Vragen en antwoorden over het Europees solidariteitskorps

De Europese Commissie i lanceert vandaag het Europees solidariteitskorps

Zie IP/16/4165 en MEMO/16/4166

Wat is het idee achter het Europees solidariteitskorps?

De Europese Unie i is gebouwd op solidariteit: solidariteit tussen de burgers, solidariteit over de grenzen tussen de lidstaten heen en solidariteit bij de activiteiten binnen en buiten de Unie. Solidariteit is een gedeelde waarde waaraan in de hele Europese samenleving zeer veel belang wordt gehecht.

Voorzitter Juncker i kondigde in zijn toespraak over de Staat van de Unie van 2016 de oprichting van het korps als volgt aan: "Vaak zijn we in noodsituaties het meest geneigd tot solidariteit. Toen de heuvels in Portugal in lichterlaaie stonden, werden de vlammen geblust door Italiaanse vliegtuigen. Toen door overstromingen in Roemenië de elektriciteit uitviel, zorgden Zweedse generatoren voor licht. Toen duizenden vluchtelingen aanspoelden op de kust van Griekenland, boden Slowaakse tenten onderdak. In diezelfde geest stelt de Commissie vandaag de oprichting van een Europees solidariteitskorps voor."

Het doel van het Europees solidariteitskorps is jongeren de kans te bieden deel te nemen aan een reeks solidariteitsacties om moeilijke situaties aan te pakken in de hele EU. Deelname is niet alleen nuttig voor jongeren, maar helpt ook nationale en lokale overheden, niet-gouvernementele organisaties en bedrijven het hoofd te bieden aan verschillende uitdagingen en crises.

Wat is het Europees solidariteitskorps?

Met financiële steun van de Commissie kunnen organisaties, zowel lokale overheden als niet-gouvernementele organisaties of bedrijven, die betrokken zijn bij solidariteitsacties jongeren inzetten voor vrijwilligerswerk, voor een stage, leerlingplaats of opleiding, op voorwaarde dat zij aan de criteria voor gastorganisaties voldoen en het handvest van het Europees solidariteitskorps onderschrijven.

De deelnemers aan het solidariteitskorps kunnen op twee manieren worden ingezet. Jongeren tussen 18 en 30 jaar kunnen voor twee tot twaalf maanden deelnemen:

• - 

  als vrijwilliger - waarbij zij voltijds als vrijwilliger werken en een toelage ontvangen; of
• - 

  in leer- of werkverband - waarbij zij de kans krijgen een baan, een stage of een leerlingplaats te vinden in een breed scala aan sectoren.

In welke activiteiten voorziet het korps?

Deelnemers aan het Europees solidariteitskorps krijgen de kans mee te doen aan een breed scala van activiteiten op gebieden als onderwijs, gezondheidszorg, maatschappelijke integratie, bijstand bij de levering van voedsel, de bouw van onderdak, opvang, ondersteuning en integratie van migranten en vluchtelingen, milieubescherming of preventie van natuurrampen (met uitzondering van rampen waarop onmiddellijk moet worden gereageerd door deskundigen met meer gespecialiseerde vaardigheden en opleidingen).

Deelnemers aan het Europees solidariteitskorps zullen worden gekoppeld aan niet-gouvernementele organisaties (ngo's), lokale en nationale overheden of particuliere bedrijven die op zoek zijn naar ondersteuning van hun activiteiten.

Een deelnemer kan in een project worden geplaatst als vrijwilliger (vrijwilligersonderdeel) of in het kader van een stage, een leerlingplaats of een baan (beroepsgerelateerd onderdeel). De duurtijd ligt in ieder geval tussen twee en twaalf maanden.

Wie kan zich opgeven voor het Europees solidariteitskorps?

Alle jongeren tussen 17 en 30 jaar die EU-burger zijn of legaal in de EU verblijven kunnen zich opgeven voor het Europees solidariteitskorps. De minimumleeftijd om aan een solidariteitsproject deel te nemen is 18 jaar.

Om deel te nemen aan het beroepsgerelateerde onderdeel moeten de jongeren burger van de EU, Noorwegen of IJsland zijn. In de eerste fase van het Europees solidariteitskorps kunnen jongeren voor het vrijwilligersonderdeel zich inschrijven als zij legaal verblijven in de EU of in IJsland, Liechtenstein, Noorwegen, Turkije of de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië of als zij de nationaliteit van die landen bezitten.

Het Europees solidariteitskorps staat open voor alle jongeren, ongeacht of ze onderwijs of een opleiding volgen, een baan hebben of werkloos zijn. Het belangrijkste is hun motivatie.

Jongeren die zich opgeven voor het Europees solidariteitskorps, moeten de missieverklaring en de beginselen van het Europees solidariteitskorps onderschrijven. Die zijn gebaseerd op kernwaarden van de EU, zoals solidariteit, eerbied voor de menselijke waardigheid en de rechten van de mens, het bevorderen van een eerlijke en egalitaire samenleving zonder discriminatie en met pluralisme, tolerantie, rechtvaardigheid, solidariteit en gelijkheid. De deelnemers dragen bij aan de solidariteit tussen mensen en hebben tegelijkertijd eerbied voor hun culturen en tradities.

Hoe werkt het?

Inschrijven is eenvoudig en kan gebeuren op een specifieke webpagina via de Europese Jongerensite op: www.europa.eu/solidarity-corps

Tijdens de inschrijving wordt de deelnemers gevraagd persoonsgegevens te verstrekken, interessegebieden te specificeren en te kiezen voor het beroepsgerelateerde of het vrijwilligersonderdeel, of beide.

Wordt bij inschrijving de deelname aan een project gegarandeerd?

Nee, inschrijven biedt geen garantie op deelname aan een project. Deelname hangt immers af van de beschikbaarheid van projecten en de belangstelling van de kandidaten. Wie openstaat voor vele verschillende activiteiten en landen heeft in het algemeen meer kans op een plaats.

Hoewel onderdanen van derde landen kunnen inschrijven voor het vrijwilligersonderdeel hebben zij niet noodzakelijk alle rechten om in een ander EU-land te verblijven. Het is de verantwoordelijkheid van de deelnemende organisatie om ervoor te zorgen dat de personen die zij willen inschakelen voor een project over de nodige rechten beschikken.

Kunnen de deelnemers kiezen voor welke organisatie zij gaan werken?

Zodra de deelnemers zich hebben ingeschreven, kunnen de organisaties hun profiel raadplegen wanneer zij op zoek gaan naar kandidaten voor solidariteitsprojecten. Het staat de deelnemers vrij een aanbod van een organisatie te weigeren.

Kunnen organisaties deelnemers laten betalen om aan een project deel te nemen?

Nee. Noch deelnemende organisaties, noch bemiddelende organisaties mogen een lid van het Europees solidariteitskorps om een financiële bijdrage of inschrijvingsgeld vragen voor deelname aan het project zelf.

Welke kosten worden gedekt?

Voor een vrijwilliger worden normaliter de verblijfskosten (bijvoorbeeld de kosten voor voeding en onderdak en zakgeld), de reiskosten en verzekeringskosten gedekt.

Voor beroepsgerelateerde activiteiten (een baan, stage of leerlingplaats) wordt normaliter een arbeidsovereenkomst opgesteld en financiële steun verleend om de reiskosten te dekken (verblijfs- en reiskosten voor een sollicitatiegesprek, vergoeding voor verhuiskosten en terugreis). Er kan ook worden bijgedragen aan de kosten voor de erkenning van diploma's die eventueel nodig zijn om een baan in een ander land te kunnen uitoefenen. Welke kosten uiteindelijk gedekt zijn, kan van geval tot geval variëren.

In het geval van een baan gelden de loonvoorwaarden overeenkomstig de wetten, reglementen en collectieve overeenkomsten die gelden in het land waar de baan wordt uitgeoefend.

Voor stages en leerlingplaatsen worden dagvergoedingen betaald. Wanneer een arbeidsovereenkomst wordt gesloten, valt de deelnemer onder het openbare ziektevezekeringsstelsel van het land waar hij wordt geplaatst.

Hoe zit het met de sociale zekerheid en de verzekeringsdekking van de deelnemers?

Voor beroepsgerelateerde activiteiten (een baan, stage of leerlingplaats) wordt een arbeidsovereenkomst opgesteld. Daarom zijn de nationale arbeids- en socialezekerheidswetten van toepassing en is toegang tot de nationale openbare ziekteverzekering gewaarborgd. Voor een aanvullende verzekering, bv. voor burgerlijke aansprakelijkheid en ongevallen, moet de deelnemer zelf zorgen.

Wie vrijwilligerswerk doet, is gedekt door een levensverzekering en wordt verzekerd voor medische kosten, evacuatie en repatriëring, burgerlijke aansprakelijkheid, verlies/diefstal van documenten en reistickets.

Aan welke activiteiten kunnen de deelnemers van het Europees solidariteitskorps meedoen?

De deelnemers aan het Europees solidariteitskorps kunnen worden ingezet voor een breed scala van activiteiten. Die kunnen verband houden met diensten van algemeen belang op gebieden als:

• - 

  burgerschap en democratische participatie;
• - 

  milieu- en natuurbescherming;
• - 

  gezondheid en welzijn;
• - 

  onderwijs en opleiding;
• - 

  werkgelegenheid en ondernemerschap;
• - 

  creativiteit en cultuur;
• - 

  lichamelijke opvoeding en sport;
• - 

  sociale bijstand en welzijn;
• - 

  opvang en integratie van vluchtelingen en migranten;
• - 

  preventie van en wederopbouw na rampen.

Activiteiten bij rampen waarbij onmiddellijk moet worden gereageerd, bijvoorbeeld bosbranden en stedelijke zoek- en reddingsoperaties, zijn uitgesloten omdat voor die activiteiten hoog opgeleide specialisten nodig zijn. Maar als een plattelandsgemeenschap bijvoorbeeld het risico op bosbranden wil beperken door het onderhout te verwijderen, kunnen deelnemers aan het Europees solidariteitskorps een waardevolle bijdrage leveren.

Waar kunnen leden van het Europees solidariteitskorps worden geplaatst?

Zij kunnen worden geplaatst in alle 28 EU-lidstaten i en afhankelijk van welk EU-programma een bepaald project financiert, kunnen ook andere landen in aanmerking komen (bijvoorbeeld IJsland, Noorwegen, Turkije, Liechtenstein of de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië).

Welk certificaat wordt er uitgereikt?

Deelnemers aan het Europees solidariteitskorps ontvangen het certificaat van het Europees solidariteitsfonds zodra hun activiteit is afgerond. Het certificaat geeft aan dat zij zich hebben ingezet voor een Europees actieplan om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken en dat zij zich hebben geëngageerd om een verandering teweeg te brengen. Dat engagement, de openheid voor andere mensen en culturen en de vaardigheden die de deelnemers hebben verworven, zullen ook onder de aandacht van werkgevers komen die jongeren met een dergelijk profiel zoeken.

Welke organisaties kunnen deelnemen?

Een brede waaier van organisaties zoals niet-gouvernementele organisaties, maatschappelijke organisaties, nationale en lokale overheden kunnen deelnemende organisatie worden. Alle organisaties moeten voldoen aan zeer hoge kwaliteitsnormen en moeten het handvest van het Europees solidariteitskorps ondertekenen.

Organisaties die al geregistreerd zijn bij de Europese vrijwilligersdienst zijn in principe automatisch erkend.

In het kader van het beroepsgerelateerde onderdeel kunnen organisaties en bedrijven ervoor opteren met een bemiddelaar te werken, zoals een openbare dienst voor arbeidsvoorziening.

Zodra de deelnemende organisatie in overeenstemming met elk EU-financieringsprogramma is erkend, kan zij potentiële werknemers, stagiairs, leerlingen of vrijwilligers voor haar solidariteitsacties zoeken.

Elke deelnemende organisatie moet de missieverklaring en de beginselen van het Europees solidariteitskorps onderschrijven en het handvest van het Europees solidariteitskorps, waarin de rechten en verantwoordelijkheden in alle fases van de solidariteitservaring zijn vastgesteld, ondertekenen.

Hoe wordt het Europees solidariteitskorps gefinancierd?

Het Europees solidariteitsfonds wordt gefinancierd uit bestaande EU-financieringsprogramma's via oproepen tot het indienen van voorstellen en met bestaande financiële middelen van het Erasmus+-programma, het Programma van de Europese Unie voor werkgelegenheid en sociale innovatie (EaSI), het LIFE-programma, het Fonds voor asiel, migratie en integratie, het gezondheidsprogramma, het programma "Europa voor de burger", het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling en het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling. De deelnemende organisaties kunnen financiering van de programma's aanvragen; de toekenning van subsidies gebeurt in overeenstemming met de beoordelingsregels van elk programma.

Wanneer wordt het Europees solidariteitskorps uitgevoerd en welk resultaat wordt verwacht?

Geïnteresseerde jongeren kunnen zich sinds 7 december 2016 inschrijven op de Europese jongerensite: www.europa.eu/solidarity-corps

Met het koppelen van de kandidaten aan de deelnemende organisaties zal naar verwachting in de lente van 2017 begonnen worden. De eerste jongeren worden waarschijnlijk vanaf juni 2017 ingezet.

Er wordt gestreefd naar 100 000 jongeren in het Europees solidariteitskorps tegen eind 2020.

MEMO/16/4168