Het bestaande systeem is in feite een 'partijkartel' volgens FVD: circa 10.000 actieve leden van gevestigde partijen die de macht verdelen, niet alleen in regering en parlement maar ook bij de gemeenten, de publieke omroep, de zorg en andere instanties. Om dat kartel te doorbreken wil Forum bindende referenda en directe verkiezing van burgemeesters invoeren, maar ook meer partijloze bestuurders rekruteren. Het lidmaatschap van de Europese Unie, het Schengenverdrag (open grenzen zonder controle van personen) en de voorrang van Europees recht boven nationaal recht zouden in een referendum aan de bevolking voorgelegd moeten worden.

Binnen de partij is de algemene vergadering het hoogste orgaan. Tijdens deze vergaderingen wordt het politieke beleid besproken. Ook kunnen er tijdens de vergadering resoluties worden aangenomen over het politieke beleid en over organisatorische zaken. Daarnaast bevestigen of wijzigen de leden op deze vergadering het verkiezingsprogramma, de lijsttrekker i en de kandidatenlijst.

Partijbestuur

Het partijbestuur bestaat uit ten minste drie stemhebbende leden. De leden van het partijbestuur worden benoemd door de algemene vergadering uit een bindende voordracht van één of meer kandidaten, die wordt opgesteld door het partijbestuur. De algemene vergadering kan aan die voordracht het bindend karakter ontnemen door een besluit, genomen met ten minste twee derden van de uitgebrachte stemmen in een vergadering waarin ten minste twee derden van de stemgerechtigde leden van de algemene vergadering aanwezig of vertegenwoordigd zijn.

Oprichting

Forum voor Democratie werd op 25 september 2016 een politieke partij, na eerder, in februari 2015, te zijn opgericht als denktank. De omzetting van de denktank in een politieke partij was een reactie op het vermeende negeren van de uitslag van het referendum over het associatieverdrag van de EU met Oekraïne. Samen met Henk Otten en Rob Rooken richtte Baudet de partij op.

Verkiezingsuitslagen en conflicten in de partij

In februari 2018 liet Baudet critici zoals bestuursadviseur Robert de Haze Winkelman i (oud-senator voor de VVD i) royeren. Dit was een resultaat van een oplopende spanning tussen de twee verschillende vleugels binnen de partij. De ene kant was meer conservatief-liberaal en bestond voor een belangrijk deel uit voormalig VVD'ers. De andere kant was meer radicaal-conservatief en had meer affiniteit met de PVV i dan met de VVD of het CDA. i Als gevolg zeiden een aantal leden van de partij hun lidmaatschap op.

In maart 2019 werd Forum voor Democratie de grote winnaar van de Provinciale Statenverkiezingen. Daarmee kwam de partij na de Eerste Kamerverkiezingen i in één keer met twaalf leden in de Eerste Kamer terecht.

In het voorjaar van 2019 brak er een tweede conflict uit binnen de partij. Penningmeester en eerste kandidaat voor de Eerste Kamer, Henk Otten i, bekritiseerde Baudet's 'rechtse' uitspraken in NRC Handelsblad. Vervolgens beschuldigde Baudet Otten ervan "een greep in de kas" van de partij te hebben gedaan en overheidssubsidie eigengereid besteed te hebben. In juli werd Otten geroyeerd. Twee Eerste Kamerleden sloten zich bij hem aan en vormden samen de fractie-Otten i.

Eind november 2020 lekten er app-gesprekken van de JFVD i, waarin rechts-extremistische en antisemitische uitspraken waren gedaan. Nadat Baudet had geweigerd op te treden tegen de jongerenorganisatie, deed hij tijdens een diner met de partijtop uitspraken die als antisemitisch opgevat werden. Een groot deel van de partijtop keerde zich vervolgens tegen hem. Baudet kondigde zijn vertrek als leider aan, maar kwam snel op zijn besluit terug. Hij liet een ledenpeiling organiseren, waarin hij ruime steun kreeg. Diverse senatoren, de fractieleden in het EP en Statenleden verlieten daarna de partij. In de Eerste Kamer vormden zeven oud-FVD Kamerleden de nieuwe fractie-Nanninga i.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 behaalde de partij acht zetels. Drie maanden later splitsten drie Kamerleden zich echter af om de nieuwe groep-Van Haga i te vormen. Het drietal splitste zich af omdat er, naar eigen zeggen, een verschil van inzicht was ontstaan over de manier waarop politiek bedreven wordt. Kort daarvoor had Wybren van Haga i al publiekelijk afstand genomen van partijleider Baudet vanwege een FVD-poster op Bevrijdingsdag waarop het logo van Stichting 4 en 5 mei gebruikt werd om aan te geven dat vrijheid sinds de coronamaatregelen 'eerder herdacht dan gevierd zou moeten worden'.

In maart 2022 verlieten twee van de drie overgebleven senatoren in de Eerste Kamer, Theo Hiddema i en Paul Frentrop i, de FVD-fractie om door te gaan als de fractie-Frentrop i. Reden was de keuze van de FVD-fractie om de toespraak van de Oekraïnse president Zelenski in de Tweede Kamer niet bij te wonen. Als gevolg hiervan bleef Johan Dessing i als enig FVD-Eerste Kamerlid over.

Bij de Eerste Kamerverkiezingen van 30 mei 2023 behaalde FVD twee zetels. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 behaalde FVD drie zetels.

Meer over

Kijk voor meer informatie over FVD op de website van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen.